Orazio Romano carmina, 4

Testo base di riferimento: M. Lehnerdt, 1907

Cura dell'edizione digitale: S. Di Brazzano


4. ad d. Franciscum Sfort. ducem Mediolani

Dive virum lapsura Italis qui regna tueris,

      Quo duce fulgorem Caesaris orbis habet,

Effluxas patriae res maiorumque triumphos

      Aspice vel Lygurum gloria quanta iacet.

5

Rex ferus insultat Latio - quam credere durum -

      Ascivit Venetos in sua vota pares.

O scelus indignum: tanto cum crimine foedus

      In caput est ictum terra Latina tuum.

Alma viris felixque opibus, cui contigit orbis

10

      Imperium, fieri barbara praeda queat?

Cui fortuna potest patriae miseranda videri,

      Si te non pietas ad pia bella movet?

Causa tua est tantum, tu iustius induis arma;

      Non erit hoc belli, sed pietatis opus.

15

Pro patria spondent pugnantibus aethera divi,

      Cetera sunt meritis inferiora suis.

Quando laude magis dignos sperare triumphos

      Aut poterit virtus promeruisse magis?

Anne alium pateris quam te dare iura Latinis,

20

      Alterius domito surgat ut orbe caput?

Si te nulla movet tantorum fama laborum,

      At patriae pietas te meminisse iubet.

Imperium tanto quaesitum sanguine et armis

      Fiet ab externis praeda ferenda lupis.

25

Rex tonet ipse licet strepituque exterritet orbem,

      Diripiunt tantas ventus et aura minas.

Aragonum quid scorta times Venetumque calones,

      In quibus aut nullus vel sine Marte calor?

Te tantum, haud alios deposcunt sidera regem,

30

      Hoc Italae gentes et pia cura deum,

Roma etiam, quamvis maerens reminiscitur aevum,

      Quo nimium superis visa superba fuit.

Tolle moras: ausis ingentibus ardua virtus

      Praestat opem, fortes sorsque deusque iuvat.

35

Ante acies quis te tulerit, cum Martius ardor

      Ruperit ante tubas, cum fera bella dabis?

Vosne hostes, belli fulgor, vos Martis alumnum

      Fulmineum trepidi stabitis ante virum?

Dat vires dextrae Mavors, dum porrigit ictus,

40

      Dumque regit turmas, flava Minerva regit.

Illa duces bello claros aciesque tuetur,

      Illa viros fortes anguigerumque genus.

Italiae illustris cum te victoria regem

      Fecerit et tantis iura dabis populis,

45

Ad sua restitues caelum quod temperat omne

      Vndique quassatum pontificale decus.

Tum tibi victrices ornabunt tempora frondes

      Et referent titulos ille vel ille tuos.

Tunc ego et ingenium et quicquid mea carmina possunt,

50

      In laudes Italum Sfortigenumque dabo.