6. de septem verbis Domini in Cruce
Primum verbum
Iesu salutis hostia, salutis sacrificium,
Iesu salutis gratia, salutis beneficium,
Iesu tuta fiducia, tutum refugium,
Tu pro humano genere captivum redime,
5
Tu pro humano federe ut exulem reduceres,
Tu pro humano scelere, culpas nostras tolle.
Tu pro divino munere, ut nos Deo coniungeres
Non recusasti vincula, non flagella, non verbera,
Non latronum patibula, non livores, non vulnera.
10
Sed dum te crux susciperet, et hostis in te fremeret,
Dum malleus percuteret, et clavus carnem scinderet,
Dum sensum dolor angeret angustiaque cresceret;
Patrem rogasti precibus, ut tanquam ignorantibus
Tuis ignoscat hostibus, ac te crucifigentibus
15
Dicens: Pater, ignosce illis, quia nesciunt quid faciunt.
Oratio
O mitis patientia, o mansueta mititas,
O immensa clementia, o immensa benignitas
Qui ut ovis mitissima non promis quaerimoniam,
Qui ut mater carissima iam excusas iniuriam,
20
Vt anima dulcissima tenes benevolentiam,
Vt voluntas piissima praebes misericordiam.
Ad te vadit spes animae. Ad te clamant suspiria,
Ad te decurrunt lacrimae, et pulsant desideria
Confidenter dicentia: ignosce nobis domine.
Secundum verbum
25
Iesu largitor veniae, Iesu solamen tristium,
Iesu laus penitentiae, Iesu spes penitentium,
Dum penderes innoxius, horum in poena socius
Dum te unus argueret et stulte reprehenderet,
Dum insultans insurgeret et blasphemando diceret:
30
Si tu es Dei filius, salva temetipsum et nos,
Esto tibi propitius, sicut salvasti alios;
Dum alter hunc corriperet, et hunc stultum ostenderet,
Dum se malum concederet, et te iustum assereret,
Dum ad te se converteret, et supplex tibi diceret:
35
Memento mei domine, dum ad tuum pervenis
Regnum plenum dulcedine, dum te regem ostenderis,
Tu amans poenitentiam, corda trahens per gratiam,
Non solum hanc memoriam concessisti, sed gloriam,
Dicens: Amen dico tibi: hodie mecum eris in paradiso.
Oratio
40
O prompta Dei caritas, prompta misericordia,
O prompta liberalitas, prompta munificentia,
Ad te currit devotio. Ad te redit memoria,
Coram te fit confessio, tibi patent praecordia,
Ideo cum fiducia, tibi precamur Domine,
45
Qui es sine malitia, solus et sine crimine.
In tua patientia, memento nostri domine.
Tertium verbum
Iesu lux et rex gloriae, fili Dei et hominis,
Iesu flos pudicitiae, fili Mariae Virginis,
Dum haec Virgo sanctissima tota plena doloribus
50
Genitrix amantissima, tot confecta moeroribus
Tua mater carissima, tota percussa fletibus
Nutrix diligentissima tota fracta singultibus
Iuxta crucem assisteret, et te pendentem cerneret,
Dum tormenta conspiceret et pro luctu deficeret;
55
Tu videns matrem flebilem, pressam amaritudine
Matrem tam venerabilem, dignam beatitudine,
Videns quoque discipulum amatum et amabilem,
Fidelem dei famulum, Iohannem vita nobilem,
Alloquens ambos dulciter, piae vocis oraculo
60
Commendasti benigniter matrem Christi discipulo
Dicens matri: mulier, ecce filius tuus:
Deinde discipulo: ecce mater tua.
Oratio
O qualis permutatio, o quanta inequalitas,
O qualis desolatio, o quae matris acerbitas!
65
Dum custos matri traditur, pro magistro discipulus,
Dum per matrem suscipitur, pro Deo vir pauperculus,
Dum matri custos mittitur, pro rege simplex famulus,
Sic tue Iesu gratiae me commendo humiliter,
Tuaeque providentiae me committo perenniter,
70
Vt exorante virgine, pro nobis stet suppliciter,
A peccatorum turbine, simus securi iugiter.
Quartum verbum
Iesu patris ingeniti virtus et sapientia,
Iesu cuiusque conditi tenor et consistentia,
Tu virtute mirabili panem multiplicaveras,
75
Tu virtute consimili stellam infans induxeras,
Defunctos suscitaveras, opera mira feceras,
Morbos omnes sanaveras, totum orbem formaveras.
Tu virtute terribili demonia eieceras,
Tu virtute consimili hostes tuos prostraveras.
80
Sed affixus patibulo, patri factus obediens
Iussu patris ut vinculo victus manens et patiens,
Qui vult quod hanc angustiam ut infimus sustineas,
Nec dictam patientiam a te liberans exerceas.
