4. de laudibus Sophiae ad Herculem
Ferrariae ducem II

<>

<>

<>

Extollit clamor patrem; pars murmure laudat

5

Dicta Iovis tacito iam iam labentis ad aegros

Terrigenas: animis adeo coelestibus haeret

Cura, licet totiens recidivae in crimina, gentis!

Orbe iacet medio, superis tunc hospita, tellus,

Cum longo innocuis habitata est gentibus aevo,

10

Qua Pelusiacos aditus, perque ora Canopi

Amne petit gemino sinuosa volumina ponti

Nilus, et in latum cogit succrescere campos,

Aridaque humenti foecundat iugera limo.

Iuppiter hic claro delapsus ab aethere iussit

15

Numina cuncta epulis positae discumbere mensae,

Laetus ut unigenae celebret natalia divae.

Conveniunt superi; tenuit mora nulla vocatos;

Inde maris terraeque deos simul impiger omnes

Mercurius monuit Phariis accedere mensis:

20

Quos pater omnipotens hilari inter pocula fronte

Accipit, et meritum cunctis largitur honorem.

O fortunati quorum succedere tectis

Dignata est haec sancta cohors! Nondum impia tristes

Hauserat implacidi Busiridis ara cruores,

25

Tum neque polluerat fraterna caede Typhaon

Gramina, nec lacrimis fueras quaesitus, Osiri.

Interea Eoas volitat vaga fama per urbes

Coelicolum visos mortali lumine coetus

Ducere Niliacis pariter convivia terris.

30

Tum numerum ex omni properantem parte videres,

Hospitis ut praesens veneretur numina tanti.

Par aderat Vulcanus huic, septemflue, proles,

Nile, tua, haud Phariis probitate ignota colonis;

Affuit et Libya genitus, qui sidera torquet;

35

Deseruit clarae urbis opus ter maximus Hermes;

Legifer hinc Moses, illinc pia turba frequentat,

Casta quidem, sed rara tamen; namque inclyta virtus

Negligit infausti foedata examina vulgi.

Hos habuit Iove nata suis penetralibus, urbes

40

Ex illo monitu superum cultura, ministros.

Tum primum a silice antiquum genus exuit aegram

Segnitiem, coepitque rudes deponere cultus,

Paulatim ignipedum quis cursus frenet equorum

Quaerere, quae mundi fuerit nascentis origo,

45

Mentibus obrepens quae turbet cura quietos,

Vtque, simul fragiles artus prostrarit Anance,

Nulla perenne sibi formidet funera nomen

<>

Dexter eris, rediens, hominum iustissime, coeptis.

50

(Namque tuam nunc forte tenet cura altera mentem;

Quod procul Insubrum iudex delectus in oris

Concilias, solitaque animi probitate revincis

Pace deum populos inimico Marte furentes).

Seu Sophia ulcisci bello, seu pace tueri

55

Flagitet, Herculeam vel opem si poscat utrumque,

Iusta quis invicto sumet te fortius arma,

Qui tot parta refers propria virtute trophaea?

Vel quis pace frui tribuet sapientius alter,

Qui mediam Latii servasse laboribus urbem

60

Solus inexhausta caneris virtute?

Tuum sic fortunata diu iactet Ferraria munus,

Quo rediviva suas reparet Tritonia laudes.