Hecatosticha prima
Immitem canit ille virum, qui funera Graiis
Mille tulit raptam cum desaeviret amicam
Errantemque refert captum post Ilion alto
Ore ducem, famae titulis quem tollit in astra.
5
Rex huic Aeneas et fortem visus Achillen
Et Laertiaden usuque acrique sagacem
Ingenio superare pius. Non protinus omnes
Eloquii partes divo concedit Homero,
At nobis, Alphonse, tuas quae laudibus omnem
10
Excessere modum, dum res cupientibus offert
Aemula Calliope, praeceps vaesania morum
Non sinit atque alio calamum vocat, "otia" dicens
"Pieridum regina petit laetasque choreas.
Nunc, age, pugnandum quo dignis parta trophaeis
15
Pax tibi tranquillam promittat mente quietem;
Mox aderit tempus quo tanti maxima regis
Facta canas clarumque feras ad sydera nomen".
Sic igitur postquam faerales otia mores
Impediunt optata mihi, citus arma capessam
20
Et praestabo virum. Sed tu, Florentia, vati,
Dia, ignosce tuo. Non te lacerare, sed istos
Aggredimur, tetris qui moribus omnia pergunt
Et scelerare truces et turpibus addere foeda.
Ignoscant Itali totusque ignoverit orbis.
25
Cunctis bella malis indicimus; arma ministrat
Fortia vel Nemesis, vel mentis conscia virtus.
Vnde pium temptemus opus? Quis in agmine tanto
Improbitatis erit qui se prior offerat audax?
Non me turba iuvat; nam quos ignava triumphos
30
Plebs afferre queat? Tete, peto, Curia, primum,
Quae tot alis portenta virum. Vexillifer iste
Iusticiae, miseranda, tuus noctesque diesque
Per scelus omne trahit. Mihi quid, miser, arma minaris
Doffe, senex longe qui paedicator in alta
35
Arce sedes et iura tuo firmanda reatu
Aurea constituis? Si me squalentia saevae
Gorgonos arva minax Gangisve habitare recessus
Iusseris, aut gelidos pulsum penetrare Britannos,
Si vel Hyperboreos profuges decoctor ad axes,
40
Non tamen a satyra, vitiis quam millibus ornes,
Deterrere tubam possis, malesane, tremendam.
Quinetiam aetherius si Iupiter undique creber
Ipse tonet, me nulla tamen furibunda movebunt
Fulmina, quin veri quidquid cognovero fraetus
45
Iusticia atque animo, nulli parsurus, id omne
Eloquar audacter. Quis enim tam durus et expers
Mentis avariciam saecli scelera ultima nostri
Immanem tolerare queat? Dum templa frequentas
Conaris superos precibus seducere et auro;
50
Voce petis quae corde negas, animumque decusque
Virtutemque omnem. Laudat te vulgus et omnis
Turba pium celebrat, quanto confringeris aestu
Ignara introrsum. Quid tuta silentia norunt?
Hinc pathicus tecum, atque illinc nonaria cenat;
55
Induperatorem sese vocat ille quod uni
Paret bella gerens sequiturque exercitus omnis.
At tu qui vitio non uni deditus, unus
Mille libidinibus, probro omni dedecorique
Sponte geras morem, ac te dedas, fare, quot atros
60
Induperatores pateris, quot mente tyrannos?
Hunc natum vocat is cui frater, at iste nepotem;
Nec fratrem frater, nec patrem filius audit.
Quae nervi non monstra parent? Socer, arte latentem
Exere! Cauta nurus transversis rideat hirquis.
65
Vitrea te bilis male turbat, qualis in hostem
Marmaricus, vibrante iuba gemituque frementi,
Fertur et arma leo; sic formidandus amicos
Servantesque tui nulla vi percitus , iram,
Quam cum lacte olim biberas, atque impia praeter
70
Quis male torqueris, mentis contagia saevae
Invadisque premisque ferox. Hic fraudibus omne
Tempus agit, furtis inhiat, spoliatque necatque,
Invidiae facibus nil est huic dulcius uni,
Qua ferus, armatus, terrasque polosque fatigat.
75
Phoebe, fave coeptis! Quid vultum avertis et ora
Tristior? Impuros meministi forte novercae
Candidulae coitus et natae infame lupanar?
At neque Castalides pectus temerare pudicum
Pertulerint. Quis enim non castas clauserit auris
80
Senserit ut fratres dirum foedasse sororis
Concubitum ternos, prolemque necasse rotatam
Ter quater ad cautes, paries quas proximus ambit?
Quid memorem nato porrexe venena parentem
Quo melius meretrix vesicae insana rapaci
85
Consuleret? Quid et hunc qui, vulgo patre creatus,
Matrem leno locat ventris mercede procacem?
Hunc soror, hunc uxor, nutrit illum filia pellex,
Hunc natus fraterque minor carique nepotes.
Quis deus ultori vitiorum faverit? Adsis
90
Ipse igitur, quicumque hominum moderare labores,
Cuique profanantum mores doluere probique
Pectoris indicium virtus nitidissima curae est.
Adsis, summe deum genitor domitorque tyranni
Tartarei, qui natus homo, deus aetheris alti,
95
Praemia pro meritis expendens fasque nefasque
Cuique refers. Animum nobis viresque ministra.
Da genitor, ne vera metus fallaxve cupido
Impediat vatemque tuum non ficta canentem
Hostis ab insidiis, latitat qui multus ubique
100
Innectitque dolos, praesensque bonusque tuere.