Cristoforo Landino Xandra 2, 7

Testo base di riferimento: A. Perosa, 1939

Cura dell'edizione digitale: S. Di Brazzano


7. ad Xandram

Quarta nimis misero mihi iam devolvitur aestas

      Ex qua, Xandra, tuus me male vexat amor;

Talis amor qualem nec mater sensit Amoris,

      Cum stupuit vultus, pulcher Adoni, tuos;

5

Pontica nec qualem sensit male sana puella,

      Aesonidae timuit cum iuga saeva suo.

Ardebant ambae misere, penitusque medullas

      Exurens ibat tosta per ossa calor.

At mea si spectes quantae praecordia flammae

10

      Involvant, quantis ignibus urat amor,

Vltima iam nostri poterit scintilla caloris

      Colchidos et Veneris exuperare faces.

Me miserum! Non ora cibus, non lumina somnus

      Intrat et in toto corpore nulla quies.

15

Multaque iam fractum quassant suspiria pectus:

      Sic miser in luctu tempora nostra tero.

Ah quotiens totas gelido sub sidere noctes

      Egimus ante tuas, dura puella, fores,

Tristiaque in iunctos torquens convicia postes

20

      Lugebam misero limina clausa mihi!

Heu, modo vernali suspendi flore coronas,

      Intexens rubris lilia cana rosis,

Et modo per rimam tenui sub voce querelas

      Immisi et tenui verba notata sono.

25

At cecini surdae; nam cum tibi carmina dicto,

      Protinus aspideis auribus ista caves.

Sed iam tam saevo subducere lintea vento

      Tempus adest; portum fessa carina petat!

Tempus adest requiem tanto praestare labori,

30

      Nostraque disrupto solvere colla iugo;

Seu iuvat aeterno pectus damnare furore,

      Altera mi dabitur, quae velit esse mea.

Tu, quamvis tibi sim marcenti vilior herba,

      Nec nostrae tangant pectora dura preces,

35

Amissum frustra quondam revocabis amicum;

      Ista tibi penitus verba superba cadent.

Novi ego: poscentes semper lusistis amantes,

      Irrisae cupitis sponte subire viros.

Oenone Paridem nimium patienter amavit,

40

      Dum putat igne suo posse perire Parim.

Ast ubi Tyndaridos iuvenis succensus amore

      Iliacas movit per freta longa rates,

Tum primum damnasse suos, male saucia, fastus

      Dicitur et flammis incaluisse novis.

45

Tum primum penitus non indulsisse furori

      Et doluit lentae damna subisse morae.

Ah quotiens patris recubans resupina sub antro

      Torsit in absentem talia verba Parim:

Men refugis tanto, crudelis, flumine natam,

50

      Qua sine iurabas posse placere nihil?

Illa ego, si nescis, sum quam laudare solebas,

      Praeferre et cunctis, perfide, Naiadibus.

Nunc aliam sequeris, pro qua Troiana iuventus

      Occidat et Priami Pergama celsa ruant.

55

Talibus implebat iuga proxima saepe querelis,

      Et gemitum audierat iam nemus omne suum.

Quin etiam lacrimis fluvios auxisse paternos

      Fama fuit: tantus sensibus ardor erat.

Non tamen his lacrimis Phrygiam retinere carinam,

60

      Nec Paridos potuit sistere vela sui.

Ergo si sapient, fastus fugisse decebit

      Pulchras: pulchra licet, nulla superba placet.

Quod si iam nobis advertis mitius aures

      Et flectis precibus pectora, Xandra, meis,

65

Quod mihi cumque olim dabitur, pulcherrima, vitae -

      Scribam sic - nobis nostra puella dedit.