Divortium

 

Ganimedes

Quo fugis? Expecta; liceat condiscere causas

Discidii. Tu nostra, puer, (nisi fallor) amabas

Pascua. Quo, pastos, abigis cum matribus agnos,

Ingrate atque oblite mei rerumque mearum?

Amiclas

5

Parce, parens, damnare tuum. Puer, ipse fateris,

Hac pavi regione gregem. Tibi letior annis

Tunc animus fuerat; nunc intractabilis, asper.

Me quoque vivendo patientia prima reliquit.

Ganimedes

Consilium solet esse senum, iuvenumque voluptas;

10

Tu michi deliras, senior; tum vallis amator

Vnius, deserta vagus nunc avia tentas.

Amiclas

Propositum mutat sapiens; at stultus inheret.

Res, tempus, fortuna, locus firmata frequenter

Consilia alternant. Macie turpique veterno

15

Terga pecus confecta gerit; squalentia sentes

Vellera dilacerant. Quid agam? Nec pocula fontis

Tuta, nec herbarum morsus sucique salubres.

Ipse aer suspecta michi suspiria reddit.

Quin iustam permitte fugam, et miserere coacti.

20

Nam potes: Ecce etenim veni ad tua gramina pauper,

Pauperiorque domum redeo, non laete, nec edis

Auctior, invidia et solis iam ditior annis.

Adde supercilii pondus, quod non gravis equet

Ethna iugis, non Ossa rigens, non altus Olimpus.

25

Id prius equanimis tuleram; indignantior etas

Est senium, rugeque animos in verba ministrant.

Triste senex servus! Sit libera nostra senectus.

Serva iuventa retro est; servilem libera vitam

Mors claudat; memor usque mei subsiste, valeque;

30

Me fatum tentare meum sine pascua circum.

Ganimedes

En animi servum memoris! Sic omnia ventus

Abstulit? Has mereor grates, hec premia reddis?

Vt nil prestiterim; multum, licet impar, amavi.

Amiclas

Verba quidem verbis; res rebus; purus amori,

35

Sed solus, debetur amor; gratusque memorque,

Sum, quia te semper, postquam michi notus, amavi;

Et, dum vita comes, si quid michi credis, amabo.

Ganimedes

Quo properas igitur? Que te magis allicit ora?

Vnanimes que causa repens disiungit amicos?

40

Perdit enim servi nomen, cui libera mens est.

Amiclas

Aspice fagifero tangentem vertice montem

Nubila, tum gravida fontes tellure crepantes,

Vnde ruens pelagis confunditur unda quaternis.

Aspice preruptum scopulis extantibus alte

45

Ire sub astra iugum. Lapis ille impervius olim,

Punicus hesperio donec sibi pastor aceto

Fecit et igne viam, nostris pastoribus ingens

Diluvium stragemque ferens; hoc forte per estum

Solus ego ac sitiens nuper sub colle vagabar.

50

Gillias erranti sese comitemque ducemque

Obtulit, et vivas digito direxit ad undas.

Progredior, vallesque novas et pinguia late

Rura noto; sed, sepe oculos in terga reflectens,

Iam latus hoc sordere michi, iam turbidus ether

55

Cepit ad occasum, iam sidera mesta videri.

Agnosco validum patrie revocantis amorem;

Illic et viole melius per roscida pallent,

Per dumeta rose melius redolentque rubentque,

Purior ac patrius illic michi prata pererrat

60

Rivus, et ausonie sapor est iam dulcior herbe.

Ganimedes

Spreta fides igitur comitum tam certa piorum;

Cum quibus et niveas laqueis viscoque columbas

Gaudebas, dammasque plagis tentare fugaces?

Cum quibus et Capree soles, umbrasque Leonis,

65

Et Tauri flores, et adulte Virginis uvas

Carpere, vel fando cunctantem impellere noctem,

Vel longum breviare diem sermone iocisque,

Et requie molli durum condire laborem?

Amiclas

Nil spretum, nisi silva ferox pastorque protervus,

70

Et plumbo infecti latices, et turbine tortus

Pulvis, et umbra nocens, et grandinis ira sonore.

Ganimedes

An prius ista tibi tam longum ignota per evum?

Amiclas

Nota prius, fateor; tenuit me pestifer usus

Luctantem, me vester amor, me forma puelle

75

Blandior illecebris. Sed iam cum tempore sensim

Omnia mutantur; studium iuvenile senecte

Displicet, et variant cure variante capillo.

Ganimedes

Hic vulgo iam notus eras, nec carior alter

Vel michi vel sotiis; silvis errabis in illis,

80

Et mecum mansisse voles, cupiesque reverti.

Amiclas

Nil penitus non esse potest; fortuna gubernat

Res hominum, valet illa piis obsistere ceptis,

Illa favere malis. At, si presagia quicquam

Nostra ferunt certi, levis est ad prima recursus

85

Principia. Huc genitor profusus me ruris aviti

Finibus infantem rapuit, ripaque palustri

Exposuit miserum, atque abiit. Per quattuor inde

Servio lustra tibi, nulla est iniuria iustus

Libertatis amor; patrii quoque cura sepulcri est

90

Tempestiva seni. Iam tandem absiste precari,

Atque iterum, pater alme, vale, dextramque relaxa.

Ganimedes

Ah! miser. Et merita quis te cum laude canentem

Audiet, aut levi describet carmina lauro?

Amiclas

Expectando quidem fessus, raucusque canendo,

95

Attuleram vereor vocis fastidia nostre.

Fors aliis placiturus eo; non una per omnes

Est hominis fortuna dies: Nunc mane quietum

Turbida lux sequitur; nunc matutina serenus

Nubila vesper agit. Sic tempestatibus atris

100

Tutus adest portus; sic litora puppe tenentes

Tempestas inopina ferit. Spes, terror ubique

Iuxta habitant; fortuna vaga est, et protinus, inter

Quamvis pressa manus, ceu lubricus effluit anguis.

Nil habet ista magis tua nunc opulentia certi

105

Quam mea paupertas; ubi pluris signa favoris

Et minus est fidei. Sed iam me Gillias, audi,

Sollicitat, damnatque moras, et Phebus hiberum

Vergit ad occeanum, montem nix occupat altum.

Balatu moveor pecoris; nec candida dulci

110

Mugitu, ingeminans, cessat revocare iuvenca.

Ire libet; liceat; nusquam sunt carmina tanti.

Ganimedes

Men iuvenem pavisse domi et finxisse docendo,

Vt doctum nova silva senem, novus hospes haberet?

Sic labor agricolis longus, brevis inde voluptas.

115

Arva domant aliis. Sic fessus nauta quietis

Invehit ancipiti delatas equore merces.

Nosco meum sidus: Aliis utenda paravi.

Fatum agnosco tuum: Primis nam pauper ab annis,

Pauper eris senior, pauper morieris Amicla.

120

I, tamen; ipse meis (quando hoc immobile votum est)

Te sine - quod nollem - iam solus pascar acervis.

Amiclas

Ipse per estatem mediam, vel colle virenti,

Valle vel umbrosa, nitidique in margine fontis

Solus apollinea modulans sub fronde sedebo,

125

Lanigerumque gregem pascam, et loca florea circum

Mellificas imitabor apes. Te dives habebit

Silva, sed urentes turbabunt otia cure.