Marcantonio Aldegati elegiae, 45

Testo base di riferimento: G. Bottari, 1980

Cura dell'edizione digitale: F. Boschetti


45. ad clarissimum equitem Darium Tibertum,
patricium Cesenatem, poetam doctissimum

Ordiar unde tuum, Dari, super aethera nomen

      Tollere? quae nostrum Musa fovebit opus?

Me miserum liquit doctarum turba sororum,

      Mi negat auratam pulcher Apollo lyram.

5

Circum te cantus, circum te culta choreas,

      Circum te plausus turba novena facit.

Vndosum mea cymba tremit conscendere pontum:

      Quam durum est parva lintre secare fretum!

Ille potest tuta qui se statione tenere

10

      Dignus naufragio est si petit ille mare;

Parva timet volucris proprium quae linquere nidum

      Et volat hinc casu digna perire suo est.

Icarus, aethereas ausus volitare per auras,

      Ipse suo infelix nomine signat aquas.

15

Hectora qui falsis voluit tentare sub armis

      Hectoreae sensit quam potuere manus.

Troilus, ah nimium dispar, congressus Achilli,

      Dira ab inaequali funera Marte tulit.

Olim Calliope, coetu comitata sororum,

20

      Aethereo doctos movit in axe sonos.

Numina laetantur dulci modulamine, dulci

      Laetantur cantu sydera summa trahi.

In medio Paean stupet agmine, convocat omnis

      Ardalidas, subito mandat ut ima petant

25

Et doceant genus humanum quo sidera cantu

      Celsa rotent, quales dentur ab axe soni.

Linquunt astra deae, Parnasia culmina tangunt:

      Arguta resonat collis uterque lyra.

Vndique concurrit tellus vicina, sonoro

30

      Audito cantu, vernat amoenus ager.

Floret Hyampeum redolenti germine, floret

      Tithorea et variis Cyrrha rubet rosulis.

Celsa Cytheronis fervent iuga carmine montis,

      Turba puellares ducit honesta choros.

35

Incipiunt cantare homines et Linus et Orpheus:

      Maeonium resonat carmen utrumque nemus.

Docta cothurnati petit astra Thalia Maronis,

      Tangit et aeternos arma virumque deos;

Ipseque, littorea redimitus tempora myrto,

40

      Immiti absumptus morte Tibullus amat.

Vsque adeo cantare iuvat, versare choreas,

      Vsque adeo tristi morte perire iuvat,

Vt genus humanum oblitum potuque ciboque

      Tristia maluerit fata subire iocis.

45

Nam postquam ad superos axes se turba recepit,

      Turba solent vates qua super astra vehi,

Mortales periere fame, dulcedine capti

      Pieridum cantus Pieridumque soni.

Non illos Cereris, non illos cura Lyaei,

50

      Non movet a cantu dulcis et alta quies.

Assistunt mitique cadunt modulamine nec se,

      Sint licet in media morte, levant modulis.

Ii casus tetigere deos, tetigere labores,

      Humanumque genus movit ab axe Iovem.

55

Forma hominis subito querulae fit imago cicadae,

      Quae canit et vitae est immemor usque suae.

Tu vero nostri splendor tu maxima saecli

      Gloria, cui Phoebus Pieridesque favent,

Solus ab excelso deductum carmen Olympo

60

      Ipse tenes: nobis rauca Minerva datur.

Vnus ego, ex illis quorum attenuata querelis

      Forma fuit cantu, sub nova fata trahor;

Nec mea Permessi tetigerunt labra liquores,

      Pegaseum nectar nec mea Musa sapit,

65

Vt valeam doctos inter numerarier illos,

      Virginea quorum tempora fronde micant.

Tu, cui pacato coelestia numina vultu

      Arrident, doctos pone, poeta, modos.

Ipse ego, crudeli nimium subiectus Amori,

70

      Cogor inaequali vulnera ferre pede.

Per varios casus, per iniquae fulmina sortis,

      Territa nostra canit Musa suas lachrymas.