4.

Exoritur subito noscendi magna cupido

Plura etiam, nec enim dubitamus multa tenere.

Labimur in plebem Reginam protinus omnes

Accincti, pallore genas feriente stupore,

5

Et quasi semianimes, quoniam prius omnis in alta

Tardus erat constare fide, nec credulus usquam,

Donec certa suo lustrauit numina sensu.

Postquam commixti fidos scrutamur amicos

Quisque suos, ast ille uocat: "Dilecte, morare,

10

Pande, precor, si forte tue miracula gentes

Accepere olim, dum uos processio sancta

Circum urbem nostram tali pietate uehebat".

Ille, pio circumuoluens sua pectora uultu,

Talia cepta refert: "O, magna sorte beati

15

Sunt, quorum hic habitus sanctissimus ora coronat:

Vrbs felix, fructus felices, equora, campi,

Omnibus alta quies Christique fidelibus almis.

Mira canam, ueris dictis aduertite mentes:

Pars michi uisa adeo, pars est aliisque relata.

20

Prima dies aderat, qua nos uexilla beate

Omniparentis enim decretoque ordine pulcro

Aere sustulimus uolitantia nanque sereno.

Vidi ego, sic multi, albentem descendere nubem

Ethere paulatim. Iam sol profugarat ab ortu

25

Exiliens roseo stellarum nanque uigores.

Nullum nusquam aderat sidus, nisi cornua Phebes

Occasu iam prona suo, conuexa polorum

Vndique clara nimis, nebulisque expertia nigris.

Hec, quam nunc memoro, aerios sed sola tenebat

30

Arcus, et speculi radiantis more rotunda.

Candida sed medio postquam fuit aere nubes

Parte uolans nulla, ceu fixa, in sede quieuit.

Non Euro paret paulo per inane iocanti

Flaminibusque Nothi, nullo spiramine moti

35

Aeris undatur: miramur at inscia turba,

Figimus atque gradus, oculos nec flectimus inde,

Sperantes uisu mirabile cingere quidquam.

Ac ueluti campis quos uomere uertit arator

Vernali, attentis spacians gradibusque canoris

40

Turba gruum, cernens pluuiam crebrescere celo,

Colla leuat, fixosque oculos in nube reponit

Dulcifluo sperans alas rorare liquore.

Interea, dum sic pendemus pectore toto,

"Virgo, - puer clamat - Virgo, miserere, Maria",

45

Hanc ipsam nubem magnisque ululatibus ambit.

Voce illum sequimur tali "Miserere, Maria",

Etheraque ingenti simili clamore replemus

Curuati ad terram, sic et damus ora iacentes

Puluerulenta solo, nisi nil "Miserere" sonantes.

50

Erecta in nubem subito ceruice serenam,

Magna Parens celi nobis pietate profunda

Exerit ora palam, quanto fulgentia circum

Luna micat pleno splendore a fratre recepto

Noctiuaga surgens rubicundo in lumine biga.

55

Illa ad nos radiis diuum fundebat odorem

Virgo pia, et lateri Rex filius ipse polorum

Terrarumue simul dextro fulgebat, at inde

Membra etiam quinis promens traiecta flagellis,

Vt genus hoc hominum inferna regione labantum

60

Nanque potiretur, celo gauderet et alto.

Angelicis comitata choris fragrabat et ipsa

Leua, caput uinctum nimium lustrante corona

Illi erat, ethereo et circum uelante colore.

Ac super Eoo iam Libra emerserat orbe

65

Lancibus obscuris, quia clarus pectora Titan

Libabat sterilisque propinque Virginis ora,

Cum stetit ante oculos nostros Regina Tonantis

Excelsi Mater. Sed cum quasi Phebus ad axem

Australem uolucres stimuloque fugabat adacto

70

Quadrupedes, nostris oculis euanuit alma

Virgo parens Christi, ambrosios dedit atque recessus:

"Quis stupor oppressa stillantia protinus ora?

Cur fletis?" Multi flebant, pietate mouente.

"Sistite iam lacrimas, precor, - inquit - tollite mentes

75

Ad celum: uobis uerum meliora parantur

Omina, uirginea Matris pietate ferente

Eterne, sed magna etiam portenta supersunt".

Diximus: "Hoc satis est. Sic nos in sole corusco

Nuper honorande iam semper Virginis ora

80

Vidimus. At si quid superest, nunc pande, precamur".

Exequitur placido uultu et pia uerba resoluit:

"Postquam Regnatrix superum magnique Creatrix

Nanque Dei celso se miro et iunxit Olympo,

Ecce uolans nobis coram stridentibus alis

85

Alba columba micat, celo ueniebat ab ipso,

Agmina nostra rotans non parua temporis hora.

Nunc acie prisca, nunc et uolitare suprema,

Ordine nunc pulcro, celeri collapsa uolatu

Circuit et medias calamo crepitante cohortes,

90

Custodemque uie nostre tunc celitus alta

Madre Dei lapsum subito meditamur et omnes.

Ales et ipsa Dei, postquam satis agmine nostro

Nanque moram traxit, plumis candentibus altum.

Aeraque ingreditur, caput inter et astra locauit.

95

Tantus auem sequitur fugientem stridor ad auras,

Quantus enim nautis, dum soluunt litore proras,

Occurrit, dum grata oculis rutilantia celo

Sidera se celant, uento linquente carinam.

Nunc opus aggredior mirandum. Tempore nostram

100

Preterito, ut mos est, urbem uexarat Erinys

Sulfureis facibus diroque armata flagello.

Nanque truces frater capulos in uiscera fratris

Merserat, inde ferox tremulique per ossa parentis

Filius abdiderat, fracta pietate, cruentum,

105

Horrendum dictu, ferrum. Sic, iure fugato,

Cuius dextra etiam roseumque haurire cruorem

Illius optabat, totam discordia demens

Vrbem his ac odiis bona cuncta ruentibus atris

Leserat ignifico sic menia nanque furore.

110

Ast ubi coram oculis spectacula tanta refulgent,

Pax animos lenit subito tranquilla feroces.

Ille odium cesi deponit fratris, et ille

Collisum ueniam poscit sic nanque propinquum.

Penitet hunc patrium et fraternum hausisse cruorem,

115

Ille ensemque hosti prebet sua colla coruscum

Sternere nanque iubens. Sed tunc pius hostis amicos

Ostendens uultus clamat: "Miserere meique,

Tu potiusque hoc finde tuo iam uulnere corpus".

Fundit uterque pias lacrimas, amplexibus atque

120

Dulcibus ora replent; discordia nanque, malorum

Nutrix cunctorum, cedit, Flegetontis ad undas

Sulfurei detorquet iter, quibus illa perinde

Venerat ad superos diris onerata colubris,

Gratia sidereo gremio delapsa Marie

125

Virginis et regnat, mentes celestis amorque

Conciliat seuas. Ceu, si iam uera canebant,

Orpheus dulcisono iungebat carmine natus

Calliope ceruum rabido sine lite leoni

Atque lupos ouibus stabili cum pace dicabat,

130

Non aliter discors rabies sub numine tanto

Exilit, urbanas linquitque fugata quietes".

Dixerat, omnis aitque quam magna potentia celse

Virginis. Accipiens genitor meus omnia que tunc

Is uir protulerat grauis, illicet ipse profundo

135

Suspiciens celo, connexis talia palmis

Orat uoce pia, et celeberrima numina pulsat: