Cornelio Paolo Amalteo carmina, 18

Testo base di riferimento: A. Benedetti, 1966-1969

Cura dell'edizione digitale: S. Di Brazzano


18. ad virum nobilissimum sapientissimumque
D. Io. Fuxmag. Magni Caesaris consiliarium
C. Pauli Amalthei Ode

Ecce iam montes nivibus liquescunt,

Glaeba iam putris zephyro movente

Solvitur, cunctis vigor et venustas

Rebus inesse

5

Cernitur; merces parat inquietus

Littore et siccas machinis carinas

Nauta deducit celer et perosus

Ocia currit,

Sive qua saevis Arar et Garumna

10

Defluunt undis Rhodanusque velox,

Sive qua Syrtis vada criminosae

Cogit harenae,

Sive qua Tigris patriaeque consors

Lambit Euphrates populos beatos.

15

Rusticus fortes rigido iuvencos

Iungit aratro,

Miles accepto sagulo atque vallo

Sarcinis lectis inimicus hostem

Fortis invadit fluidoque manant

20

Funera tabo.

Ergo quid Caesar, quid agat venusta

Caesaris proles, modulare Clio.

Ille secretos penitus meatus

Intrat Olympi;

25

Stella quae nato faveat, quis ortus

Aptior bello meditatur atque

Mente praesenti meliora nectit

Postera lapsis.

Caesar occulti bonus est aruspex,

30

Non egens fibris ovium boumve,

Sed nec apprensa regione coeli

Praepete penna.

Distat hinc multum generosa proles

Caesaris cura studioque, et alta

35

Calle diverso petit ociosi

Regna Tonantis.

Hic Theramnaeos superat gemellos,

Cessit Alcidesque feroxque Bacchus,

Nec minus tetrae domitor Medusae

40

Atque Chimaerae.

Ergo collectas lituo phalanges

Ducere in Martem parat et rebelles

Pannones aequo superare bello

Alite dextro:

45

Qualis in coelo superum cohortes

Thracius quondam deus ordinatim

Laetus instruxit dedit et feroci

Signa Typhoeo,

Phoebe (si recte memini) canoro

50

Aere mutaras citharam nec arcu

Sordidus tota penitus fugasti

Mole Gigantas,

Iupiter summa iaculans ab arce

Pelion telo ruit atque Olympum.

55

Hei mihi haud fas est homini deorum

Sceptra tenere!

Pannon infelix miseret tui me;

Non vides, quae te maneat ruina?

Iure nec certo, nec adhuc probante

60

Numine pugnas.

Antequam Maiae redeant Calendae,

Vndique accensam patriam videbis

Marte, Vulcano, fame, caede, luctu,

Milite nostro.

65

Anne iam nosti dominum Quiritum,

Quem graves aiunt domuisse Belgas,

Nota num virtus Iacobi et artes

Christophoreae?

Scimus aspersum caput atque manes

70

Mathiae invisos superis et Albam

Esse sub magni ditione sceptri

Maximiani.

Ista te iusti monuere Divi,

Vt semel scires quid agas, quid ultra

75

Proderis: solves meritas fluenti

Sanguine poenas.

Nam deum semper pede negligenti

Ira praecedit graviusque tanto

Plectitur sons, quo mala longiori

80

Distulit aevo.