Domenico Silvestri in Pisam

Testo base di riferimento: R. C. Jensen, 1973

Cura dell'edizione digitale: S. Di Brazzano


Si tibi continuo gremio non, Pisa, secundo

Aspirat Fortuna suo, nec pompa sequatur

Nunc tua felici victricia signa tropheo,

Non miranda quidem. nam fuit usque potestas

5

Instabilem versare rotam ut nunc altus ad yma

Corruat, ymus ad alta volet, celerique meatu

Alternare vices licuit. non ergo querendum est.

Sat tibi finitimos totiens superasse et usque

Nun apicem tenuisse rote nimis, O nimis altum.

10

Pisa, iubas semperque caput versuta levasti.

Mesta Catinensis pugna atque orrenda relatu.

Quam misere in Latobrigiane pulvere silve

Florentina cohors et proles regia sensit

Sufficeret quantos luctus stragesque virorum!

15

Illa dies tulit heroum quos funera fando

Tristia tantorum mesto satis explicet ore.

Ante dies de stirpe duos mors impia regum

Abstulit, heu nessent paulo sistamina Parce

Longius, innumeras clades tibi, Pisa, daturos.

20

Nec satis: emenso post hec quia ferme bilustro

Parte Altopassu qua iungi protinus Arnum

Galleniumque vetat, diras tuus ille tirampnus

Semicanis cum fraude neces et funera mesta

Romuleis dedit, haud parva cum cede virorum.

25

Quid memorem obsessa Pistorica menia tandem

Capta sibi, et varias fraudes dolosque tirampni?

Nonne etiam hostiles fluvii Luchensis harena

Prostravisti acies Florentinasque cohortes,

Heu nimis ingrata, et deserte menia Luce

30

Cepisti votis longa obsidione potita?

Plura quid ulterius vicisti denique, necdum

His tua sors contenta bonis? sed, cum hoste subacto

Federa sancivit tibi grata Sinonides, ipsi

Firmavere tui, innumeris de more repertis

35

Fraudibus (et rebus cunctis datur ordo modusque!)

Quam longe tenuere ratum? nonne oppida furtim

Invasere tua contra promissa fidemque

Federis exulibus ponentes nomina culpe?

Sed quid ego insidias totiens iterare nephandas

40

Precipitor? sed enim tot sunt ut vertere ab hisdem

Cum volo non valeo. ratus est cum Cesar adesset

Partibus Ytalicis, nostram invenisse ruinam

Collaque perpetuis nobis posuisse catenis,

Nec requievit adhuc intra sua menia donec

45

Hunc populus transmisit atrox, gentique superbe

Ignari misere caput (sua funera) cives.

Huic instare duci et fictis impellere verbis

Molirique dolos, illinc heroa superbum

Ortari ad bellum, et memorare instanter avitas

50

Sepe neces, odioque accendere Marte maniplos

Et proceres: "Semper ne tuum genus erret inultum

Surge age; frange moras meritasque ulciscitor iras

Nunc dum tempus habes. paret tibi Cimbrica turba,

Arthous populus, Alamanicus, Vngarus, Istrus.

55

Gens tibi Meotica servit. tibi barbara tellus

Et Ligurum popolos alta quos circuit unda

Erigdanus, cui Fetontis dant serta sorores.

Tuscia tota tibi quasi iam deservit amena

Sponte sua et ramo viridi sua tempora circum

60

Cingit et Oggigio libant sua festa Lieo.

Letitia te Roma ferox expectat, et omnes

Gratantur gentes, triplici quecumque sequuntur

Vnum maiestate deum. Florentia solum

Contrastare velit et sanctum crinibus obstet

65

Imponi diadema tuis iactansque tuorum

Spreverit imperium totiens? ea gloria semper:

Sicut avum gentemque suam pepulisse nepotem.

Lusus avus fuerit? dederit nec templa coronam

Debita magnanimo? pudet heu pudet ipse veneno

70

Occiderit! vindicta aderit nec debita manes

Sanguinolenta suos? sed et O sanctissime pastor

Et vos O proceres solidus quibus extuat intus

Sanguis, hic ultrices solitas modo pandite vires

Et tantum purgate nefas. extinguite monstrum

75

Ytalie horrendum; sceleratas summite penas

Et vestrum cineres umbrasque animasque parentum

Sanguine Guelforum misere satiate merentum,

Tempora dum poscunt, tantumque fugate pudorem."