2. ad Iouianum Pontanum

Pontane, antistes uatum, haec quos protulit aetas

      Quosque uetus doctis annumerauit auis,

Quid me fortunae prostratum uulnere saeuae

      Ad tripodas Phoebi Pieridesque uocas

5

Quidue animam uexare semel de pectore missam,

      Quid cineres pergis sollicitare meos?

Vmbra ego sum similisque mei, si quaeris, imago

      Extructis superest sola relicta rogis.

Nec mihi laudis amor mansurae aut gloria famae,

10

      Omnia cum sensu quae periere meo.

Nec placet ingenium uigilataque munera mentis,

      Omnia cum patria quae cecidere mea,

Cum prima cecidere mea quam Phoebus et omnis

      Pieridum fertur solam adamasse chorus,

15

Solam posthabitis terra celebrasse marique

      Et solam culto plus coluisse polo.

Vos, dulces elegi, precor, o succurrite maesto

      Et mihi nunc flenti, flebile carmen, ades

Dumque Helicon, dum Cirra simul defletur et unda

20

      Castalis aut sacri caetera sacra loci,

Sufficite et lacrimas, fecunda et corda querelis

      Oraque uesana dilaceranda manu;

Neu lugens uincar Niobes planctuque sororum,

      Quas grauis in ramos uerterat ante dolor.

25

Efficite ut misero felix primusque dolore

      Dicar per lacrimas: sic ego notus ero.

Flere tuos ergo incipiam, mea Graecia, casus,

      Nempe reformidat linguaque corque mihi.

Arguar inuisae sed ne cessisse ruinae,

30

      Hoc tibi de maesto pectore carmen habe,

Quod referat cunctis obliuiscentibus aeuo

      Quantus erat noster te pereunte dolor.

Heu patria, heu quondam diuum domus alta tropaeis,

      Persidis atque animis altior ipsa tuis,

35

Quam gelidus Strymon, lato quam gurgite Ganges

      Vosque papyriferae pertimuistis aquae,

Occiduaeque domus sensisti et inhospita Syrtis

      Vtraque feruenti scissaque terra freto.

Quae te, inquam, patria, o diuum sors inuida fati,

40

      Eripuit, faciem supposuitque suam,

Ex miti finxitque feram? non uerba nec ora

      Certa refers habitu dissimulanda nouo,

Ipsa sinu quaerenda tuo nec nosceris ulli.

      O, ubi nunc mores et nitor ille uetus?

45

Nam ueluti obducta fuscantur sidera nube

      Perque hiemes turpis non bene ridet ager

Depositaque coma sordescit in arbore ramus

      Pictaque non ullo flore renidet humus,

Sic atrata manes postquam data barbara iura

50

      Sumis et est nusquam qui fuit ante color

Iamque eadem patria es nobis atque hostica tellus.

      Ignosce, heu, fasso da ueniamque precor.

Esse tamen mallem uel sic tuus, ampla niuosae

      Quam sata per saltus Pannoniaeque uehar

55

Quamque iterem lenemque Ararim Rhodanumque sonantem

      Et repetam auriferi pinguia rura Tagi,

Vt saltem uidear fato ueniente senexque

      Ante parentales oppetiisse deos

Et nostros claudat cineres breuis urna meorum

60

      Mixtaque honoratis ossibus ossa cubent.

Cum dabitur felix reditus mihi rite litanti,

      Diis maris ante omnes hostia furua cadet.

Inde patris manes, quos urbs tegit alta Quirini,

      Eliciam multo lacte bonoque mero.

65

Sic pietas fines patrios comitata reuiset

      Adducens matri pignora cara meae,

Dici quae debet felix, erepta quod ante

      Non doluit gentis fata cruenta suae

Nec belli faciem horrendam nec uincta catenis

70

      Corpora nec positos uidit in igne deos

Aut natos matri auulsos spoliataque passim

      Templa et adulteriis bis uiolanda malis.

Hic status, haec facies rerum mihi semper oberrans

      Tristia summissae lumina mentis habet

75

Ingeniique adimit uires animumque fatigat,

      Fortior et clari lucta laboris abest.

Pegasides sordent et docti numina Phoebi

      Paenitet his sacris imposuisse manum.

Tu melius, Pontane, tua patriaque domoque

80

      Vtere. Quis patria sospite flere potest?

Finge elegos grandiue polum complectere auena

      Et magnis notus sis quoque caelitibus.

Effice te fiat sapientia culta docente,

      Protinus et discat uerba Latina loqui.

85

Me sine, quem semper iussit Fortuna dolere,

      Squallentem putri delituisse situ.