5.
Fulserat at lampas celi que lumine primo
Quarta ferebatur, qua pulcro more priorum
Multi oratores aliena ad menia pergunt,
Mores angelicos referentes, numina sancta et
5
Vellatumque genus, sedes simul arua petentes,
Tunc celebraturi et summi quibus ara Tonantis
Fundari possit, quando agmina nostra ferentur
Litus in alternum, paulo et reparare quietem
Vt ualeant dulcem, miracula pandere et alta.
10
Sexaginta igitur uirtutum sidere claros,
Eloquio simul et generoso dogmate plenos
Ire iubent, qua olim studiorum mater amena
Sanctorum culto sub colle Bonomia floret.
Nec mora, sidereis iussis parere frequentant
15
Quadrupedes niueo uestiti stamine pingues,
Seque simul sancto passu mandata facessunt.
Iamque gradu exacto portas et tecta subintrant.
Hos cursu rapido pueri tenereque puelle
Aerio clamore premunt, comitantur euntes
20
Vulgus iners, totus "Miserere" sonabat et ether.
Tum sublatus equo patrum discurrit ad ora
Nuntius, albenti referens sub ueste latentes
Mirandos uenisse uiros pergrandia fari.
Illi pomiferum spatiantur forte per hortum,
25
Quem cingit pulcra fabricatus et arte corona
Mirifica murus geminas diuisus in alas
Vertice sublimi, quo quatuor ora uirorum
Nanque pari et lato possunt discurrere passu.
Fornice pampineo circumuestitur et hortus
30
Hic quoque: Bacchus enim gaudetque Ismenius ipsum
Incoluisse locum, gaudet simul ipse Priapus
Hellespontiacus uirides incessere frondes.
Hic matura uiret primis in fructibus anni
Nam cerasus calathis pulcerrima dona ministrans,
35
Et muscata pirus, simul et glacialis abunde.
Inde futurorum Parnasi prescia laurus
In tumulo uati multum et carissima Phebo.
Persica uirgineo semper matura sub astro
Herois tardo mensis gratissima uictu,
40
Vel que Pisarum fecundum litus inumbrat,
Queque saporifero aut dulcore Ferraria nutrit.
Pomorum genus omne uiret, uiolaria uerno
Tempore nam redolent, simul et rosa punica apertis
Frondibus ipsa rubet, uernantia lilia candent
45
Crassa liquore soli, dea Flora coloribus ipsum
Ceruleis uario circumdata tempora serto
Hortum collustratque humenti gramine terram
Obtegit, ut placidum sit iter gradientibus ultro.
Consueuere patres rebus quandoque quieti
50
Publicole paulo mordaces ponere curas,
Nanque ibi solemni persepe et surgere mensa
Et lenire mero torrentia pectora dulci.
Accirique repente iubent et cedere coram
Qui debent fari nostra et mandata referre.
55
Postquam in conspectu concessa licentia lingue
Eloquii, sacer et Mutinensis Bartholomeus
Fons clari placido sic talia protulit ore:
"Patres auricomo septi fulgore potentis
Iusticie, pietatis item, ad uos sancta lacessunt
60
Tendere mira Dei, et uestes portare beatas.
Credimus at famam uestras uolitasse per aures
Vt Mutinensis enim uerum legatio nostra est,
Ceu populus noster tegitur uelamine sancto
Virginis etheree, uel Christiparentis ut alma
65
Purpureaque toga, tela redimitus et alba,
Et ceu solemnis processio fertur in urbe,
Continua sub luce micans, celeberrima signa
Vt sequimur, simul et que tunc spectacula surgunt,
Idcirco siluisse decet. Mos celitus istis
70
Cultibus exortus, fines pulsare propinquos,
Et tota psallente manu sanctissima uerba
Figere celestes aras, et lintea summe
Virginis, omnipotens et corpus tollere celo,
Finibus hos habitus cedendo relinquere fuluos.
75
Oramus sedes quibus hec solemnia sacra
Si libet armemus, populusue quiescat, et agros,
In quibus hic noster sanctas percollocet aras.
Luminibus coram Virgo sanctissima uestris
Ardescetque illam Phebeios ante uigores
80
Cernetis, radios uincentem fronte corusca.
Multa etiam meritis occurrent omina uestris:
Muneribus quisquam diuis redimitus abibit.
Oceano ueniens mos hic percultus Hibero,
Vrbibus et cunctis, Romano Gallia nostro
85
Pontificique obnixa diu seruauit et ipsos
Angelicos ritus, quas Apenninus et umbrat
Seruauere urbes Ligurum ducis, alueus et quas
Nauigat Eridani. Dedimus poscentibus ipsis
Finitimis campos similes, et dulcia Tempe
90
Nos etiam, rebus sic uos placate beatis.
Non ullis squalebit ager populatibus egris
Ac spondemus enim, nec erit uiolentia quoquam:
Maiestas nos sancta uehit Virgoque serena.
Addite, si puro sub pectore sancta manebit
95
Religio talis, mergetur pestifer annus,
Mitia consurgent et uobis sidera nempe.
Gaudebunt uestre segetes, felicius agri
Pubescent, dira et flatu discedet Erinys
Tabifico, pax alma ipsam mulcebit et urbem,
100
Spiritus et tandem eterna in sede quiescet".
Hec ubi, labra premit clausoque obmutuit ore,
Orsus sed largo sic est sermone senatus:
"Insignes quibus est magno facundia fratres
Plena Deo, simul etherea uirtute potentes,
105
Nouimus et fama et rebus quecumque tulistis
Certa quidem dudum. Sed uos percredite, fratres,
Non ita semota sol aureus urbe quadriga
Ista Iusticie uerum delabitur, ut nos
Pectora gestemus diuis obtusa beatis.
110
Ergo agite, et uestras acies subducite sanctas
Quaque libet satius. Seu uultis scandere muros
Vrbanos, etiam uel uultis castra locare
Cultibus in nostris, uel gramine ponere ameno,
Cedimus ac ipsi. Nec enim dubitamus agrorum
115
Squalorem quemquam oriri populatibus egris.
Imo erit et munus uos tollere queque uoluptas
Ipsa uocat, nichil est uetitum, succedite ceptis,
In commune damus camporum munera et urbem.
Cetera que fertis Christus Deus ipse secundet
120
Celorum et Regina potens". Dixere. Repente
Gratifico ciues nostri sermone recedunt,
Et data tunc patrie portant responsa moranti.