Francesco Di Natale carmina, 26

Reference basis text: M. Marković, 1958

Editing of the digital edition: S. Di Brazzano


26. ad illustrissimum principem Venetiarum
Augustinum Barbadicum pro Dominico Manlipetro,
classis eiusdem provisore, elegia

Littera, barbarico fundata palatia saxo,

      Ibis ad augusti tecta superba ducis,

Qui tenet immensas largae ditionis habenas,

      Exsuperat cuius nomen utrumque polum;

5

Cuius inextinctum crescit decus, undique nostris

      Aurea temporibus quo duce saecla vigent;

Quo nihil in toto vivit clementius orbe,

      Imperium profert iustitiamque colit.

Plurima Synnadicis quoniam decorata columnis

10

      Invenies, Phrygiis plura referta notis,

Accipe pauca, sacros ne perdas forte penates,

      Te Latii fallant limina neve Iovis:

Ingrederis dominam nitidae regionis, onustam

      Fascibus, imperiis, nobilitate viris;

15

Reginam intrabis terraque marique potentem,

      Classibus extensam militiaque gravem.

Hinc loca praeteriens remorantia, mercibus orbem,

      Innumeris dices huc coiisse bonis.

Tota Tyros dibaphas vestes huc nobilis affert,

20

      Sidon Agenorei vellera tincta gregis;

Balsama dives Arabs Panchaica mittit, Eoas

      Huc plaga Mygdonii contulit orbis apes.

Quidquid fundit Hiber, flavas Harimaspus harenas

      Huc vehit, Illyrici dives et ora soli.

25

Quaere ubi conspicuos intraveris advena campos,

      Vnde togatorum, principis unde domus.

Tunc fora monstrabunt ferventia litibus, auctas

      In melius leges patriciumque decus.

Tunc tibi sidereis certantia templa colossis

30

      Occurrent, Libycis nobiliora tholis.

Vndique regifico lucescent atria luxu

      Splendida, cum domibus tunc tibi vitra suis.

Haec tibi miranti dextraque in parte trahenti

      Lumina, tam nitidos laeta videre locos,

35

Aurea magnanimi succrescet imago leonis,

      Imperium princeps quo duce noster habet.

Hic domus, aetherio penetralia digna Tonante,

      Haec erit optatae meta tenenda rotae.

Arte gradus Libyco structos de marmore clara

40

      Ascendas, superos ut subitura polos.

Neve reformida tanges cum limina, si te

      Obruat illustris fama corusca viri:

Non erit id fulmen, populos non fulmine terret

      Ille suos, placida sed pietate fovet.

45

Haud gravat invita renuentia colla catena,

      Libera sed socia compede regna tenet.

Non erit id nitidus fulgor praedivitis aulae,

      Non tantum flavi lumina chrysolithi,

Quam decus et dignum tam claro caesare lumen,

50

      Conspicui mores tergeminumque sophos;

Quam facies, veluti rutilanti Phosphorus igne

      Irradiat Latium qua Venetumque solum;

Qua fert Hesperii confinia clarus Hiberi,

      Vltima Gangetici qua ferit arva poli;

55

Parrhasiam glaciale solum qua conspicit Arcton,

      Seu Nasamoniacae rura perusta plagae.

Te petet: "Vnde venis? Quid portas, littera? Cui tu

      Talia, succiduo poplite? Quaeso, refer."

"Edite principibus princeps venerande, salutem

60

      Domnicus Hesperio mittit ab orbe tibi.

Quem mala ter denos menses variosque labores

      Spes bona sollicito cogit amore pati.

Ne mirere potens versat si numine diva

      Quemque: coronatis undique regnat equis.

65

Haec facit agricolas, exhaustos vomere duro

      Ilia, duritiem non meminisse gravem.

Suggerit haec vires sulcantibus aequora nautis

      Persica, raucisonum dum ferit astra fretum.

Hac duce Neritius tandem penetravit Vlixes

70

      Fessus ad optatae limina casta domus.

Hac duce Dardanius superatis fluctibus heros

      Obtigit Ausoniae vota petita suae.

Mi quoque se comitem praestat Patientia, tantum

      Perpetuo faveat annumeranda bono.

75

Vsque tamen finem, finem patientia cuius

      Attigerit, meritis praemia digna feret.

Haec gravis et tetricis primum se nubibus offert,

      Aspera, terribilis, tristis, amara, ferox.

Sed quoniam domitrix rerum, Patientia, vincis

80

      Omnia: dura licet, tu mihi laeta veni.

Te volo, tu nostris amplexibus utere, virgo

      Candida, terrificis dulce levamen aquis.

Finis habet palmam, finem patientia cuius

      Attigerit, meritis praemia digna feret.

85

Molis inauditae, nulli tolerabile pondus,

      Vt potui, longo tempore nempe tuli.

Spe iuvat accensum constanti pectore semper

      Indomitum sed enim sustinuisse iugum.

Postquam scire datur pietatem, vivere laetor,

90

      Laetor, inest pietas principe clara pio.

Fine coronatur, finem patientia cuius

      Attigerit, meritis praemia digna feret.

Si facit extremo patientia fine beatum

      Sola virum, fateor, stat mihi cuncta pati.

95

Virere dum dabitur, dum me mea conteget urna,

      Perficiet Lachesis dum mea pensa gravis:

Hoc onus, hoc vario patiar discrimine pondus,

      Hac grave suscipiam conditione iugum.

Fine triumphus adest, finem patientia cuius

100

      Attigerit, meritis praemia digna feret.

Qui mala continuis tolerando laboribus explet,

      Ille laboriferum fortius ardet iter.

Qui patietur, aget iucundae tempora lucis,

      Post modo composito tempore laetus erit.

105

Evehat optatas tandem patientia sedes

      Me mea sidereo constituatque polo.

Finis habet totum, finem patientia cuius

      Iam tetigit, meritis praemia digna feret.

Iam ferat, o Veneti celeberrima cura leonis,

110

      O decus excelsi spesque salusque throni.

Sic tua barbaricis revirescant arva trophaeis,

      Saepius Ausoniam sic tua signa regant.

Sic veneranda patrum concordi pace tuorum

      Semper in immensas gloria crescat opes.

115

Iam ferat, aetheriam superes sic tardior aulam

      Imperites populis longius atque tuis.

Sic generosa tuum volitent vexilla per orbem,

      Obtineant summum perpetuumque decus.

Sic tibi quae velles veniant, generosa propago;

120

      Sic tua sidereis fama triumphet equis.

Finis adest, finem spectato, fine precamur:

      Eveniat miseris saepe petita salus.