Marco Antonio Flaminio carmina 1, 2

Testo base di riferimento: M. Scorsone, 1993

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


2. hymnus in Pana

Iam satis cecini fera

Regum proelia: nunc age,

Mater Pieri, quem deum,

Quem dulci Aeoliae fidis

5

Plectro rite canemus?

An te, lanigeri gregis

Silvarumque virentium

Custos, cui nigra Maenali

Terga, cui gelidi placent

10

Summa templa Lycaei?

Nymphae, semiferam Iovis

Prolem dicite, dicite

Pana capripedem, leves

Suetum cum Dryadis choros

15

Silvis ducere in altis.

En ut grata silentia

Cantu noctivago deus

Rumpit. Cernite, io, venit,

En venit capitis feri

20

Serta pinea quassans.

Huc concurrite, virgines

Intactae, et pueri integri:

At quibus scelera impia

Mentem sollicitant, procul

25

Hinc abeste, profani.

Absint et querimoniae,

Et mixtus lacrimis dolor:

Hic laetis choreis dies

Ducenda, hic leve tinnula

30

Carmen voce sonandum.

O Pan Naiadum pater,

Qui per devia montium

Valliumque reconditarum

Agrestes agitas, canum

35

Cinctus agmine, lyncas:

Te divum, atque hominum sator

Silvarum dominum dedit

Esse, qua roseus dies

Surgit, quaque cadens rubris

40

Ponti mergitur undis.

Tu fontes liquidos gregi, et

Laeta pabula sufficis:

Tu custos ovium potens

Dictus, mollia candidis

45

Exples vellera lanis.

Quos tu, sancte, pio semel

Agnos lumine videris,

Illos nec stabulis lupus

Infestus rapiet, mala

50

Nec contagia laedent.

Felices nemorum comae,

Quae te, cum vaga roscidus

Vesper sidera protulit,

Dulci carmina fistula

55

Audivere canentem.

Tunc purae melius nitent

Noctis conscia sidera:

Tunc aurae Zephyri tacent:

Tunc laetas croceis humus

60

Spargit floribus herbas.

Non tam dulce sonat cadens

Vdo in gramine cycnus, aut

Veris tempore floridi

Ales sub siluae querens

65

Densis Daulias umbris.

Ergo Hamadryades deae,

Limpidis ubi procubat

Vmbra saxea fontibus,

Ludunt in numerum, et levi

70

Campos ter pede pulsant.

Tu vero choream regens,

Cantus ingeminas: sonant

Laetis omnia plausibus,

Et cultrix nemorum gemit

75

Imis vallibus Echo.

Mox fessa Dryadum agmina

Propter gramineam sedent

Ripam fluminis, hic ubi

Dulcem mollis amaracus

80

Late spirat odorem.

Et dum suave rubentia

Carpunt mala, vel aureos

Crines frigidulis aquis

Immergunt, liquida simul

85

Voce carmina dicunt.

Vt fulgentia sidera

Et magnas superum domos

Linquens, ad vaga flumina

Paverit niveas oves

90

Maiae clara propago,

Qua Cyllenia verticem

Rupes umbriferum nigris

Late fontibus irrigat,

Et gratas pecori vago

95

Semper sufficit herbas.

Hic flavae Dryopes sinu

In molli recubans deus

Caelo frondiferum nemus

Praefert, heu nimium gravi

100

Victus vulnere amoris.

At felix Dryope, novem

Post fastidia mensium,

Optatum ex utero dedit

Pondus. Vix puer hauserat

105

Dias aetheris oras,

Fugerunt Dryades, parens

Fugit territa, nam inguinum

Tenus hircus olens erat

Infans, binaque flammea

110

Stabant cornua fronte.

Tunc illum genitor ferens

Albis pellibus abditum,

Ad magni solium Iovis

Venit: nec mora, risit im-

115

Mensi rector Olympi:

Riserunt superi: at Venus

In sinu puerum tenens,

Visus pascit amabili

Monstro, grataque turgidae

120

Libat oscula fronti.

Salve, o Naiadum potens,

Salve, et hinc lacrimabiles

Morbos, et miseram famem in

Extremas Arabum domos,

125

Et feros age Turcas.