8. ad Rodulphum Pium Cardinalem,
vinum mittit cui lacryma vulgo nomen est

O quem Roma vocat merito decus urbis et orbis,

      Quem vocat humani delitias generis;

Cui iam templa, aras ponit, quo Principe magna

      Concipit, et supplex vota, precesque parat:

5

En tibi Pausilypi lacrymae, quas fudit ad undas

      Dum fugiens Nesis vertitur in scopulum.

Tu cape (parva licet): magni sunt pignora voti,

      Sive leges lacrymas, sive bibes lacrymas.

Forte sub umbrosa cantabat vinitor ulmo

10

      Pausilypus: domino spem dabat uva suo.

Iamque arbusta, lacus, utres, et praela sinebant

      Calcari immundo fervida musta pede.

Nesis Nympha, olim felicis gloria collis,

      Optatus iuveni, dulcis et ardor erat.

15

Vinitor haec blandis iactabat verba querelis,

      Quae poterant quercus flectere, saxa, feras:

"Huc propera o Nesis, Nesis dulcissima cura,

      En volat ad te animus, deserit en me animus.

Est procul a nobis Campana licentia fandi,

20

      Indigna obscoenis casta puella iocis.

Quo vocat Autumnus, quo te vocat ipse Lyaeus

      Nympha veni: non sum qui tibi damna parem.

Dispeream, caris oculis ni carior ipsa es,

      Ni matura uva dulcior ipsa mihi es.

25

Ecquis tam saevus, placidam qui turbet amicam?

      Ecquis erit, qui te laedere vita velit?

Sordidus haud ego sum, media sed natus in urbe

      Qui videar, pes est testis, et ipsa manus:

Rustica non facies, non barba est uvida musto,

30

      Non mihi pes est, non fece peruncta manus.

Hic tibi frondentes texunt umbracula vites,

      Hic ulmus virides pandit opaca comas.

Hic mulcere potes iucundo lumina somno,

      Lumina, quae memet surripuere mihi;

35

At vereor Somnus ne, dum blanditur ocellis,

      Detineat dein te captus amore tuo.

Ipse et odoratis componam serta racemis,

      Qualia non Indo Bacchus ab orbe tulit:

Queis vitare aestus poteris, queis cingere crines,

40

      Ah crines vitae retia cara meae.

Depictas soleas palea, textumque galerum

      Servavi, illum rure, has et ab urbe tuli;

Quin tibi me me ipsum servavi: num dare maius

      Quis valet? Et plura his te quoque dona manent.

45

Pausilypus tuus est totus, vindemia tota est:

      Non ego, non sine te vivere, et esse velim.

Huc propera o Nesis: quae te nunc invida nobis

      Ocia, quae choreae, qui retinentve chori?

Num me fastidis, tenuem num spernis amantem?

50

      Cui sit villa parens, et tibi villa parens.

Etsi non dives, tamen est mihi vinea villae

      Proxima: dat Graecum, dat Latiumque merum;

Quae bene culta nitet foecunda septa labrusca,

      Implet et ipsa meri quatuor una cados".

55

Illa aderat latitans post septem, dumque pedem fert,

      Arguto sepes obstrepit icta pede.

Sensit adesse miser. Sequitur: fugit illa propinquum

      Ad litus, sueto non bene tuta loco,

Atque ait: "O Nymphae facili succurrite dextra:

60

      Inter Nereidas culta Diana quoque est".

Sic illa, exiliens medias evadit in undas,

      Tum versa in scopulum protinus obriguit.

Protinus obriguit, poterant hoc numina, et ultra,

      Vt saxum, atque uno tempore Nympha fuit.

65

Haesit amans, monstrumque horret, nec plura locutus

      Heu totus dulces liquitur in lacrymas.

Flerunt Nereides, sociam flevere Napeae;

      Est sylvis pietas, est pelago et pietas.

Tuncque Dicarchaei dederunt suspiria colles:

70

      Ex illo semper sulphure flagrat ager;

Gaiola vicinam flevit, lacrymasque dedere,

      Mergillina suas, Antiniana suas,

Nec non ipsa velut venturi praescia fati

      Vberius lacrymas spargis et Aegla tuas.

75

Aegla, olim ad numeros quae responsare solebas

      Piscantum, sed nunc non nisi flere tuum est;

Et sat erat servasse tuos ad funera fletus,

      Quae scribenda meus morte reliquit amor.

Verum ille ut vidit mutato corpore Nympham,

80

      Vidit, et infelix nec sibi credit amans:

In mare praecipitem se se demittere tentat,

      Caro etiam sperans posse frui scopulo.

Sed Bacchi pietate (canat quis mira Deorum?)

      In vitem, haerebat cui modo, versus abit:

85

Quae nunc moesta etiam illacrymat, quae cortice manat,

      Heu memor exitii tempus in omne sui.