Hecatosticha octava

Quando patrem patriae liceat te iure vocare,

Civibus eiectis spes, o Rainalde, suprema?

Quando feres tenebris lucem? Quando impia tristi

Prodigia e patria deturbans digna triumphis

5

Praemia constitues? Tibi quae mora longior obstat?

Aspice quas vires praestat fortuna, potentes

Hinc populi regesque favent, hinc iusque deusque

Tecum bella ciet; clamant iuvenesque senesque,

Libertatis amor cunctos tenet, undique Mavors

10

Ingruit atque tuis sese, pater optime, signis

Ascribit, tibi se totum debere fatetur.

Principis Anguigeri, quo se natura creatrix

Surgenti qua terra patet vergitque cadenti

Littus in Hesperium Phoebo iactatque suumque

15

Tollit in astra decus, pugnaces aspice turmas:

Hic velut Alcides cunctis quos improba fudit

Factio, quos rabies, quos dira iniuria pressit,

Praestat opem viresque ferens se mittit in arma.

Hunc olim (expertis nimium meminisse necesse est?)

20

Luca probat. Victosne pudet? Pudor ergo nefandos

Pucinos rabidumque premat cum foenore Mundum.

Mundus erat qui, Luca, tuum spoliare tyrannum

Aere volens grandi ius fasque decusque profanus

Omne simul rupit, pacem turbavit, et ignes

25

Intulit. Ah, caeci rabies avidissima Mundi!

Quid vetus exemplum repetam? Quid mille trophaea?

Aspice quos populos, quos reges straverit una

Nuper classe ferox, premerent cum mille carinae

Te, Caieta, mari cum moenia clauderet hostis

30

Innumeris turmis ducibusque potentibus ille

Alphonsus, regum rex praestantissimus unus.

Si penitus verum liceat quaesisse, Philippus

Nulla alia ductus causa discrimine tanto

Tantum cepit honus, nisi quantum nomen honesti

35

Iusticiaeque decus suadebat. Vincere pulchrum

Est alios; verum longe puto pulchrius ipsum

Vincere se, longe puto magnificentius esse.

Vicerat ingentem fortunae flatibus usus

Aequoreo sub Marte virum, qui semper in omnem

40

Eventum sese summa probitate verendum

Praestitit. Haec laus ingens, ast ingentior aegros

Continuisse animos, fraenumque tulisse furori

Atque odii flamas in vim mutasse benignam

Dulcis amiciciae. Nam postquam cernere coram

45

Alphonsum licuit gravibusque affatibus uti

Principis invicti "Fortunam vicimus" inquit

"Rege sub Alphonso, non regem vicimus ipsum".

Nec modo dat veniam capto, sed dedit et urbes

Vt captus viresque suas et quidquid amoris

50

Immensi dulcedo iubet. Non praeda Philippum,

Non aurum, non regna iuvant, qui nominis aura

Ducitur aeterni, pariat quod maxima virtus.

Hunc igitur, Rainalde, ducem cupientibus astris

Delige, qui profugos cives patriaeque suisque

55

Restituat natis. Patriae, Rainalde, subactae

Consule: nam patriae debentur munera prima.

Pone tibi ante oculos miseros cum coniuge natos

Afflictasque domos, furor hostis et atra libido

In mentem veniat. Quod dedecus absit ab hoste

60

Impuro? Nullum fas est quod servet iniquus.

Omne quidem turpe est, sed nullum turpius esse

Servitium, Rainalde, reor nec durius ullum

Quam quod flagitio, sceleri insanoque furori

Nequiciaeque datur. Servit Florentia Mundo,

65

At cui, proh superi, servit Florentia monstro!

Nam qua labe vacat Mundus? Crudelis, adulter,

Impius, atque bonis cunctis infestus, avarus,

Sacrilegus, latro fallaxque, veneficus, unus

Dedecus is Tusci, probrum coenumque peremne

70

Nominis, ac nostri sordens infamia saecli.

Hanc impune igitur pateris, vir maxime, pestem

Tam regnare diu? Quae te tam lenta retardat

Omnibus optatum patientia? Surge, quid haeres?

Quo minus occurras pandenti vela secundis

75

Flatibus, et totam tibi se donare volenti

Fortunae? Ne sperne deam: nam saepe patentis

Contraxit contempta sinus et flamina pressit.

Hac si spiranti scisset ferus Annibal uti,

Nunquam Scipiadum strages Carthago nec ullas

80

Sensisset superata vices. Hanc Magnus obire

Victor apud veteris si quondam moenia nosset

Dyrrhachii, non mille duces furor impius esset

Emathiae, Aegyptus non se temerasset iniquo

Sanguine, non demum periisset et urbis et orbis

85

Imperium. Oblatam qui sortem negligit, ultro

Se miseris adiungit, inops mentisque animique.

Verum ego quid memorem fortunam numine vulgus

Hanc quamcunque suo frustra decoravit ineptum?

Res Deus humanas certis moderatur habaenis:

90

Quos castigat amat; caedit quandoque probatos

Quo meruisse magis studeant, hos denique reddit

Incolumis augetque bonis quo maximus ille

Iobque Davidque probat. Quidquid Deus optimus offert,

Nos alacris id ferre decet. Permisit ab urbe

95

Nos pelli patria, modice toleravimus omnes

Exilii aerumnas. Reditum nunc monstrat in urbem

Calle brevi, nemo quem speravisset inire.

Ingrediamur iter, qua nos Deus ipse vocavit!

Non etenim sine mente Dei, sine numine certo,

100

Auxilium nobis properat praestare Philippus.