Berardino Rota elegiae 1, 3

Testo base di riferimento: C. Zampese, 2007

Cura dell'edizione digitale: Linda Spinazzè


3. ad Alfonsum Rotam fratrem Iani Calendae

Subtrahe te paulum magnarum pondere rerum

      Mi Rota, dum patrios perlegis ipse iocos.

Ianus adest festa praecinctus tempora lauru:

      Adde puer nigris arida ligna focis.

5

Pendula Acidalios effundat citrus odores,

      Antiquo crepitet laurus adusta lari.

Ianus laetitiae largus dator, et novus anni

      Nuntius, ut prisci iam coluistis avi.

Annua felici discurrunt munera pompa,

10

      Munera concordis pignus amicitiae.

Hac veniunt pictis bellaria sparsa canistris,

      Hac liba attritae melle recocta nucis.

Parte alia Hesperios longe superantia ramos

      Servata invitis aurea poma Notis.

15

Hinc salit agrestis Nympharum turba canentum,

      Ordine quas vario pensile tardat onus.

Haec sale duratae dono fert terga ferinae,

      Haec fert vimineis lactea frusta casis,

Haec modo decerptas spoliatis vitibus uvas,

20

      E quibus optares nectere Bacche comas.

Haec gerit arbuteos corallia rustica foetus,

      Illa haedum, haec turdos, haec sine teste capum,

Haec mala Aurorae roseos imitantia vultus,

      Appius et quae olim, quae Deciusve dedit.

25

Villica pellit humum pedibus, corpusque reflectit,

      Dum strepit imparibus tibia carminibus;

Cuncta hilari circum responsant compita plausu,

      Sylvestres iterat fistula curva modos:

Crederet, haec siquis spectacula forte videret,

30

      Turrigerae fieri sacra cruenta Deae.

Hinc pueri exercent choreas, curruntque per urbem,

      Pinifera hinc pulsant limina amica manu;

Alternisque canunt domino bona verba precantes,

      Missaque de tectis aera minuta ferunt:

35

"Sit dominus, clamant, dives; sit coniuge felix,

      Et videat prolis semina longa suae,

Candida cui niteat lux haec, cui candidus annus

      Adveniat fausto, mox redeatque pede".

Iane pater, laetis primus tu festa Calendis

40

      Diceris, et ritus instituisse novos;

Nam cum forte tuas sata Tybride Nympha medullas

      Vreret, et tristi servitio premeret,

Non puduit (licet ipse aris, temploque verendus,

      Ac geminum inficeret cana senecta caput

45

Saepius errantem patris prope litora Nympham

      Nequicquam assidua sollicitasse prece.

Ah miser, ah quoties pigro cita flumina cursu

      Sunt visa ad gemitus sistere Iane tuos;

Ah miser, ah quoties muscoso Naiades antro

50

      Duxere inscriptis tristia verba notis;

Quinetiam perhibent moestas iterasse querelas

      Rustica ab arboreis numina corticibus.

Ast ubi iam lacrymae duram nequiere puellam

      Flectere, tunc alia parte requiris opem.

55

Muneribus tentare paras: quid munere maius?

      Debetur parvis gratia muneribus.

Iam capitur, iam capta tuo blanditur amori,

      Iamque fovet gelidum blanda puella senem.

Hinc venit antiquus mittendi muneris usus,

60

      Mutuus hinc parvo munere partus amor.

At mihi quidve usus prodest? Quid munera prosunt?

      Mollitur nulla dura Nigella prece.

Mors superest: moriamur, habet mors gaudia certa,

      Quae valet aeterno demere vincla iugo.