2. altera egloga, interlocutores: Pedralus et Tonellus
Pedralus
O fortuna mihi tantum perversa, ribalda,
Quae tam promittis, post haec non illa videris,
Qua causa tanti pro te mihi dantur afanni?
Tu puzolenta omni merdosior es cagatori,
5
Quamvis nonnullis videaris zuccarus esse,
Quos omnes istos capiat cagasanguis adessum.
Stentavi frustra tibi pro servire malignae,
Tuque meam testam voltasti more civettae,
Nec patior tantum schernum tantumque pudorem,
10
Sed, nisi te laxo, me carboncellus amazzet.
Tonellus
Quid sic turbatus facis hac, Pedrale, sub umbra?
Nunc procul audivi te suspirare dolentem.
Deprecor ut quod habes voias buttare deforam:
Tu bene cognoscis parum nos esse parentes,
15
Nascitur in nobis ac numquam deshonor ullus;
Tu scis quam savius villa reputatus in ista
Consilios praesto tuta cum mente piandos.
Si proprias ergo mihi vis depromere doias,
Forsitan altorium quemquam donare valebo.
Pedralus
20
Nunc nunc sperabam quod me tentare venires,
Vt faceres etiam me desperare plusoltra.
O Tonelle, benum facies te tollere nostros
Extra pedes voiasque tuum seguitare viazzum.
Ad corpus sancti - quod blastemabo ... lupini,
25
Hinc abeas, Tunelle, nisi vis rompere testam
Hoc in trambaio, post haec cridabis "oy, oyme".
Tonellus
Non dixi, maruffe, tibi quantum es grosolanus?
Scire tuas poenas cerco pro ferre socorsum,
Tuque vis ad primum tractum mihi rumpere testam?
Pedralus
30
Deh, videas videas, non magnus bastat afannus,
Qui mihi coradam banda rosegavit ab omni,
Si non ipse etiam pro me tribulare veniret.
Hic, poltrone, mane, volo me sborrare dasennum.
Tonellus
Vade pianinum, quaeso, mi chare Pedrale,
35
Iam non ira quidem stravacatur more ledammi.
Pedralus
Non ego suporto, mihi si code sella veniret,
Etsi deberem subtilem perdere bragam,
Quam soleo festis tantummodo ferre diebus.
Tonellus
Horsu, ne facias! An nescis qui sumus? Ergo,
40
Mi Pedrale, tuum sic vis tractare Tonellum?
Num tua de proprio cascat mermoria sensu?
Nescis quod chari socii sumus atque parenti?
Vade retro, si vis: non feci, non ego dixi
Tam grandem cosam, per quam me battere debes.
Pedralus
45
Non tibi de prima dixi quod sum tribulatus
Ac te debebas oculis distollere nostris?
Cerne meos vultus, si vis cognoscere doiam.
Tonellus
Do, Pedrale, tibi perdonum parte per omni:
Te bene cognovi nimium sburlasse dolorem
50
Ac de cervello mentem butasse stravoltam.
Excuso te etiam si ad primam curris in iram,
Namque Andriolum quondam fratremque Maionem
Cognovi facili boriolos esse furore.
Ergo, Pedrale meus, precor, iram pone deorsum
55
Magonemque tuum tanto de inflazzine cava;
Dicito cuncta mihi, quia sum tibi fidus amicus,
Ne Pedrale, velis tantum plorare. Quid inquis?
Nil parlas? Ego sum tibi donaturus aiuttum.
Et quamvis rodat cor tanto vermis afanno,
60
Tu tamen ad charum compagnum dicere debes,
Vt possit cunctis in rebus pacificare.
Pedralus
O Tonelle, tibi vis me nunc dicere verum?
Tu unxisti musum vel forsan bene bibisti
Et mihi ne scio quo vis praedicate proleco:
65
Non senza naspo poteris disvolvere filum.
Quos habeo dentrum quantum bene nosco dolores!
Non bastat quodme tormentant interiora,
Sed quasi sborratur medio de ventre fiatus.
Non tibi singultus, tibi nec suspiria dico,
70
Qui per iter colli vellent exire deforas,
Sed, quia sunt troppi, tendunt sborrare desotta.
