Bonaventura da Bagnoregio rhythmi, 5

Testo base di riferimento: E. Jallonghi, 1915

Cura dell'edizione digitale: Cristina Zanatta


5. laudismus de S. Cruce

1

Recordare sanctae crucis

Qui perfectam vitam ducis,

Collaetare iugiter.

Sanctae crucis recordare

Et in ipsa meditare

Insatiabiliter.

 

2

Stes in cruce, Christo duce,

Donec vivis in hac luce

Modo procul dubio.

Non quiescas, non tepescas,

In hoc crescas, ut calescas

Cordis desiderio.

 

3

Ama crucem, mundi lucem,

Et habebis Christum ducem

Per aeterna saecula.

Cruce corpus circumcinge,

Hac constringe, manu pinge

Consignando singula.

 

4

Cor in cruce, crux in corde,

Absque sorde sit in corde

Quae tranquillum faciat.

Lingua crux efficiatur,

Crucem promat et loquatur

Et nunquam deficiat.

 

5

Crux in corde, crux in ore

Quodam intimo sapore

Det libi dulcedinem.

Crux in membris dominetur

Et ubique situetur

Intra totum hominem.

 

6

Cor a cruce sorbeatur

Et in illam rapiatur

Amoris incendio.

Dissipata carnis rixa,

Mens sit tota crucifixa

Spiritali gaudio.

 

7

Specialem fer amorem

Et praecipuum honorem

Cruci salutiferae.

Cum fervore medullarum,

Nisu virium tuarum

Velis hanc deligere.

 

8

In praeclara cruce stude

Et in ipsa te reclude

Magna cum laetitia.

Christo sis confixus cruci,

Vt sic valeas perduci

Secum ad caelestia.

 

9

Quaere crucem, quaere clavos,

Quaere manus, pedes clavos,

Quaere fossa lateris.

Ibi plaude, ibi gaude

Sine fraude, summa laude,

Quantumcumque poteris.

 

10

Istud pactum non sit fractum,

Crux praecedat omnem actum

Vt succedant prospera.

Crux est optima medela,

Contra zabulonis tela

Valde salutifera.

 

11

Sis in cruce Christi totus,

Prompto animo devotus,

Iubilo dulcedinis.

Servum Dei crux defendit,

Comprehendit et ostendit

Vitam rectitudinis.

 

12

Cum tentatus et afflictus,

Derelictus, quasi victus

Es inter angustias;

Non sis piger neque lentus,

Sed sollicite intentus

Cruce frontem munias.

 

13

Cum quiescis, aut laboras,

Quando rides, quando ploras

Doles sive gaudeas,

Quando vadis, quando venis,

In solatiis, in poenis

Crucem corde teneas.

 

14

Crux in omnibus pressuris

Et in gravibus et duris

Est tutum remedium.

Crux in poenis et tormentis

Est dulcedo piae mentis

Et verum refugium.

 

15

Crux est porta paradisi,

In qua Sancti sunt confisi,

Qui vicerunt omnia.

Crux est mundi medicina,

Per quam bonitas divina

Fecit mirabilia.

 

16

Crux est salus animarum,

Verum lumen et praeclarum

Et dulcedo cordium.

Crux est vita Beatorum

Et thesaurus perfectorum,

Et decor et gaudium.

 

17

Crux est speculum virtutis,

Gloriosae dux salutis,

Tota spes fidelium.

Crux est decus salvandorum

Et solatium eorum

Atque desiderium.

 

18

Crux est navis, crux est portus,

Crux deliciarum hortus

In quo florent omnia.

Crux est fortis armatura

Et protectio secura

Conterens daemonia.

 

19

Crux est arbor decorata

Christi sanguine sacrata,

Cunctis plena fructibus,

Quibus animae fruuntur

Cum supernis nutriuntur

Cibis in caelestibus.

 

20

O quam felix permanebis,

Nunc in cruce si studebis,

Donec mundo vixeris!

Sine fine laetus eris

Tu, qui sanctam crucem quaeris

Si perseveraveris.

 

21

Crucem quaere, crucem gere,

Christi crucem intuere

Vt amore langueas.

Summa fide crucem vide

Et plenissime confide,

Donec vitam habeas.

 

22

Circa crucem exercere,

Mente debes huic placere

Et hanc corde gerere.

Hoc est opus salutare

Circa crucem laborare

Corde, ore et opere.

 

23

Recordare, frater pie,

Septem vicibus in die,

Passionis Domini,

Per quam sumus liberati

Et aeternae vitae dati

Et supremo lumini.

 

24

Hanc si amas et honoras,

Dicas illi certas horas,

Adhibendo, studium:

Horam primam, matutinam,

Tertiam, sextam, vespertinam

Nonam, completorium.

 

25

Quando sedes, stas et iaces,

Quando loqueris et taces,

Fessus cum quieveris,

Christum quaeras in quo speras,

Crucifixum corde geras

Vbicumque fueris.

 

26

Diligenter pone mentem

Super Christum patientem

Et sibi condoleas.

Christi mortem, christiane,

Plange sero atque mane

Et in planctu gaudeas.

 

27

Quam despectus, quam deiectus

Rex coelorum est effectus,

Vt salvaret saeculum!

Esurivit et sitivit,

Pauper et egenus ivit

Vsque ad patibulum.

 

28

Recordare paupertatis

Et extremae vilitatis

Et gravis supplicii

Si es compos rationis,

Esto memor passionis,

Fellis et absinthii.

 

29

Cum deductus est immensus

Et in cruce tunc suspensus,

Fugerunt discipuli.

Manus, pedes perfoderunt,

Et aceto potaverunt

Summum Regem saeculi.

 

30

Cuius oculi beati

Sunt in cruce obscurati,

Et vultus expalluit.

Suo corpori tunc nudo

Non remansit pulcritudo,

Decor omnis aufugit.

 

31

Propter hominum peccata

Sua caro cruciata

Fuit inter verbera.

Membra sua sunt distenta

Propter aspera tormenta

Et illata vulnera.

 

32

Inter magnos cruciatus

Est in cruce lacrymatus

Et emisit spiritum.

Suspiremus et fleamus,

Toto corde doleamus

Super Vnigenitum.

 

33

Qui haec audis ingemisce,

Et in istis planctum misce

Et cordis moestitias.

Corpus ange, corde plange,

Mentem frange, manu tange,

Christi mortis saevitias.

 

34

Virum respice dolorum,

Et novissimum virorum,

Fortem ad supplicia,

Tibi gratum sit et aequum

Iam in cruce mori secum,

Compati convitia.

 

35

Quando vides te afflictum,

Desolatum, ita victum

Quod quasi deficias;

Christi cogites dolores

Graves poenas et moerores,

Sputa, contumelias.

 

36

Bone frater, quiquid agas,

Crucifixi vide plagas

Et sibi compatere.

Omni tempore sint tibi,

Quasi spiritales cibi,

His gaudenter fruere.

 

37

Crucifixe, fac me sortem,

Vt libenter tuam mortem

Plangam, donec vixero,

Tecum volo vulnerari,

Te libenter amplexari

In cruce desidero.

 

38

Da dolorem quasi rorem,

Vt Te plorem Redemptorem

Christum, qui me refoves.

Non te plices sed felices

Cicatrices mille vices

Tuas in me refoves.

 

39

Totum sit, quod ego dixi,

Ad honorem Crucifixi,

Ad laudem et gloriam;

Vt meorum peccatorum

Gloriosus rex coelorum

Mihi donet veniam.