Hecatosticha sexta

Fare, animi pars magna mei, pro munere tanto

Quid, Francisce, tibi referam? Mortalia certe

Non sunt dona quibus modo nos affeceris unus.

Karolus invidia Codrus stimulatus inerti,

5

Mille ciet Vario passim rumore tumultus;

Clamat ut indignum facinus, quod solus honore

Inter mille viros meritis et laude vigentes

Augeor, utque adeo mox incrementa pararim

Privatae permagna rei, quo tempore longi

10

Martis ob incursum dubiis agitata procellis

Publica res hausti penitus nimis indiget aeris.

Quid gemis infelix? Qui tantus livor obumbrat

O, pectus, miserande, tuum? Quid, Codre, dolore

Vsque adeo cruciare miser? Qui pestifer intus

15

Te furor exagitat? Rumpentur et ilia Codro!

Codrus ait mercede sibi si tertia detur

Portio de tanta quantam mihi publicus ordo

Nuper honorificam decreverit, altus Olympi

Astra petet volitans atque aurea sydera tanget.

20

Omnia Codrus habet, novit Codrus omnia solus;

Quaeque vel ingenium, pia vel natura, vel usus,

Vel doctrina parat, novit Codrus omnia solus.

Namque is bellorum causas raptusque prioris

Europae atque Asiae calamo narrare pedestri

25

Nempe queat. Causas reddat quid septima saevi

Euripi dubios agitaverit unda recursus,

Bisque die Venetos variet, bis et unda Britannos;

Quid Byzantiacam depulse Propontida summis

Fluctibus usque petas haud inferiora secutus,

30

Istre; quid Arcturus faciat, quid in aequora tingi

Plaustra vetet; numerus seu quid Pherecydius aedat,

Quidve atomi, quid molle Chaos, quid et imber et ignis

Is quoque Phoebea redimitus tempora lauro,

Omnia Cirrhaei didicit mysteria solus

35

Verticis et valeat Bacchum deducere Nysa

Codre, etiam ranas raucis imitare palustres

Carminibus, querulos potuisti effingere mures.

Ast ubi celsa canens nervos in carmina temptes,

Rursus Apollineos superes modulamine corvos!

40

Id moneo caveas ne sese vincier aegre

Phoebus et ipse ferens auris tibi fingat aselli!

At quid, Codre, furis? Nescis, temerarie, nescis

Te frustra ad laudem niti, nolente Minerva?

Primum lingua tibi nimio potuque cyboque

45

Crassior; in facie pallor, turpissime, signat

Immanes coitus et plusquam barbara vota.

Isti oculi prae se millena et tristia tristes

Monstra ferunt; olet os et sputo aspergere circum

Dum loqueris stantis et ventris pellere vento

50

Saepe soles. Seu graeca velis, seu forte latina

Promere, ridiculum te cunctis reddere pergis.

Horret enim ingenium totum tibi, nosse Camoenas

Odit: in Arcadicum iuvenem transire Minerva

Nec patitur, nec posse cupit renuitque cinaedos

55

Delius, oscoeno non stat Cyllenius ore.

Et tamen ipse queas nostro mercede minore

Fungier officio tibi si modo portio detur

Tcrtia? Quid doceas? Quae scilicet impius annis

Laevior in teneris pathico perceperis usu.

60

Nam quo clara modo virtutum praemia monstres?

Quis valeas mores monitis docuisse probatos,

Dum nihil ipse nefas, quod turpis et improba ventris

Illuvies mollisque Venus foenusque nefandum

Suaserit, esse putes? Et nos superabis, inerti

65

Desidia morboque fluens quo livor abundat?

Namque bonos late didicisti carpere, cunctis

Detrahis, in cunctos lingua spatiare procaci.

Hac virtute vales? Hac tu probitate redundas?

Invidia notus per saecula cuncta manebis

70

Aeternus nomenque tuum mortalia nunquam

Fata perhorrescet: faciet te lingua beatum.

Heu, quinam tantos usquam vir summus honores

Promeruit? Frustra, proh cives, funditis aurum!

Invidiae, Francisce, vides quibus uritur alter

75

Vtis iners facibus? Rabie furibundus amara

Aestuat, insanit, totamque perambulat urbem;

Circuncursat inops animi noctesque diesque,

Nec patitur placidos livor deducere sopnos,

Aut sedare sitim; praecordia quaeque rigescunt

80

Arida, flama vorax penitus rapit hausta medullas.

Non hac Cecropides, cuius iam Persicus ensis

Auspiciis ductuque tonans furor excidit, altus

Ille vir excitus vigilabat; at aemula famae

Fax rerumque decus gestarum maxima clari

85

Gloria Myltiadis stimulabat ut inclyta secum

Facta animo versans simili flagraret amore.

Hac face rex Macedum tumulum cum vidit Achilli

Pectore magnanimus suspiria traxit ab imo.

Idem laudis amor, dum regem mente volutas

90

Hunc tecum, celsum te, Caesar, ad urbis et orbis

Concitat imperium. Laudanda sit aemula Virtus!

Ah, ferale nimis, nimis execrabile cunctis,

Heu hominum loetale genus, quibus effera tristis

Detinet invidiae male perturbatio mentem!

95

Lnvidia Codrus dum sanctum percitus atra

In nos, dira lues, studet irritare Senatum,

Ausus es in medium solus consurgere, cunctos

Vera docens, mollisque animos et reddis amicos.

Munere pro tanto quid reddere quibo, Benine,

100

Ergo tibi? Referam titulos et laudis honores.