59. in uxorem extinctam
Coniux infelix, coniux quae flore iuventae
In medio cadis et natos tristemque maritum
Deseris in lacrimis et perpetuo maerore,
Quid primum ipse fleam? Mortem properataque fata?
5
An me desertum subito in medioque laborum,
Quos ut te et possem parvos educere natos
Splendidius, patiens noctesque diesque ferebam?
An ternam prolem, communia pignora nostra
Expertem sensus, necdum sua damna videntem,
10
Matrem appellantem maternae et dexterae egentem,
Commissam misero patri manibusque alienis?
Deploranda tuae est fortuna brevissima vitae,
Quae celerans iam vix bis denos egerat annos,
Cum recti mores, gravius cum pectus et artes
15
Innumerae manuum et mentis florere parabant.
Difficiles post enixus partumque dolendum
Te, misera, ante diem crudelia fata tulere.
Dum paris obscuro sol se tibi condidit orbe
Certum argumentum occasus luctusque futuri.
20
Maerebant nati et lugubria verba canebant,
Tu quoque saepe tuos praedixti praescia casus
Dum modo maesta times suspecti tempora partus
Et modo in argentum per somnos ubera verti
Cernis, quae altricem infanti simulacra notabant,
25
Heu quaerendam argento pretioque parandam!
Sed bene tecum actum est: terra tenebrisque relictis
Et gemitu et precibus purgato pectore, caelum,
Vnde huc dimissa est petis iam candida diva.
Mecum ast ah mecum coniux crudeliter actum,
30
Qui cum sperarem longe meliora peractis,
Cum te formassem monitisque et moribus aequis,
Cum te, cum natis, cum nomine adauctus et essem,
Destituor te, te ad caelum revolante deosque.
Cui nunc cura domus? Cui rerum cura mearum?
35
Quae studiis fessum recreabit? Leniter iras
Quae mihi discutiat, varios quae pectoris aestus
Sedabit placidis verbis aptisque medullis?
Quaenam tranquillos mecum coniungere somnos?
Quae paret et mecum laetos traducere soles?
40
Ah miser, in viduo verso mea corpora lecto
Insomnis, maerens, curis obsessus amaris.
Non redeunte die redeunt mihi luminis aurae,
Non abeunte die redeunt somnusve quiesve,
Cum torpore dolor tabentia membra pererrat,
45
Excitat interdum Pauli vagitus inertem
Me oblitumque mei penitusque alteque dolentem.
Ah miserande puer! Non munera matris obire,
Ne patris abiciam, possum; vel bimulus aude
Ferre graves ictus aegraeque incommoda vitae,
50
Disce miser cara iam nunc caruisse parente.
Dum Paulum misereor, succurrit Lucia et atras
Ingeminat curas fletusque per ora profusos,
Lucia, quae sextum fuerat fingenda sub annum
Maternis studiis, maternis moribus eheu!
55
Lucia luce carens, amissa matre repente.
Hanc pia cura aviae sed nunc tamen educat at te
Parve Simo, deflende Simo, quae nutriet? Ipsa heu
Matris morte tuae prodis in luminis oras!
Tu lucem primum, postremum suscipit illa.
60
Poscebat matrem quaerebat et ubera matris,
Matris egens et lactis egens iam parvulus infans,
At nusquam mater, nusquam carae ubera matris .
Hinc gemitus matris morientis et ultima verba,
Hinc nati fletus tristes mihi verberat aures.
65
Numina, vos testor nil me sensisse per omne
Curriculum vitae quod me aeque torserit umquam.
Hinc satias vitae cepit me, hinc taedia lucis,
Sed vivo prorsus vitae dulcedine captus,
Ne moriens perdam immaturo funere natos,
70
Quos si destituam, pereant miserabile cuncti.
Vxor, iam felix uxor, caelestia templa
Quae colis et terras spectas secura iacentes,
Nunc divos precibusque piis votisque fatiga
Vt mihi labenti iam tantum roboris addant
75
Natorum ut causa valeam tolerare labores,
Vt nati crescant, ut honesto pectore firment,
Vt, cum iam grandes fuerint, ego mole solutus
Corporea superos et te, Benedicta, revisam.