Quapropter tuo sensu condolens naturaliter
85
Clamorem confers planctui dicens lamentabiliter:
Heli, Heli lama sabathani, hoc est Deus meus,
Deus meus ut quid dereliquisti me.
Oratio
O lamentum mirabile, salutem agens hominum,
O innocens cor humile, poenas deplorans criminum,
90
Ad te fert me compassio, pro me te pati sentio.
Ante te me proicio, tecumque luctum facio.
Nam iste luctus utilis est mihi pro solatio
Qui mihi praemialis sit in aeterno gaudio.
Quintum verbum
Iesu dulcis memoria, sitibunda dilectio,
95
Iesu dulcis fiducia, laetabunda refectio,
Dum extensus existeres super aram patibuli,
Dum immolatus ageres redemptionem populi,
Dum te nudum aspiceret mundus instar spectaculi,
Dum lamentum ostenderet super te vultus saeculi,
100
Dum hostes de te luderent, et noti tui fugerent,
Dum clavi membra tenderent et nervi se contraherent,
Dum vulnera tumescerent et humores defluerent,
Dum carnes contremiscerent et virtutes arescerent;
Sitim supsisti fervidam, sitim amore languidam,
105
Sitim virtutum cupidam, nostrae salutis avidam,
Benigne dicens: sitio. Hominum fidem cupio
Salutemque desidero, pro qua pati me offero.
Oratio
O sitis saluberima exoptans amicitias,
O sitis cordis intima frangens concupiscentias,
110
Praesta ut ad te sitiam, et ista siti ardeam,
Pravam sitim effugiam donec ad te fontem transeam.
Potumque vitae hauriam, quo felix semper maneam,
Et Deum meum videam sanctam ingressus patriam.
Sextum verbum
Iesu nostra redemptio, Iesu redemptor hominum,
115
Iesu nostra dilectio, Iesu salus credentium,
Dum per crucis misterium diligenter perageres
Redemptoris officium ut homines redimeres
Sustinendo supplicium, ut inde nos eriperes;
Consumans sacrificium tuae carnis et sanguinis,
120
Consumans pacis proelium salutaris certaminis,
Consumans transitorium cursum huius imaginis,
Consumans opificium redemptionis hominis,
Dum mortis horam cerneres, dum hac vita deficeres,
Dum finem iam contingeres, dum omnia perficeres,
125
Vt in summa concluderes dixisti: Consumatum est.
Nam Iesus crucifixus est, et agnus immolatus est,
Sanguis eius effusus et praetium solutum est.
Diabolus devictus est et bellum consumatum,
Chirografum deletum est, et homo iam redemptus est.
Oratio
130
O bonitas boni Iesu, qui est nostra iustitia,
O veritas veri Iesu, qui est nostra scientia,
O caritas cari Iesu, qui est nostra redemptio,
O sanctitas sancti Iesu, nostra sanctificatio,
Consumma nobis gratiam et consumma iustitiam,
135
Consumma conscientiam, et consumma laetitiam.
Septimum verbum
Iesu via rectissima, Iesu salutis hostium,
Iesu porta tutissima, Iesu protector omnium.
Iesu salubris veritas, et lux mentem illuminans,
Iesu vitae felicitas, dulcor in corde iubilans;
140
Dum in extremis ageres, ut animam deponeres,
Dum hanc vitam desereres ut ad limbum descenderes,
Volens viam ostendere per quam debemus pergere,
Volens cunctos instruere, qui facti sunt de pulvere,
Volens illum ostendere qui potest nos defendere,
145
In quo debent considere, qui mortem debent capere;
Tuum sacratum Spiritum, tuo patri sanctissimo,
Commendasti per gemitum, sermone devotissimo dicens:
Pater in manus tuas, commendo spiritum meum.
Et inclinato capite, fixus in crucis stipite,
150
Acriter cruentato te, turpiter et indebite
Tu emisisti spiritum, et orbis talem fremitum,
Quod quisque per circuitum tuum percepit obitum.
Vt cuncta fletum facerent, et elementa tremerent
Vt saxu se dirumperent et sepulchra se panderent,
155
Vt terremotus fieret, velum templi se scinderet,
Vt luna retro cederet, solque contenebresceret,
Vt mundus ingemisceret, et natura flens diceret:
Ego lugens deficio, vel Deo inest passio.
Oratio
O mors, mors lacrimabilis, super quam plorant omnia,
160
O mors, mors lamentabilis, super quam flent innoxia,
O mors, mors ammirabilis, qua suscitantur mortui,
O mors, mors amicabilis, qua exaltantur strenui,
O mors sacra, mors nobilis, per quam delentur scelera,
O mors pia, mors utilis, per quam donantur proemia;
165
Praesta ut haec memoria, nos teneat continue,
Et stimulet praecordia, corque pungat assidue,
Vt menti lumen influat, et in agendis instruat,
Vt nos a culpis eruat, et vitae donum tribuat.