Benedetto Varchi carmina, 4

Testo base di riferimento: A. Greco, 1969

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


4. ad Ioannem Nerettum

Qui coeli spatia ampla hodie metitur et astra

      Cras nihil, aut cineres conteget urna brevis,

Nec quisquam potis est celerem tardare senectam,

      Aut unum e gelida demere morte diem;

5

Et dubitamus adhuc tristeis, Nerette, querelas,

      Abiicere, et curas pellere corde graveis?

Non furor est etiam lacrimas adiungere damnis,

      Et quod erat mortale interiisse quaeri?

Ipse ego, cui teneris rapuit fortuna sub annis

10

      Dilectum cara cum genitrice patrem,

Mox etiam fratrem praestanti pectore et armis

      Amisi, nostrae spemque decusque domus,

Tuque nihil, dilecte minus dulcissime Iuli,

      Occidis, aetatis gloria prima tuae.

15

Te, Martelle, etiam, primis te, Barde, sub annis,

      Te saepe Astianax, luximus, atque diu

Quid referam, quantis post casibus atque periclis,

      Heu miser, externas cogere adire domos?

Vtque gravi post bella alieno tempore morbo

20

      Implicitus furvae limina mortis adi,

Qua liquidis Sebethus aquis petit aequora propter

      Parthenopem, molli dum secat arva pede,

Vtque etiam, solo studiorum incensus amore,

      Pertulerim mille incommoda, mille feram?

25

Adde quod oppressus damnis Laurentius iisdem,

      Felsinea dudum vivit in urbe procul.

An taceam de te duris exercite rebus

      Care, mihi quo nil carius esse potest?

Hos tamen atque alios constanti pectore casus

30

      Fortuna exupero fortior ipse mea,

Quin etiam solis inhiantes pectore toto

      Divitiis iuvat his increpuisse iocis.

An nequeunt tristes languenti e corpore morbos

      Pellere opes Tyrii strataque picta tori,

35

An non et pauper coeli pulcherrima templa

      Aspicit, et solis regibus arva virent?

Numquam ne insomnes intrant alta atria curae?

      Num mors purpureos horret adire lares?

Ah miseri, num dulce minus vel gramine somnos

40

      Ducere vel puro fonte levare sitim,

Praesertim cum vere novo ridentibus agris

      Mobilis herbarum suscitat aura comas

Nympharumque chori sparsi per colla capillis

      Ludunt iucundo dum strepit unda sono.

45

Tunc genus omne avium pecudum pectora amorem

      Frondea per nemorum culmina dulce canit,

Et laetae pecudes per pabula laeta vagantes

      Vespere vix superant limina, lacte graves;

Dat tellus segetes, poma arbor, pocula fontes,

50

      Antra domum, tegmen fraxinus, herba torum.

Hic ego sepositus vulgo curisque remotus

      Optarim tecum vivere posse diu,

Et tecum molli requiescere lentus in umbra,

      Dum gravis arentes aestus hiulcat arvos.

55

O quae tunc lauro modularer carmina, quamquam

      Longo est maiore dignior ille sono!

Nec pudeat pastores inter me ludere turbas

      Interdum, et sacros transiluisse focos.

Talis vita olim cum nondum divitis auri

60

      Sacra fames animos ceperat orbe fuit;

Non ensis, non vallus erat, non horrida bella,

      Cuncta tener placida pace regebat Amor

Haec si ego, qui tecum collatus, iure videbor

      Esse nihil quanto te magis illa decent?

65

Quem Musae Aoniis lactarunt vallibus, et cui

      Ipse dedit sacros phoebus inire choros,

Qui rerum causas et vasti foedera mundi

      Ante alios docta condita mente tenes.

An ne aliquid nostri post fata relinquitur et quae

70

      Vita bonis, et quae sit data poena malis,

Purpureo cur vere rosae, cur messibus aestas

      Gaudeat et nullis turgeat aequor aquis?

Pluraque de genere hoc naturae arcana latentis,

      Omnia sunt animo cognita, Iane, tuo.

75

Ergo sollicitos aliis cedamus honores,

      Nobis sint, quaeso, florea rura satis ;

Paupertas nulla est contentis vivere parvo,

      Plura petit semper, plurima quisquis habet.