Niccolò Buonaiuti epistulae 27

Testo base di riferimento: F. Porro, 2023

Cura dell'edizione digitale: F. Porro, 2023


Epistola Nicolai Michaelis Bonaiuti Florentini missa ad Nicolaum Silvestri de Adimaris incipit

 

Cum tua fama volans variis cum vocibus aures

Nostras pertingit pulsa caligine mentis

Gratulor, o Nicolae indutus amore sophyae,

Qui decus eximiae stirpis cum moribus auges,

5

Quae carum tibi Silvestri cum nomine patrem

Praebuit et patriae laudis solamina praestas.

Inclita progenies Adimaris corde Phylippi

Militis egregii crebro gavisa manebat,

Qui tibi nam genuit rutilo sub Sole parentem,

10

Qui plerumque meae donavit gaudia vitae,

Cum mea cum luctu rabies praecordia laesit.

Heu mihi quam poenam rigido maerore peregit

Aspera mors quando Silvestri funera gessit,

Heu quotiens secum ferventi mente patravi

15

Plurima quaerendo carae mandata sophyae

Aut pictas volucres lati per gramina campi,

Nec non in silvis crebro post terga ferarum

Cum sua vota satis ducebat cara iuventus.

Et quando volvendo legebat carmina vatum

20

Cum studio simul et normae praecepta tonantis

Et quando defendebat cum pectore forti

Libertatis habenam coram turbine Martis,

Cum coetus Galeazi acri dicione potentis

Mediolani Bononiae fastigia cepit,

25

Tuscorum pedites superavit et agmina bello,

Tunc Florentinis tribuit sine pace dolorem.

Dicere si vellem quotiens sociatus ab ipso

Pro variis causis secum discrimina crevi

Vel quotiens habui secum solamina mentis

30

Longa foret series nostro sermone reperta,

Quod paulo taceo calamo recitare peritum

Ipsius sensum, pariter probitatis amorem.

Quod mea nunc fari constringit vota Phylippus

Militiae freno et miro praecinctus honore,

35

Qui mihi pandebat dempta caligine mores

Electos, adeo sincero cum ordine callem

Degendi, simul et digne virtutis habenas.

Nil mirum quoniam radiat regionibus amplis

Europae fama ipsius laudata colonis

40

Egregiis etiam ducibus Mavortis et arte.

Heu heu quam dolui quando migravit ad urnam,

Quot mihi derenuit tranquillae munera pacis,

Mors rigide quando talem consumpsit amicum,

Ymmo mihi dominum prudenti pignore comptum,

45

Qui plerumque meae pascebat gaudia mentis.

Sic mihi quam genitis vetuit cum turbine tanto

Detersum speculum carae probitatis honoris,

Quod lumen nostris oculis pandebat ovantim,

Sincerum callem dando et fastigia laudis

50

Civibus et patriae venerandae nomina famae

Quod nimis in lacrimis lacrimas effundere cogor,

Dum vigilans mecum crebro sua vota recordor

Et quotiens mansi secum in penetralibus eius,

Quando suae voces miro sermone refultae

55

Pascebant animum, pariter praecordia nostra

Tollebant rigidam maesto de pectore poenam.

Nunc mihi dat solus requiem sub tramite vitae

Ipse pius cardo proles praeclara Phylippi,

Cum repetens eius meditor virtutis amorem,

60

Qui similes patris dempto velamine mores

Saepe mihi pandit studium cordisque fidelis,

Qui satis ecclesiae sanctae fervore comatus

Clerorum decus ardenti cum pectore salvat,

Doctrinae sacrae pariter sermone repletus

65

Christicolam seriem puro defendit amore.

Saepe mihi ritus fratrum sub ymagine mentis

Prodit, multotiens defesso corde recondit,

Quando puto quantum vixi sociatus ab illis.

Ceu mansi Leonardi olim placatus amore,

70

Plurima rimando secum quandoque per arva

Cum sociis venatu incepto tramite silvae,

Cum studio potius metrorum dicta legendo

Nec non et fidei sanctae dictamina normae.

Multotiens nostra Benedictum in mente refigit,

75

Sicut eum tenuit digne solertia mentis

Quae mihi laudandam requiem donavit in aevo,

Quando suos mores vigilanti corde putabam,

Sicut et assidue caros salvabat amicos.

Nunc tremulus maneo multis praecinctus ab annis,

80

Et mea multotiens rigide longaeva senectus

Membra nimis vexat diro et languore flagellat,

Dat cerebro poenam, praesertim viscera torquet

Nec sine mordaci stringit praecordia luctu,

Squalidus est vultus, candent cervice capilli

85

Viribus et careo, careo fervore caloris,

Deficiunt oculis naturae lumina lucis,

Iam quasi conspicio circum velamina mortis,

Quod praesto spero vacuas migrare sub umbras,

Ac tantum opto tuam faciem spectare parumper,

90

Cum manibus quandoque manus captare libenter

Pridem quod iaceam pressus caligine leti.

Nec transire licet digne pro tempore longo,

Cum pedibus, quoniam trepidans in cruribus erro

In stabulis et equum nullum recludere possum,

95

Paupertatis onus quoniam dicione recusat

Et solitas vestes fulvi pondusque metalli,

Degendi fruges et opes cum munere Bacci.

Quod rogo quod venias Romae clementer ad aedes

Quod mihi solamen tranquilla pace rependas,

100

Cum tua respiciam prudenti corda tenore

Fulta, simul caro repleta canore tonantis,

Laudandos mores animo firmoque locatos,

Doctrinam sanctam vigilanti et mente refixam,

Quae tibi cum studio Paduae solamina famae

105

Praebet et in Latio venerandum munus honoris,

Dat simul ecclesiae Romanae nomen in aula.

Si tempus vetat ad sedes migrare Quiritum

Te quoniam potius debes cum corde flagranti

Doctrinam fidei rimari et dona sophyae,

110

In studio tibi cum servit pretiosa iuventus.

Deprecor ut calamo scribendo pectora nostra

Depascas dando motis sermonibus almis

Praesidium mihi defesso requiemque salutis,

Qui plerumque tuae scrutor probitatis honorem

115

Cum firmo sensu circum salvare sub axem.