Hecatosticha quinta

"Iuvenem egregium, Patavi qui claustra superbi

Incolit et tristi deplorat tempora fato,

Strozigenam solare meum, mea nata, quid haeres? ".

Die, age, magnanimo genitus Pallante, quid anceps

5

Tecum animo versas? Gemis, en, quod nulla refertur

Gratia pro meritis, patrias quibus integer arces

Regnaque servat honos? Pulsum quod abegerit aegre

Cum genitore pio peregrinam livor in urbem

Impius? Infami quod dirus crimine temptet

10

Clarum abolere decus? Turpem quod inurere certet

Oscoenamque notam? Gemis haec, mi Stroza? Quid ergo,

Dic, magis ingemeres siquae tibi crimina falso

Obiicit invidiae rabies, obnoxia culpae

Censeres? Animos deterret opinio vulgi

15

Insani? Vulgi rumor temnendus et aura,

Si sapimus verae laudes et praemia celsae

Virtutis, quaecumque dedit qui rebus et ipsa

Integritate vigens vitio vacat optimus omni.

At vos cuncta simul defleat Respublica tales

20

Amisisse viros, quamquam Respublica prorsus

Victa potest nihil. Heu, nostri scelera ultima saecli!

Quos latet Ausoniae populos quanto aere quibusque

Subsidiis, patriam, qua mente quibusque periclis,

Foverit ardentis Pallas discrimine belli

25

Nuper in extremo, qui pacem solus et oti

Spem peperit, qui solus adest, dum caetera passim

Turba fugit nummisve inhiat, solusque ruentes

Bis redimit cives? Haec tecum mente volutans

Forte doles patriae casum tristemque ruinam

30

Extremunque malum, quod comminus imminet urbi.

Si, mi Stroza, doles, pius es talique dolori

Ignosco, tecumque simul doleoque gemoque.

Quis maerore vacet pressam cum viderit urbem,

Qua nihil in totum despectat pulchrius orbem

35

Phoebus ab Eois qua surgit fortior undis

Vsque sub occiduum defessi marginis aequor?

Ast ope nunc opus est. Nam si incrementa dolori

Accedant, penitus te moles obruet, Austris

Qualis in Euxino crebrisque Aquilonibus acta

40

Pinus victa perit, maius si forte labanti

Accumuletur honus crescatque in pondera pondus.

Quod tua si te causa movet, si maeror, Honofri,

Mergit eo, quod te privatim damna sequuntur,

Error habet mentem penitus, quin falleris ultro,

45

Ac recta ratione cares, quaecumque tulistis

Munera in altricem patriam civesque vel isto

Consilio vitias. Nec enim nos nostra movere

Debet ad officium, sed pensi ducere causa;

Nam pretii satis est operis mens conscia recti.

50

Gratia cui petitur, foenus deposcitur, uno

Quo vitio crimen non est indignius ullum.

Nec mirum est livor si vos exegit ab urbe.

Semper enim sequitur virtutem livor et una

Gloria quae radiis livorem splendida perdit

55

Denique. Thersitae nemo, nemo invidet Vti.

Thesea quin etiam, quod vulgo fertur, Athenae

Ingratae nimiumque leves iecere parentem;

Scipiadae, patriam quem servavisse ruentem

Et Poenum pressisse ferum dirumque rebelli

60

Imposuisse iugum perhibent, stat gratia tanti

Exilium meriti. Pateris nil durius omnes

Quam clari consuere viri. Damnata Camilli

Est pietas, cunctis invisa Themistoclis ingens

Gloria: nimirum plebs omnis semper et omnes

65

Ingrati stulti. Satis est quod perfidus olim

Ipse etiam exilio livor rubet, atque fatetur

Vos indigna pati, verum Pallanta verendum.

Indigne ne forte ferens mala tempora, rebus

Consulat et veteri patriam legesque patresque

70

Restituat laudi probitas suspecta parentis

Visque diu perspecta, tuae generosior altae

Indolis, atque animus vulgi contemptor inertis

Et sceleri infestus. Nimium nimiumque beatos

Censeo, quos facinus iuxta, mi Stroza, veretur

75

Ac timet! O igitur nimium natumque patremque

Felices, quos Mundus iners et perditus odit

Atque rubet! Verum mihi quae sententia surgat,

Paucis medium referam, si intenderis aures.

Tempus nosse decet, rerumque hominumque tenenda

80

Est semper ratio; vis siqua ferocior urget,

Constanter tolerata cadit. Tibi rebus in aspris

Est opus ingenio. Facito ne expectoret ulla

Consilium formido tibi, cadat impetus omnis.

Qui ratione caret nimio turbatus ab aestu,

85

Consilio careat, careat gravitate, necesse est.

Quare, age, luctantis curas maestosque dolores

Eiice, teque tui similem similemque parentis

Pallantis servare para; moderare furorem,

Ira vacet, cedant gemitus motusque rebelles;

90

Vtere consilio, sis fortis in aspera, nusquam

Cede malis. Nec enim nostras insana vicissim

Res fortuna premit, fatorum nulla potestas

Ingruit, ipsa hominum fraus et discordia turbat,

Vrget livor edax. Tibi ne fiducia desit:

95

Namque diu licet esse nihil quod fraude paretur

Aut vi. Iusta Deus firmat, contraria solvit,

Qui quamvis plaerumque bonos torquere flagellis

Sit solitus quo se melioris reddere pergant,

Tandem magna tamen pergrataque praemia reddit

100

Atque piis hominum respondet tempore votis.