Attamen, hanc nostram postquam vis noscere poenam,
Si mihi sorbotolum das vini, cuncta recontam.
Tonellus
Si tibi non bastat vinum - quin? - summe fiascum:
75
Tonellus tuus est, botazzolus atque lorettus.
Pedralus
Clo clo, quam bonus est! Refero tibi mille cotalas;
Tu quoque quin bibis?
Tonellus
Ecce bibo. Dic iam mihi cosam.
Pedralus
Credo scias, Tonelle, tamen tu essendo tererus,
Quod iam quinque anni passarunt, forsitan et sex,
80
Cum Bertolinam sposavi mense Febrari;
Vnde suam possum satis amplificare casadam:
De cunctis, dico, nullum cavando deforas,
Hi sunt de primis, habitant qui in valle, casatis;
Sunt bene staghenti, multum bestiamen habentes,
85
Quo multas terrae mozzas in valle ledamant.
Sed baiare volens ad longum non bonus essem:
De Bertolina solum parlare bisognat.
Ipsa suo sensu tantum maturale tenebat,
Quod centum vaccas hora beverasset in una.
90
Haec quoque bella fuit, sicut, Tonelle, videbas,
Cui pirontus erat vertex, aliquanto coputus,
Nasus distensus rampini more deorsum,
Nec sua stricta fuit nimium bochina, quod ipsa
Quando ridebat geminas toccabat oregias;
95
Quam pulchros oculos - unus niger atque gazolus,
Alter bertinus, non sguerzus, sed sine luce -
Hos inficatos mihi saepe tenebat adossum,
Nec bene noscebam si me guardaret alhoram.
Sed non de in puncto in puncto bene dicere possem
100
Quantum docta fuit grassos componere gnoccos.
Non bescurabo donec mihi vita manebit
Splendentem pellem manuum digitosque nitentes;
Vngues distensae quantum bene stare parebant,
Absque oregino purgare valebat oregias.
105
At si narrarem totum, nimis esset afannus:
Quando recordo illam, meme desnembolo totum.
Tantos costummos habuit, quod quisque stupebat,
Ac in parte omni stranium mittebat odorem.
Vellem plus prestum quam Bertolina morisset
110
Ammisisse omnes vaccas excepta Bonela.
Tonellus
O Pedrale meus, magnam tibi praesto rasonem:
Non intellexi quod Bertolina morivit;
Parce, precor, Pedrale, mihi, nam planco zenogium:
Nonquam pensassem quod te dolor iste piasset
115
Atque soratorem flatus tibi nempe stopasset.
Est equidem verum quod talem perdere fomnam,
Deberes ungis semper sgraffare masellas.
Sum bene certus ego, tibi strania cosa videtur,
Maxime dum guardas osevellos ire per omnem
120
Dispersos casam, quorum fuit illa magistra.
Pedralus
Parce, Tonelle, precor, tua si desturbio verba:
Talis, quem dicis, me scannacorus amazzat
Cognoscendo meos osivellos quomodo vadunt:
Hic vanga, hic zappa, illic badillus, aratrum,
125
Quod iam tota domus vadit sotosora daverum.
Tonellus
Si voluit, Pedrale, mori, quid flere bisognat?
Sta sursum drictus, talem depone magonem!
Ne timeas, quoniam contato stamus in uno,
In quo tale quidem asbaccum bestiamen habetur.
Pedralus
130
Heu, Bertolinam potero postponere numquam:
Quantum grassa quidem fuerant armenta per illam!
Non sic presto ussum stallae quandoque subintro,
Quod mihi paret eam stravacatam cernere zosum
Vel inter vaccas Brognolam sive Bonelam,
135
Vel inter manzos Boldrinum seu Capriolum.
Non erat anchoram bene sol damatina levatus,
Quod surgens lectu saltaverat extra casottum,
Ante omnes cosas in poco tempore septem
Mangiabat panes, quod me ingrassare parebat.
Tonellus
140
Iam, Pedrale, locum da tantis, si vis, afannis,
Plange modo quantum vis, iam sibi vita borivit.
Mocca tibi nasum, iam cessa plangere tantum
Et mecum venias villae, te namque civabo
Atque ovos faciam almancum sorbere viginti;
145
Namque meum facio benum, contentor, eamus.