Giuseppe Sporeni carmina 4, 95

Testo base di riferimento: Maria Alessandra Romanelli, tesi di laurea Università degli studi di Padova, 1979-80

Cura dell'edizione digitale: M. Rossi


95. Iosephi Sporeni praesagium in quo omnia futura
per Vraniam astrologiae inventricem declarantur

Hoste fuit quoniam nuper rex captus Ibero

      Gallus et Ausonio fusus ab orbe procul,

Dic, dea quae fatum venturaque tempora noscis:

      Cessabunt Latiis proelia militibus?

5

Vel tuba praecinctos iterum ciet aerea reges

      Et cadet adversis viribus Italia?

Heu timeo, sed, diva, mone, cui pulcher Apollo

      Eventura dedit noscere sideribus.

Nuper enim terris venturam fata ruinam

10

      Et cecinere novis numina prodigiis.

Vidimus e magno labentia sidera coelo

      Perque polum crines ducere sanguineos;

Vidimus et flammas tenues volitare per auras

      Et Phoebum obscuris currere luminibus;

15

Luna etiam tenebris faciem Latonia fertur

      Plaustraque et ardentes occuluisse genas;

Ipsa quoque, heu, tellus monuit tremefacta ruinam.

      Sed, dea, da nobis quid sibi signa velint:

Tunc ego Daphnaeae ponam tibi munera frondis

20

      Sacraque Cirrhaeo vertice constituam:

"Nondum saeva ferox posuit Mars tela, nec arma

      Distulit extremos Iuppiter in populos:

Rursus bella ciet violentaque proelia Mavors,

      Rursus erit vobis turbida seditio.

25

Non tot in Emathiis ceciderunt corpora campis,

      Caesar ubi regnum surripuit patriae

Postquam Pompeius Pharias effugit ad oras,

      Sperat opem profugus dum, Ptolomaee, tuam;

Non tot Cadmeae senserunt proelia Thebae

30

      Fraternae tinctae sanguine militiae;

Non tot Troia habuit strages, quum maximus Aiax

      Servavit patriis puppibus Argolicos,

Quot Latiis surgent populis, quot sera nepotum

      Sentiet invito pectore posteritas.

35

Felices quos atra nigro sub marmore clausit

      Mors et supremis condidit exequiis!

Maxima nam Latiis surgunt incendia terris:

      Heu, quantas strages Ausonis ora manet!

Iamque colubrifera munita est aegide Pallas

40

      Atque cavo armatos aere ciet populos:

Ecce potens duris Germania surgit in armis

      Et ruit extrema miles ab Hesperia,

Ecce fremens tollit cristas rex quadrupedantum

      Quem tremit Eoo barbarus hostis equo,

45

Ecce ferox gelido descendit Gallia tractu

      Hibernisque ruunt Alpibus Helvetii.

Quo ruitis, miseri? Discordia ponite castra,

      Cernite quod vobis imminet exitium:

Hostis adest fidei sanctae qui nititur acri

50

      Milite captivos ducere Christicolas.

Ducet et hoc rerum permittet Conditor ipse:

      Haec fuerint vestris praemia criminibus.

Surgite vos quibus est humana potentia curae,

      Pro quibus Omnipotens impia fata tulit,

55

Et tantum vestris propellite viribus hostem

      Qui velut ursa ferox ore fremente ruit!

Quid iuvat in vestram convertere tela ruinam?

      Quid iuvat in vestras ponere castra domos?

Cernite composito ut degant animalia sexu

60

      Conserventque suum tempus in omne genus.

Non lupus in socias didicit saevire catervas,

      Non leo Gaetulis bella movet gregibus;

Vidimus an tauri ferientem cornua taurum?

      Vidimus optantes proelia quadrupedes?

65

Haec licet humana numquam ratione fruantur

      Bruta, tamen vobis plus pietatis habent.

Scilicet ista suae faciunt convicia turbae

      Civilique simul bella gerunt acie.

At vos, pulchra quibus ratio manet illa vivendi,

70

      In vestrum semper quaeritis ire genus;

Quod si odiis posthac vos exercetis amaris

      Diripiet vestras barbarus hostis opes

Subque iugum duri flectetis colla tyranni:

      Sic volet aeterni Conditor imperii.

75

Me monuisse sat est quae sidera certa minantur:

      Illa tamen rapidi diluat unda maris".