Hecatosticha quarta

Vsqueadeo semper poteris, Lypomane, silendo

Tempora surgente iam bis per cornua luna

Et terere, atque vices nullas praestare tabellis

Quas iterumque iterumque damus? Tantumne silere,

5

Marce, potes? Quae dura tuum sententia pectus

Occupat? Vsqueadeo te vel doctrina, vel aurum,

Vel genus elatis animis extollit et inflat

Vt vel amiciciae nolis meminisse prioris?

Ecquid enim sileas, totiens ut epistola supplex

10

Auribus insonuit, quae nil nisi honesta poposcit,

Officium repetens? Quo tanta silentia tendunt?

Vsqueadeo parvi tibi sit faciundus, amice,

Noster amor, nostras ut nec dignere tabellas,

Quis signata tribus reddatur epistola verbis?

15

Nobilis es, fateor cunctique fatentur, et ampla

Stirpe satus, generis polles probitate vetusti.

Ast age, priscorum titulis insignis avorum,

Fare, precor, memorans quod nobilitatis opimae,

Esse putes munus, quaeve huic substantia subsit.

20

Hanc si mente velis tecum versare profunda,

Invenias aliquid quod nobile dicere musses,

Dum nec amiciciae curas meminisse, nec ullas

Iam totiens, Lypomane, vices precibusque piaque

Voce fatigatus cupido mihi reddere pergis.

25

Nobilitas etenim, liceat si credere doctis,

Est ea quam veterum splendor titulique parentum

Pro bene gestorum meritis fecere verendam:

Hanc igitur virtutis opus gignitque probatque.

Nam quis apud temet ducatur nobilis amens,

30

Aut scelerum cultor culpaeve obnoxius ulli?

Sola quidem virtus dat nobilitatis et aufert

Nomen et emeritis exornat honoribus omnes

Quos ea possedit, ac divos reddit amantes.

Pelle, igitur, fastum, quo recte nemo vocetur

35

Nobilis, inque tuos facilem, rogo, suscipe mentem

Divitiis polles: opibusne tumescis et auro?

Dives Alexander, Caesar ditissimus olim;

At nec Alexandrum, nec Nostrum gaza superbos

Reddidit humanos potius, qui semper amicos

40

Muneribus fovere suis, quibus artibus orbem

Venati merito vivunt per saecula cantu.

Namque animi quid tam parvi, tam ignobilis usquam est

Quam gravibus sese maiorem ducere nummis?

Quid magis incautum fuerit quam fidere falsis

45

Blandiciis, Fortuna, tuis? Qui ditior alter

Quam tu, Croese, fuit? Qui fortunatior ullus?

Et tamen exemplo te, summo e culmine rerum

Praecipitem, rapidos miserum loetalis ad ignes

Sors eadem, mutata, dedit. Te divite semper

50

Forte frui, Lypomane, velim; sed gaza superbum

Te faciat nolim: minor est bonitate. Quis, inquam,

Pluton, inops adeo mentis, praeferre verendae

Conspicuaeque Aretae caecumque pigrumque laboret?

Serviat hic divae, quae nobilitate micantem

55

Te magis ostendet, quae te super aethera tollet

Aeternumque dabit medioque locabit in orbe.

Doctus es et cunctos superas, me iudice, rerum

Notitia: tu nostra tenes, tu graeca tuosque

Hebraeos penitus gaudes didicisse prophetas.

60

Nec solum eloquio exultas: diademate iuris

Et divum atque hominum redimitus tempora, caelos

Naturamque sagax omnem rimatus ad unguem,

Quaeque sciunt omnes audes defendere solus.

Nec tamen ipse tuam valeas defendere causam.

65

Nam quid, amice, siles, quotiens te nostra requirunt

Scripta per officium? Qui te premit undique fastus?

Iudaeos nunquam fateor didicisse, nec ulla

Esse illis mecum commercia, nulla futura,

Ni, cum forte velim nummos pensare, soluto

70

Foenore, paupertas quod me solet aemula saepe

Cogere. Pauperies mihi te facit improba surdum?

At neque iudaice mihi respondere necesse est!

Nam neque si dedero Scythicis mea verba figuris,

Noveris, ingenium potius ridebis amici.

75

Si meminisse velis totiens quae scripsimus, illinc

Saepe loqui graece soliti, hinc persaepe latine.

Iam tibi millenas duro, Lypomane, tabellas

Mittimus. Haud radio quae signas astra vel orbes

Mensurasve locas numerosve resumis et addis,

80

Seu caeleste melos seu quae secreta recondit,

Quaeque tegit natura potens, non iura nec ullas

Scire petebamus nec iam deposcimus artes.

Officium repeto, quod turpe negasse fateris,

Idque taces; neque, mi, quicquam, Lypomane, videris

85

Facturus, quae iure peto, neque rursus aperte

Ire vel inficias audes: nam pugnat honestum.

Ergo quid usqueadeo sileas? Age, Marci latini

Nominis eximium radianti lumine sydus,

Portus amicorum, cunctisque benignus et hospes,

90

Nobilitatis honos: dulcissima solve diserto

Ora sono. Si nil aliud mi reddere mavis,

Dixeris id saltem, nec flagito plura: "Salutem

Marcus amans caro dicitque optatque poetae.

Sique vales, laetor, valeo quoque". Sique videtur

95

Addideris pariter: "Nil sum, quod poscis, amice,

Facturus. Maiora premunt, nil exige posthac,

Atque vale". Satis est, laetor, responsa dedisti.

Attamen officii decuit meminisse simulque

Quaeque petebamus, quae iure petisse fatendum est,

100

Depositi navare fide. Quae causa silendi?