Cristoforo Landino Xandra 3, 5

Reference basis text: A. Perosa, 1939

Editing of the digital edition: S. Di Brazzano


5. elegia in bello Aragonensi

Octavum nitidis implet iam cornibus orbem

      Errans purpureis aurea luna rotis,

Ex quo mordaci praefixus corda dolore

      Vix cecini de te carmina Xandra decem.

5

Sed Musae testes et magni mater Amoris

      Et qui me miserum tam male vexat Amor,

Nulla tui nostram cepisse oblivia mentem:

      Vltima si fallo lux eat ista mihi.

Sed mea mens tristi belli concussa tumultu

10

      Qui caneret dulcis proelia laeta deae?

An ego delitiis penitusque addictus amori

      Mandabo imbelli carmina blanda lyrae?

Solus et a curis communi in peste solutus

      Longa teram molli tempora desidia?

15

Interea nostris praeda ditatus ab agris

      Et pecus et dominos Appulus hostis aget.

Magne Fluentinae Mavors primordia gentis,

      Cur fuit heu nostri tam tibi cura levis?

An tibi Tyrrheni sordent sic facta leonis,

20

      Vt nos tam subito, dive, perisse velis?

Moenia tu Mavors Fesulis sub montibus olim

      Numine iussisti surgere nostra tuo,

Et dixti: Ominibus proh quam Florentia magnis

      Crescet; erit Tuscis urbibus ista caput!

25

Nunc nostra, infandum, longa obsidione tenentur

      Oppida, maiorum quae posuere manus.

Quid faciat patriae spes et tutela, Senatus,

      Quique decem curant bella gerenda viri?

Stat Gallicanis exercitus alter in oris,

30

      Multaque de nostro pascitur aere cohors;

Nec facile est castris sumptus praebere duobus,

      Nec contemnendus hostis utrimque premit.

Hinc ruit Aragonum disrupto foedere princeps,

      Nec satis est terra, ni paret arma mari;

35

Hinc Venetae innumero complentur milite turmae,

      Atque urbes socias Braccius urget eques.

Sed vos, Syllanidae, si quid virtutis avorum

      Restat adhuc animo pectoribusque sedet,

Ne gerite inceptum conducto milite bellum;

40

      Exempla a priscis iam repetantur avis.

Audendum propriis manibus patriaeque vetustis

      Legibus insultet per sua castra leo.

Sitque ea vis animo, qua quondam saeva minantem

      Impulit audacem vertere terga Lupam.

45

Si valuit quondam reginas sternere turmas

      Hic populus patrio signa movente duce,

Si Campaldinae testantur funera pugnae,

      Sanguine qua rubris fluxerat Arnus aquis,

Si Volaterrani nostro sub Marte domantur

50

      Nec iuvat excelsis moenia habere locis,

Cur Nolana cohors Calabri vel principis alae

      Sic poterunt Fesulas nunc superare manus?

Nondum adeo amisit vires Florentia priscas,

      Vt sit Campanis praeda futura viris.