Rumpite Pierides mihi longa silentia diuae

Tuque meis, Thymbraee, fauens allabere coeptis,

Qui das eloquio sanctos fulgere poetas:

Gesta Sigismundi ducis et bella inclyta dicam

5

Burgundique acies et principis atra superbi

Funera, qui tandem Tirolensibus occidit armis,

Indomitasque urbes hostis de fauce receptas.

Tuque mihi, dux alme, refer, si dicere gratum est

Et si scire licet, quae causa indigna coegit

10

Burgundum audacem tua regna lacessere bello

Coniunctosque tibi populos: iam uiscera sancto

Fonte calent, iam totus agit mea pectora Phoebus.

Gens antiqua sedet fluuio uicina Lemano,

Heluetia a priscis, quae nunc Alsatia fertur:

15

Iste Sigismundi locus est et plurima circum

Oppida finitimaeque urbes, pulcherrima regna.

Verum hic nonnulli proceres Suitensibus armis

Accincti populos in seditione tenebant,

Indignos ausi domino conuertere calces.

20

Hos cum non posset dux ardentissimus aequi,

Dux clemens pacisque pater frenare rebelles,

Ad Carolum properat Burgundum et foedera iungit,

Qui bene gestarum rerum, splendore superbus

Nomen Alexandri factis aequare parabat,

25

Cuique erat antiqua consanguinitate propinquus,

Et quocunque modo ualeat domitare Sueuos

Explorat secum: contra quem fraude reperta,

Quo sibi praeclaras Rheni submitteret urbes,

Dux Burgundus ait: "si rite audita Philippi

30

Dicta patris mens nostra tenet, fortissime princeps,

Reddere multa mihi numorum milia debes:

Sint oblita tamen! nunc rursum protinus auri

Milia certa dabo, dederis si pignore nobis

Hos contumaces populos gentemque superbam."

35

Ad quem magnanimus princeps Tirolensium inquit:

"Dux, genus inuictum, Burgundae gloria gentis,

Cedo libens quaecunque uelis neque dicta recuso,

Dummodo consuetis foueas sub legibus urbes

Nec praeter solitum grauiora tributa requiras,

40

Cumque uelim liceat mihi regna redimere semper.

His rebus sit firma fides, dolus omnis abesto

Talia concordes inter se foedera iungunt:

At Carolus diro regnandi incensus amore

Praefectum populis Petrum designat Hagenbach,

45

Sanguinis humani cupidum, pietate carentem,

Et multo populos Burgundo milite complet

Perpetuaque sibi componit pace ducissam,

Quae regit extincto Sabaudia regna marito,

Vt premat hinc fortes dextra laeuaque Sueuos.

50

Qui si omnes contra Burgundos arma tulissent;

Victor erat, Rhennm domuisset et Austria regna;

Vel si iustitia iuncta pietate tyrannus

Has gentes populosque sibi fecisset amicos,

Votis forte suis fortuna secunda fuisset.

55

Hic tunc Petrus atrox dominoque simillimus ipsi,

Improbus, impatiens et inexorabilis, asper

Exigit insuetos census et prisca locorum

Decreta et leges, legum contemptor, obaudit

Et nec iustitia nec religione mouetur.

60

Ad quem nonnulli patres ex urbibus illis

Accedunt auresque suas clamoribus implent,

Ne libertatem populorum et foedera soluat

Contra iustitiam: contraque inscripta uicissim

Pacta ducum; uideat, populos ne reddat egentes.

65

Quos hic ut accepit, sub carcere condidit atro

Exactisque statim nonnullis inde diebus

Abstulit his uitam gladio et caput ense recidit:

Impastus ueluti lupus inter ouilia rumpens

Mandit molle pecus nec fletu a funere cessat.

70

Hoc crudele scelus grauiter regionibus illis

Displicuit, coeunt populi dirumque recusant

Imperium maluntque mori, quam ferre tyrannos.

Inter quos primi Suitenses, inclyta bello

Corpora, consilium patriae de rebus agentes

75

Agnoscunt magno Burgundi principis astu

In caput ista suum fieri gentisque ruinam.

Delectos ergo legatos ordine ab omni

Constituunt toto patriae iubilante senatu,

Qui secum succensa ducis placidissima reddant

80

Corda Sigismundi, pacem auxiliumque reportent.

Haud mora, discedunt iussi rapidisque feruntur

Passibus et tandem sibi designata capessunt

Tecta Sigismundi, sublimia et atria lustrant

Hisque ducem ingressi dictis uenerantur amicis:

85

"O dux, Teutonicae decus et spes inclyta linguae,

A te nos primum ueniam pacemque rogamus

Et petimus de more pio per uiscera Christi,

Parce tuum regnum populari et perdere ciues!

En quot Burgundus princeps immanis et asper

90

Abstractis etiam rebus demittit ad umbras!

Quatuor et nuper uita spoliauit et auro

Ausos effari pro libertate tuorum.

Eripe nos, dux magne, trucis de fauce tyranni:

Tu caput es nobis et nos tua membra uocamur,

95

Nos tua membra sumus; quae ne sint serua tyranni,

Reddere concessum uolumus (si deficit) aurum.

In te bella geret, nos decertare parati

Adsumus et nullos armorum horrescimus usus."

Ollis sedato respondit pectore princeps:

100

"Est mihi mos semper, proceres, concedere seruis

Et premere indignos, opibusque augere fideles:

Nobis este pii et quaecunque optatis habete!

Hinc audite modum, quo uos e fauce tyranni

Actutum eripiam: primum deponite numos

105

Et uiolata sibi grauiter mea pacta referte,

Quodque meas laedit uox hausti sanguinis aures.

Interea. dirum praefectum includite uinclis

Et duo delecti patres e qualibet urbe

Explorent hominem iuxtaque delicta rependant.

110

Pellite mente metum, ciues: ego uester in armis

Dux ero et hac forti redimam mea pignora dextra.

Dixit et oblati libauit pocula Bacchi

More suae gentis dextramque tetendit amicam.

Heluetii hoc tanto et Suitenses munere laeti!

115

Audaces in equis redeunt pacemque reportant.

Exultant urbes, quibus est experta tyranni

Impietas, laetis deponunt mentibus aurum

Et libertatem magno clamore salutant.

Et iam delecti patres e qualibet urbe

120

Conuenere simul, populi quos ante coibant

Gesta recensentes crudelia praesidis: ut quod

Innocuos ciues uita priuarit et auro.

Astant et flentes uiduae caesosque maritos

Contra iura sibi lacrimis testantur abortis.

125

Iudicium proceres Petri de morte tulerunt

In medioque urbis praecincto lumina uitta

Illi indignanti caput a ceruice reuulsum est.

Certior effectus per publica scripta repente

Burgundus princeps sese legit esse repulsum,

130

Arma parat bellumque uiris mortemque minatur.