Berardino Rota elegiae 1, 5

Testo base di riferimento: C. Zampese, 2007

Cura dell'edizione digitale: Linda Spinazzè


5. ad Nicolaum Antonium Brancacium

Brancaci nostrae dulcissime nate sororis,

      Brancaci Idaliae pars bona militiae,

Dum querimur, tectosque animi tibi pandimus aestus,

      Da lacrymas, lacrymis digna querela tuis.

5

Nulla vel infidae retrahat te cura puellae:

      Quid tibi cum Fausta? Perfida Fausta tua est.

Castus amor meus est, casto sit testis amanti,

      Quem retinet firma copula vincta fide.

Ite procul, sanctos quos iuvit fallere amores,

10

      Rumpere quos pretio mutua vincla malo.

Roma tenet, iuvenique Venus nec parcit alumno:

      Ipsa sua regnat saevior urbe Dea.

Sive ego Tarpei superem fastigia clivi,

      Seu Caci interdum tecta profana petam,

15

Sive Evandrei sacrata palatia collis,

      Seu visam claris culta theatra viris:

Vna mihi ante oculos semper versatur imago,

      Vna mihi Roma est, unaque cuncta refert.

Hinc mihi mille faces blandi iaculantur ocelli,

20

      Hinc tendunt nitidae retia mille comae.

Credebam patrio caelo, laribusque relictis,

      Teque mei in primis causa Nigella mali,

Posse vel immiti paulum indulgere dolori,

      Posse vel aufugiens tanta levare mala:

25

Et tamen usque Amor insequitur, tamen usque cadentem

      Saeva premis, nullum profugiumve datur.

Nusquam parta quies, nusquam pax tuta reperta est:

      Terras, non mentem transfuga mutat amans.

Te quoque sperabam, postquam nova sacra peregi,

30

      Placari votis Cypria surda meis:

Sperabam, sed vana diu spes lusit amantem,

      Dura magis quando sentio regna tua.

Nonne illa es, Phrygio quae nescis parcere nato?

      Nonne trucis mediis fluctibus orta maris?

35

Parce Dea immeriti tandem miserere, quid urges?

      Parce rogo, ah victo quis nocuisse velit?

Ipse ego, qui primis tua castra secutus ab annis,

      Ipse ego qui regni gloria magna tui;

Et si non Pariis posui tibi templa columnis,

40

      Nec colui sanctos thuris honore focos,

At tibi sede mei secreta pectoris aras

      Erexi, et potui sacra parare nova:

Non iam farre pio, non extis rite perustis,

      Accensa puro non vel ab igne face;

45

Sed lacrymis, imo manant quae pectore, sed qui

      Profluit e nostris sanguine visceribus;

Sed flamma aeternum vigili, aeternumque perenni,

      Cui possit merito cedere Vesta tua.

Te maiora manent dignam maioribus ausis,

50

      Te decet invicto bella movere polo:

Sentiat ipsa tui letalia spicula nati

      Turba Deum, dominae serviat una tibi.

Percurrat rursus Peneia flumina Phoebus,

      Discat et Admeti pascere rursus oves.

55

Discat et aethereas invitus Iuppiter arces

      Linquere, mox medio mugiat ipse salo.

Coge iterum positis Martem mitescere telis,

      Coge rudi Alciden ducere pensa manu.

Desine iam in cineres posthac saevire sepultos,

60

      Non sum praeda satis nomine digna tuo.

Si tamen omnino pereundum, si fuga nusquam est,

      Me coram domina flente perire iuvet.

Vna suprema pio persolvat funera fletu,

      Dicat et haec scissis ad mea busta comis:

65

"Castus amor, nostri castissima flamma poetae,

      Dignus erat longum vivere, et igne pari".