Daniele Fini carmina 12

Testo base di riferimento: S. Pasquazi, 1966

Cura dell'edizione digitale: M. Sartor, 2023


Doctissimo domino Iacobo Aemiliano

 

Ancipiti dubia est nostrae sententia menti,

      Nec via, qua possim pergere nota satis;

Namque ego desidiae, fastusve redarguar abs te,

      Rescribam si nil, Aemiliane, tibi.

5

Forsan et ingrati censebor nomine dignus,

      Et tali infamis nomine semper ero:

Si tibi rescribam, cariosis mucida cannis

      Obstrepet agresti fistula nostra sono.

Hanc etenim circum contexit aranea telas,

10

      Exesa et tineis pulverulenta iacet;

Publica nam nostras exosa negotia Musas

      Sub pede prostrata praevaluere chely:

Mille per anfractus et mille per avia tesqua

      Mens mea fert, expers saepe quietis, iter;

15

Huc it et hinc illuc diversis anxia rebus,

      Saepe fit immodicis irrequieta malis.

Vivida fert animus numeris alimenta serenus,

      Tranquilla et gigni carmina mente solent.

Qualiacumque leges venia dignere, Camenis

20

      Desuetis vates nectere verba nequit.

O, tibi quam facili dictantur carmina ductu,

      Carmina threiciis aequiparanda modis;

Quam tibi nativo famulatur vena lepore;

      Te vatem matris ventre fuisse reor.

25

Respue iura, precor, nodosas despice leges,

      Mitibus his studiis tempus in omne vaca.

Immortalis eris; tua postuma fama rogales

      Post cineres dempto fine superstes erit!

Itala grandisono cantabis carmine bella;

30

      Quantus in his lato margine campus erit!

Iam tibi materiam Ferraria nostra paravit,

      Magnanimi Alphonsi stemmata nota Ducis:

Deficient, fateor, viventi lucra; poema

      Temporibus nostris utilitate caret;

35

Fama sed haec vatum fulvo praeponderat auro,

      Linquitur hoc subter, desuper illa volat.

Otia secessu gratissima quaeris amoeno,

      Totus ut incumbas artibus ingenuis;

Has sectare Fori lites, et iurgia rauci

40

      Longe obturatis auribus ire sine.

At Picum sectare ducem, Mirandula cuius

      Imperio felix lora beata tenet.

Illi Thespiades, inservit Delius illi;

      Post rerum causas, pagina sacra patet;

45

Cuius et immensi nomen confinia mundi

      Attigit, ignotos forsan et antipodas:

Clara sed innumero iam sunt interprete iura,

      Scriptori aeternae nil tibi laudis erit.

Dum vives tibi nomen erit tantummodo, sensus

50

      Implicitos si quos iura docebis, habent.

Non ego, adulator fictis tibi talia verbis,

      Consule me sapiens Aemiliane, loquor.

Debebam nostro Carpensi; impensius at nunc

      Debeo, mi per quem iunctus amicitia es:

55

Vir probus et sapiens nostro celeberrimus aevo

      Officio hoc in nos usus amicus is est:

Publicus interpres iuris, ceu clarus Apollo

      Legibus obscuris lumina vera tulit;

Cognita vix aliis, et inextricabile quicquid

60

      Ius habet, explicitum redditur huius ope.

Haec loquor expertus facili (mirabile) promptu

      Ardua disseruit non meditata, mihi;

Adde quod est rarum multis, mi care Iacobe,

      Doctrina est illi non probitate minor:

65

Principium fuit hic, fuit auctor et unica causa,

      Ipse ego quod sotio iungar amore tibi.

Musarum celebrant communia sacra poetae,

      Nulla mihi sunt hoc plectra sodalitio;

Si tamen ulla putas, haec intermissa tot annos,

70

      Ceu nulla, oppressa conticuere lyra.

Si nimis in laudes versaris candide nostras,

      Causandus nostri fervor amoris erit.

Quae mihi promittis, memori nunc pectore servo,

      Persolvo et grates, Aemiliane, tibi;

75

Quantulacumque mihi bona contulit Arbiter orbis,

      Omnia polliceor, sint quasi nulla licet.

Sit, precor, et noster per secula longa perennis,

      Mutuus et verus nec simulatus amor;

Dilige me, et quantum Pylades dilexit Oresten,

80

      Atque hinc exemplum postera secla ferant.

Versibus optasti mihi supplice multa precatu;

      Conferat Omnipotens, quam mihi, plura tibi.

Est tibi Mainardus rara virtute probandus,

      Ad Pici sotius regia tecta tui,

85

Nobilis antiquo cui fulget stemma decore,

      Cui priscae fertur nobilitatis honos,

Primigenae et cuius se nostrae contulit Vrbis

      Nicolei vico stirps opulenta sacri:

O, quotiens valuit (quod notum est omnibus) aeger,

90

      Letifuga illius semisepultus ope.

Pollice tacta suo, qua sunt confinia dextrae,

      Cogitur occultum prodere vena malum;

Idem naturae secreta latentia noscit,

      Et spatium mundi, celsaque signa poli.

95

Plura tibi vellent animi nunc intima nostri

      Pangere, sed prohibent dissona plectra modis.