Cristoforo Landino Xandra 1, 3

Reference basis text: A. Perosa, 1939

Editing of the digital edition: S. Di Brazzano


3. quo tempore amore oppressus sit

Nunc, age, dum tacitae sub nigra silentia noctis

      Fundere iam lacrimas vel sine teste licet,

Huc Erato duros dum nos solamur amores,

      Huc assis, nam tu nomen amoris habes!

5

Hic libet, heu, primae tempus meminisse iuventae,

      Cum vacuum tanti pectus amoris erat,

Cum poteram totas securus stertere noctes

      Et ridere miser si quis amator erat,

Necdum turbabant moestum suspiria pectus,

10

      Ore nec a tristi salsa fluebat aqua.

Heu, quis tunc fueram, quis nunc! An vertere mentes

      Ius tibi, proh, tantum, saeve Cupido, datur?

Tu mea servitio pressisti colla nefando

      Vt primum dominae vidimus ora meae;

15

Nam neque mortalis facies nec lumen in illa

      Quale sub humana fronte micare vides,

Quod si pace licet, Superi, mihi dicere vestra,

      Visa est caelestes voce preire deas.

Quin et tempus erat quo iam sub vere tepenti

20

      Pectora nostra solent igne calere novo -

Aurea Phrixei nam tum per vellera signi

      Maxima lux mundi, sol agitabat equos -

Cum sua nascentes depingunt floribus herbae

      Prata novis foliis cum viret omnis humus,

25

Cum Veneris placidae stimulis excita volucris

      Demulcet querulis frondea rura sonis,

Cum desiderio tauri concussa iuvenca

      Consortem viridis quaerit habere tori,

Cumque ovis irrigua nimium lascivit in herba

30

      Atque gregis sequitur sima capella virum,

Omnia cum rident suavi respersa lepore

      Et tenet in terris aurea cuncta Venus;

Tunc tua me primum certissima, Xandra, sagitta

      Fixit et in pectus duxit amoris iter,

35

Tunc primum insolitos mens nostra experta furores

      Coepit venturis tristior esse malis,

Tunc mea libertas miserum me prima refugit

      Et coepi duro subdere colla iugo,

Tunc primum sensi quae insania verset amantes,

40

      Sub specie mellis quanta venena latent,

Quid sperare queant, quid sit magis usque timendum,

      Quae levitas miseros nocte dieque premat.

Ex illo semper maduerunt lumina nobis

      Tempore nec gratus venit in ora cibus.

45

Fulmine quid rapido figis fera corda Gigantum,

      Iuppiter? Est maior poena paranda malis.

Quisquis stelliferum contendit scandere coelum

      Tentat et in superos bella movere deos,

Hic facibus duri subito inflammetur amoris

50

      Et dominae teneat sub iuga colla suae:

Tunc sciet Aetnaeos onus hoc anteire labores

      Et cupiet potius Pelia saxa pati.