6. ad F. Mariam Molsam

Dum nos egregium properamus visere Bembum,

      Cui non ulla unquam saecla tulere parem,

Qua vaga Medoaci tranquillo flumine sequitur

      Atque Antenoreos implicat unda Lares,

5

Tu ad Tyberim parvi contempto gurgite Rheni,

      Tarpeiasque arceis, Molsa, redire paras,

Quaeque modo absentis suspirant culmina nomen

      Adventu tandem laeta beare tuo.

Illic te procerum longa comitumque caterva

10

      Redducet medium sedula turba domum.

Interea dum tu passim occurentibus ultro

      Mille optata feres oscula, mille dabis

Et septem laeti referent nova nuncia colles

      Mutua dicentum gaudia: Molsa redit,

15

Molsa redit, date thura focis, costernite sacra

      Fronde vias, sileant iurgia, Molsa redit!

Excitus qua voce pater Tyberinus alumno

      Ipse suo assurgens ora recludet aquis,

Letitiaque manu mulcens ad pectora barbam,

20

      Signa dabit pleno mollius amne fluens.

Et Nymphae circum myrto lauroque virenti

      Certabunt doctas implicuisse comas,

Bracchiaque in numerum iactantes dulcia dicent

      Carmina, Pieridum carmina digna viro.

25

O cui nec proavum decora alta, nec alta parentum

      Nobilitas, ullo pene fuere loco!

Divitiasque patrum, contentus paupere cultu,

      Sprevisti, et patriae commoda multa damus;

Te non ambitio, non regum purpura tangit,

30

      Cuncta putas studiis esse minora tuis,

Solum Musarum tibi sunt commercia cordi,

      Quarum perculsus numine sacra geris.

Semper culta tibi rerum doctissima Roma est,

      Vix etiam ingenio par fuit illa tuo.

35

Illic humanos spirantia marmora vultus,

      Aeraque coelestes iussa referre deos;

Illic excelsae populi solatia Thermae,

      Atque urbem unius tecta imitata domus;

Illic innumeris Capitolia celsa triumphis,

40

      Altaque multiplici marmore templa deum.

Quidque longinquis duxerunt flumina rivis,

      Tamquam non dulceis Tybris haberet aquas?

An non Pyramidum, et stultae miracula Memphis

      Victa una hic tantum mole videre licet?

45

Quae quamvis aevo iaceant consumpta vetusto

      Deiecta hostili nuper et usta manus

Nunc quoque tanta tamen retinent vestigia, ut illa

      Mirari haec tantum saecula pigra queant.

Illa mares animos claris ardoribus implent,

50

      Et stimulant verae laudis amore bonos.

Adde quod hic omni terrarum ex parte virorum

      Nobilium assidua est ingeniosa cohors.

Hic pater est, rerum dominus sanctique senatus

      Ordo sacer prisce, nuper adauctus aevi.

55

Hanc tibi tu prudens legisti ex omnibus unam,

      Oblitus patriae tempus in omne tuae,

Vnde nec Hispani quondam, nec Theutoni arma

      Barbara, nec valuit dira movere lues.

Tunc cum relliquias ferroque ignique relictas

60

      Immiti laeto pestis acerba daret,

Scilicet ingenium tantum ne Martia deesset,

      Roma tibi, et foelix sic quoque pressa fores

Haec, et plura tibi veraci pectore dicent,

      Quae sacra Romulei Tybridis antra colunt,

65

Quae referent alii fatis melioribus usi,

      Et quibus aspiret dexter Apollo magis,

Mi sat erit pingui verum dixisse Minerva,

      Non tam culta alicui, quam mihi vera placent.

Atque utinam non me ventura redarguat aetas

70

      Olim de tanto pauca tulisse viro,

Cum leget Ethrusco sublimi carmine versus

      Verbaque maternis tam bene iuncta modis!

Per te dives erit patrii sermonis egestas,

      Et non Romano Thuscus Apollo minor.

75

Nam quae iam Latiis mandasti plurima chartis,

      Illa vel Oceano cognita utrique vigent,

Sic, o sic Thusca vulgares scripta Camoena

      Multorum ut tecum notior esset honos!

Clara quidem per se pulcherrima Iulia, multo

80

      Laude tamen facta est clarior illa tua;

Non poterant animi dotes sensusque pudicos

      Exprimere egregia marmora picta manu.

Et quae temporibus sola est victoria nostris,

      Ethereis certe lapsa columna iugis,

85

Iampridem propriis virtutibus abdita coelo,

      Notior est nomen te recinente suum.

Illam castus amor sanctique cupidinis arma

      Legitimae ardorem perdocuere facis,

Illa pios testata, fidemque, et coniugis ignes

90

      Flebilibus semper verberat astra modis,

Sic tristeis iterans iocunda voce querelas

      Absumptum deflet Daulias ales Ithim.

Desine iam assiduo corrumpere lumina fletu,

      Desine; sat lachrymis sancta Virago datum.

95

Vir tuus aethereo late spaciatur Olympo,

      Virtutis referens praemia digna tuae.

An memorem quae tu nuper, doctissime Molsa,

      Dixisti memori carmina mente mihi?

Quaeque ego te vidi tristissima nocte silenti,

100

      Ad coelum cum diis non meditata queri?

An taceam potius, ne vulnera tanta retractem,

      Damnum ingens huius saeculi, et opprobrium?

O ego quam vellem tecum modo vivere, verum

      Officio, et pacta cogor abesse fide!

105

Scis tu quam tristi cedebam pectore tardus,

      Vt madidae lachrimas non tenuere genae,

Et tamen ad Bembum properabam, quo neque maius

      Quicquam, nec totus sanctius orbis habet,

Est illic etiam saecli, vitaeque prioris

110

      Exemplar dulci cum gravitate Tryphon,

Hic Speronus, magni monumenta Platonis

      Qui tenet, et docti dogmata Aristotelis,

Nec non doctiloquis permulcens omnia verbis

      Lazarus Euganei qua patet ora soli,

115

Neque alii plures quorum doctissimus unus

      Cola Brunus, Bembi Cola amor atque fides.

Esset adhuc illic nostri Lampridius, cui

      Gloria, cui primas Graecia et ipsa dedit

Quem modo Dirceos inter miratur olores

120

      Mincius Ausonia voce referre modos.

An taceam de te, Lenti carissime, cuius

      Ingenio nihil est non facile atque leve,

Cui Deus et natura parens - quis credere tantum,

      Quisve negare potest ! - cuncta dedere bona?

125

Quem mihi de multis elegi millibus olim,

      Dulce decus vitae, praesidiumque meae.

Hos ego cum fuero praesens veneratus, ad Arni

      Exiguos repetam regna paterna lares

Atque ibi, mirando dum tu, vaga carmine sistes

130

      Flumina, non ingrata ocia segnis agam,

Nec tamen ignavi penitus torpebimus, illic

      Divino assidue vera docente sene.

Quo duce coelestes dudum percurrimus oras,

      Et labi nullo vidimus astra sono.

135

Mox etiam illius docto discemus ab ore,

      Omnia quo fiant, intereant ve modo.

Illic nobiscum modo sit, nec Roma superba

      Invideat nobis omnia nostra bona,

Et Graio et Latio clarus Victorius ore,

140

      Quo mihi nil carum fata dedere magis.

Tunc etenim patriae linquentem incommoda terrae,

      Sectarer socius, prosequererque comes,

Vt secum tectis excerptus molliter iisdem

      Aspectu fruerer, colloquioque tuo.