Hecatosticha decima

Codre, nimis semper nos insectaris, adulter;

Te nimis excruciat livor malesanus et ardens,

Quod non omne queas odium tristemque furorem

Mox explere tuum. Si nostri nominis aura

5

Te, miser, offendit, quid non praecordia saevis

Invadas manibus temptesque abrumpere lucem,

Dire, tuam? Melior nulla est medicina profanae

Invidiae quam mors, tibi quam si asciveris ipse,

Laus meritis te digna tuis nomenque manebit.

10

Quid tibi nunc animos tollit? Quae tanta superbum

Te spes, vane, facit? Num quod fallacibus actus

Blandiciis nimium tecum sentire videtur

Ipse Gorus? Verum nescis, temerarie, quantis

Fluctibus obruitur tibi quem promittis amicum!

15

Sunt huic bella domi non contemnenda, falernus

Quae parat insanus, cum vino appota diurno

Vxor cuncta furens perturbat, et omnia rixis

Millibus implet atrox, cum penibus acta protervis

Vndique conquirit moechos, quibus improba gestit.

20

Hinc igitur, praeceps Paphii quid numinis ira

Possit nosse volens, noctuque dieque, maritus

Seu foris absit agens, seu stertat, lectitat usque

Et longum et teretem Lactantion; ille beatus

Coniuge et illa viro, longis redimitus uterque

25

Cornibus, ut valeant satyros aequare fugacis.

Sanius ergo tuis rebus prospexeris, amens,

Atque tibi, si ponis opem quam fingis inanem

In te omnem, ratione velis si cautior uti,

Nec nobis semper studeas nocuisse, nec ipsi

30

Mox parias infame tuo tibi crimine nomen.

Nam quod summa quidem tibi confidentia solo

Ponitur in Cosmo, tua te spes fallat inertem

Denique; nam penitus, postquam te noverit iste

Advertetque suam quam ficta fefellit imago

35

Eloquii mentem, quo te florere putarat,

Qui te nunc miris extollit vocibus, idem

Contemnat damnetque suum quod fecerit error

Iudicium de te, qui sis obtusior ipso

Plumbo. Sed quid inest in nobis, Codre, quod angat

40

Te male? Si qua animum stimulat pulcherrima virtus,

Hanc cole, quae similes pariat tibi debita fructus.

Non virtutis amas laudem, sed diligis aurum

Atque ardes quodcunque mihi respublica grande

Praemia perpulchri decrevit grata laboris.

45

Ast aurum quis te facibus, quibus ignibus urit,

Improbe? Si fulgor delectat, fulget Apollo:

Suspice quam late radiis fulgentibus orbem

Lustrat et obscuram quo pellit lumine noctem;

In mentem si, Codre, tuam (quae tetra tenebris

50

Tota nigret) Phoebus supera demissus ab arce

Descendat, fies auro fulgentior omni.

Nunquid amas pretium? Num vulgi decipit error?

Non aurum genuit pretium sibi, fecimus ipsi,

Quorum saepe decus depravat opinio rerum.

55

Non auri pluris Gosandis lamina duci

Nobilis Eois quam ferri, fertur, et aeris;

Quodque magis mirere, Debas gens Herculis hospes

Nullo habet in pretio quamquam stagnantia campis

Flumina noctifugis fulva despectat harena.

60

Recte igitur, Sparten qui cinxit lege, Lycurgus

Praetulit argento, fallaci praetulit auro

Vile etiam ferrum. Nihil est pretiosius ipso

Ingenio, quod rite bonas incedit ad artes

Calle suo, linquens ignavi murmura vulgi;

65

Hoc morbi fatique vices contemnit, et omne

Tempus agit felix; huius semper aethera fama

Evolat in coetum miris excepta deorum

Laudibus. Hoc meruit divinos Phoebus honores,

Mercuriusque nepos Atlantis, et inclytus Atlas

70

Ipse simul, mundum qui certum primus in orbem

Rettulit ignaris mortalibus, inde secutus

Amphitryoniades humeris dum gestat Olympum

Claruit in terras longe splendentior omnis;

Hespere, qui patrium montem superaveris astra

75

Spectature, volas ventorum turbine raptus,

Attamen et terrae servant et sydera nomen

Clara tuum, noctisque venis lucisque diurnae

Nuncius. Innumeros possim memorare vetustas

Quos coluit venerata deos ob nobile tantum

80

Ingenii quod amasset opus. Sed numina celsi

Ne videar ridere poli, tibi quale Thaletis

Ingenium Samiique ducis videatur, et omnis

Inde fluens bifido fons flumine lacteus almas

Tot rivis undante animas? Quid sacra poetas

85

Nomina commemorem, quae nullus deleat unquam

Interitus? Cicero nunquam morietur, et aevum

Omne canet celebris repetens Demosthenis annos.

Sunt aliae atque aliae magnis cum laudibus artes

Quas coluisse queas, tibi quae nummosque decusque

90

Invidiae sine labe ferant; has, Codre, labore

(Ingenio si forte cares) ubi nocte sequaris

Atque die, victor demum potieris, et aurum,

Quod tam dira sitis, pleno tibi caelitus imbri

Depluet, ac nobis cupies livore solutus

95

Iantandem nocuisse minus: pendebis, ut omnis,

Ex tete. Qui ponit iners in fraude doloque

Insidiosus opem, laqueos et raetia tendit

Ipse sibi. Vitium fucus quod condidit ultro

Detegit illudens simulato flore colorem,

100

At virtus eadem semper splendetque vigetque.