Hecatosticha septima

Ambrosius queritur monacus quod legis amicae

Officium, Manette, nihil nec nomina curem.

Fallitur Ambrosius; nam si scrutabere verum,

Nomen amiciciae sanctum mihi, sanctus et usus;

5

Sed fugit Ambrosium vis tanti muneris atque

Ipsius natura rei. Tantum utile censet

Atque voluptatem, quae vim conflarit amoris

Conservetque omnem. Nec enim, Manette, negabo

Quod minus obsequium cunctis in rebus amico

10

Praestiterim, quotiens intempestiva poposcit

Aut consulta minus. Si nos epigrammata longi

Muneris in Latium nondum traduximus atque

Eulogia Argivis solventes protinus oris,

Quod totiens precibus totiensque poposcit amicus,

15

Non ideo nobis adeo succenseat, ut nil

Cogitet officium quod sit rerumque dieque.

Si res plura petit patitur quam temporis hora

Aut quod tempus avet res negligit, audet amicus

Officium culpare meum? Quod remque diemque

20

Aequali expendens trutina sic ducit utrique

Se fecisse satis, duce si Laertius uno

Venerit in Latium ne, si velut Iris amictus

Indutus varios, moveat novus histrio risum.

Cantio longa quidem tot me traducere versus

25

Quot gravium vitas describens ille virorum

Rettulit. Interpres si reddere quaeque Latina

Nititur Ambrosius, quur non quoque versibus ornat

Scripta suis? Metrum nescit? Nil discere turpe est

Quod nescire sciat. Si multa negotia septam

30

Impediunt mentem, nec nobis ulla supersunt

Otia, quos penitus sibi publica munera magnis

Obstrictum faciant meritis; sunt pignora, coniunx,

Sunt famuli, quorum vitas cultusque modestos

Nos curare decet; tanto vacat ille labore.

35

Desinat Ambrosius nos tandem obtundere maestis

Questibus aut precibus. Carmen, dic, transferat ipse

Quodque sibi: satis est tam multum saepe laborem

Nos causa cepisse sua, dum singula verba

Verborumque animas Graia de gente petitas

40

Ducimus in Latitun. Si famae ducitur auris,

Si laudis dulcedo iuvat, si gloria mentem

Vrit tanta suam, nox intempesta cubile

Nesciat: in longo repetita volumina cursu

Palmam ferre solent finemque afferre labori.

45

Praeterea melius sibi consulat ipse sacerdos

Si, quae sunt saecli, saeclo doctisque relinquat;

Ipse sacerdotum curet templique recessus,

Mente poli meditatus opem verumque Tonantem,

Ambitionis inops: nec enim decet ulla remissas

50

Ambitio mentes ac caeci gaudia fastus.

Nonne vides, Manette, quibus nunc artibus omnes

Vivimus? Vmbra nocens atque ostentatio fallax

Quas fraudes, quos arte dolos, quas denique tendit

Insidias? Scelus omne tegit probitatis imago.

55

Hunc tu forte putes castam redolere Dianam

Concubitus Florae semper qui pectore versat;

Hic moderata loqui didicit quem funditus angor

Sollicitat, nec stare loco sinit alta cupido;

Illum fastus alit sua qui premit ora cucullo;

60

Alter visus opes contemnere, solvitur auro;

Ebrius in vinum rigidos iaculatur elenchos;

Qui timet, audaces superat sermone Gigantas;

Iusticiam laudat iurique adversus et aequo;

Relligione vacans, superos quos ridet honorat;

65

Hostis amiciciam simulat; prudentior ille

Ducitur insanum qui vulgus stultior ambit.

Non me ficta iuvant, dulcis Manette, nec ore

Esse alius didici quam gestem corde Philelfum.

Hinc plaerumque odiurn livorque invadit inermem,

70

Quod simulare nihil didici, nec perfidus ullas

Reddo vices fraudi, sed totus id esse laborem

Quod sim, nulla meis venatus tegmina rebus.

Virtus sola placet, plebis contemno favores.

In facinus nequeo bilem fraenare furentem;

75

Qui silet, is vitium pacata mente videtur

Excepisse sibi: similes nam iungere mores

Mutua corda solent, odium litemque malignam

Dissimilis natura creat. Non ipsa voluptas

Reddit amiciciam, non utile, solus honesti

80

Cultus amicorum mentes coniungit amore.

Inde voluptates manant et commoda mille,

Quae nequeat fortuna premens mersisse ruina.

Haec igitur secum repetens communis amicus

Ambrosius, Manette, queri vel desinat et se

85

Forsitan accuset, vel tempus et otia cedat

Commoda, quis habeam quod flagitat ore frequenti

Sic digna cecinisse lyra ne dicar ineptus.

Quod si forte moram patitur minus ipsa cupido

Aedendi, decimum quae iam produxit in annum,

90

Quod nequit ipse metro, possit traducere prosa;

Possit item varios, si malit, omittere versus,

Quippe quibus per multa suo non digna cucullo

Sint verbis referenda suis, interprete tali

Quae si casta legat plebs accusabit ineptum

95

Cuncta sacerdotem. Non omnibus omnia laudi

Esse solent, hominum ratio rerumque tenenda est.

Phormio delirat dum, quae non viderat unquam,

Militiae summo audet praecepisse magistro.

Hisce autem, Manette, tuum nostrumque monebis

100

Ambrosium, sana cupimus quem mente valere.