15.

Concursus populi tota ruit urbe frequentis.

Hinc ignominiam uariis insultibus augent.

Et duo supplicii ducuntur in aequa latrones

Exitia, ut fures inter sit Christus iniquos,

5

Par quoque uel similis sceleratis furibus esset.

Pondere sed quanto grauius uexatus anhelat

Sub cruce tam uasta, collum cui fune satelles

Astrictum tracta uix, heu, suffocat eunti.

Multa laborantem quamuis hunc turba sequatur,

10

Pars tamen illa lutum, pars haec conuicia iactant

Fitque cibus cineres et amara absynthia potus,

Cantica derisus et laus infamia Christo.

Eduxere graui mersam maerore, procella

Oppressam comites in tristia funera matrem,

15

Quae deducit aquas oculis solaminis expers.

Ah, quis eam tanto medicari uulnere possit?

Quis maris instar ei pectus sedabit ab aestu

Commotum belli? Lunam quis luce carentem

Sole laborante et moerentia sydera toto

20

Placabit coelo? Tunc has super ethera uoces

Ore ferens imo gemitus a corde ciebat:

"Vos o, qui pedibus loca terrae seu mare uastum

Pupibus euentu rerum penetratis in omni,

Huc oculos uestraeque acies aduertite mentis,

25

Si qua meo par est similisue aerumna dolori?

 

In me oculos intende, Pater uenerande, dolentem

Respice! Dura meum crassatur nausea pectus

Corque meum penitus uersum peruasit amaror,

Caligant oculi lachrymis et fonte perenni

30

Exarsere genae turbataque uiscera moerent.

 

Ah, uideas animoque meos attende labores!"

Hos angiportis et per compendia questus

 

Ore dabat, natique uiam praeuerterat aegra,

Aegra suas inter comites. Ad compita portae

35

Vrbis eam sistunt atque omnis deficit oris

Halitus et toto labefactae corpore uires.

Hic tuba terribilem crepitu dedit aerea uocem

Et praeco indixit carmen ferale canorum,

Inceduntque cruces et flebile uoluitur agmen.

40

Vt fures inter medius processit Iesus,

Horrenti cinctus diademate tempora circum,

Atque sub ingenti cruce pressos intulit armos

Languidus et sparso liuentem sanguine uultum

Matris ad aspectum, sese uidere uicissim,

45

Proh dolor immersi peracerba strage dolorum!

 

Alter ab alterius duplicato uulnere rursus

Lapsus uterque cadit, premitur trabe Christus adacta.

 

At genus ad lachrymas agmen muliebre paratum

Tristibus insequitur planctuque ululante querelis.

50

Christus ut assurgens ultra processerat aegro

Corpore, conuersoque haec ore sequentibus infit:

"O matres Solymae, matrum quoque germina chara,

Percite me deflere, super uos flete sed ipsas,

Flete super natos uester quasque edidit aluus!

55

Namque dies aderunt quibus illae talia dicent:

O uentres steriles, qui non genuere, beati

Quaeque sibi nullos lactarunt ubera natos!

Incipient illo tum tempore montibus altis

Dicere: Vos in nos utinam conuersa cadatis,

60

O iuga, nos etiam colles et saxa, tegatis!

Arbore nam uiridi si sic accenditur ignis,

Arida quae tandem tum robora flamma cremabit?"

Haec ubi, lenta gradu tardo uestigia duxit.

Nam dolor atque sua crux illum mole premebant.

65

Stans igitur gemitum et suspiria mixta profundo

Pectore dat, leuat inde humero graue pondus onusto.