3. ad Ioannem Andream Valentinum

Mars pater, unde oritur crudelis in orbe tumultus?

      Vndique iam fervent impia bella diu.

Anne nocent coeli miseris mortalibus astra?

      Anne agit in praeceps mens sua quenque malum?

5

Hinc Asiae vires Turcarum puppibus altis

      Rex trahit, Ausoniis finibus arma movens;

Hos Caesar virtute sua victricibus armis

      Nunc premet, ut quondam contudit arte feros.

Parte alia toties Italis devicta resurgens,

10

      Exitium in nostrum Gallica turba ruit.

Heu frustra aerias Alpes tutamen ab hoste

      Barbarico dederunt numina magna deum:

Iam tum crescentis capiunt cum moenia Romae,

      Post patriaeque affert maximus exul opem,

15

Supplicium sed enim noxae par saepe reportant

      Sanguine foecundant arva Latina suo.

Quid fregisse Alpes tibi, Poene, profuit, igni

      Totque acies victas, tot cecidisse duces,

Si dum tu Ausoniae angusta regione teneris

20

      Iam metuit patrium Martia signa solum?

Sed me longa quies, vacuam sed carmina mentem

      Tardant. Pierides iam procul este mihi:

Certum est castra sequi, lituos interque tubasque

      Et galea caput accingere et ense latus.

25

Ah potero, assuetus Musis placidaeque quieti,

      Tela gerens humeris pondera dura pati?

Quam male pertractant artes hoc tempore belli,

      Robus ubi haud hominum, sed dolus usque viget;

Machina praecipites pilas cum mittit ahena,

30

      Saxa tremunt, referunt flumina magna pedem.

Frustra ferrato corpus defendimus orbe,

      Impete cum tanto moenia pulsa ruant.

Nonne iter angustum satis est angustaque vitae

      Tempora, ni brevior sit via facta necis?

35

At pestis quicunque inventor diceris huius

      Barbare Germanis (ut reor) orte iugis,

Saeva trahat vinctum dirarum turba sororum,

      Anguibus intortis corpora dura secans,

Vesanus laceret te Cerberus ore cruento

40

      Sparsaque Cocyti viscera mergat aquis.

Aequore quam melius Polonum pugnat aperto

      Rex acies fundens agmine saepe suo:

Nunc Moschos gentesque feras, quas terminat ingens

      Oceanus, victor iam ditione premet.

45

Non sine te, Iane, haec ingentia proelia inibit,

      Vnde tuum nomen gloria rara manet.

O ego, si praesens adsim, quae gaudia fundam

      Captorum adspiciens brachia vincta ducum!

Tunc immortales regis mea Musa triumphos,

50

      Tunc celebret laudes, optime Iane, tuas.