37a.
Rex invicte, potens, acerrime, docte Roberte
Ac generose pie quolibet ac opere,
Rex es in adversis constans et mente secundis,
Rex virtute vigens, rex pietatis amor,
5
Rex cui secure possum mea dicere pure
Iura nefasque datum virus et omne satum
Et lamenta feris dampnis, commotaque multis
Atque modis variis ictibus innumeris.
Rex, ego sum quondam regnorum, non modo, princeps:
10
Italyiam quam gens omnis ubique vocat.
Vix nomen superest, vix me cognoscit in orbe
Quisquam qui norat quam bene nota fui.
Fugit honor, vires, et clara peritia fugit,
Fama probis fugit intitulata viris,
15
Egregius cessit sanguis, semen probitatis,
Militie fugit ordo subesse sciens,
Et genus atque decor, nec amor patrieque remansit
Comunis, nec qui particularis erat.
Pax neque que cives concordia nectit et arctat
20
Est mecum: lacrimans fugit hyando: "Vale!"
Imperio cunctis dominabar libera regnis,
Occupat at fines plurima villa meos.
Heu, pudet, et nudam tedet producere vitam
Et piget ingratos pascere luce viros,
25
Et piget infestos tot nunc sufferre labores,
Ni rex solamen des micchi desque statum
Desque bonam pacem des quam scis vimque salutis,
Desque, prout robur, rex, valet acre tuum.
Rex, potes hoc certe solum donare, Roberte,
30
Consilioque potes auxilioque potes:
Nemo potest sane sicut tu, rex, quia vane
Blanditie fugiunt te vel adesse sciunt
Vel si te scire metuunt vel forte venire
..................................................
35
Sunt tua verba gravi sensu librataque suavi
Lance Roberte quidem pondere dando fidem.
Posse tuum fortes habet in bellando cohortes,
Auxiliando placet plus tamen utque tacet.
Me tibi conmendo, rex, sis miserens micchi. Flendo
40
Hec expono tibi: Multa venena bibi;
Plena necis proceres micchi pocula sepe dedere,
Effecti diri set mage quippe lupis,
Potavere meam, puto, peioresque medeam
Quam credam calidam sive sitim validam.
45
Primum nam plenum fuit acri morte venenum,
Igne fuit, moris ast aliudque foris,
Et flammas flabat, que me merore cremabat
Atque furore suo - fervet hoc assiduo -
Me non vicinis solum laniare rapinis,
50
Set Cimbris, Capulis, barbarie populis.
O rex experte, que defleo dira, Roberte,
Dampna meoque rogo compatiare rogo:
Hic rogus est mortis, vel plus quam mors fera fortis
Vrit. Adulterium nunc tenet imperium,
55
Ignis avarorum iam surgit ad astra polorum
Celestes ut opes nudet agens inopes;
Invidie dumus pungens et lucida fumus
Turbans atque polum fedat ubique solum.
De reliquis dicam: linguam tederet amicam,
60
Ipsa referre decet lingua quod illa secet.
Rex pie, parce feram rem quam recoles fore veram,
Nec possum iecoris vim retinere foris:
Occultare negat flammas rogus hiis quasi degat:
Ostendens lucem, monstrat habere ducem.