1. libellus primus cui bella meditanti Cupido obstitit
et amores dictavit

Certus eram Venetos terra pelagoque potentis

      Et canere aequorei fortia gesta Ducis

Quo modo magnanimae temptarint auspice puppes

      Excidium rebus, territe Turce, tuis;

5

Thracia nocturnis flagrarit ut ignibus Aenos

      Dives, ut ad patrios praeda relata lares.

Priamidae antiquo Polydori urbs clara sepulchro

      Victrici Venetum diruta classe ruit,

Quam pius Iliacis fugiens a finibus heros

10

      Condidit eique suo nomine dixit opus.

Iam mihi Calliope vires latura canenti

      Venerat inceptis annueratque meis.

Risit Amor promptaque ferox cor arundine fixit,

      Mox abiit tumido tantus ab ore sonus.

15

Protinus intonsos hedera redimita capillos

      Venit inaequali clauda Thalia pede.

Tum mihi: "Quid, demens, heroum nomina temptas?

      Aptior est numeris compta puella tuis".

Fata, simul Paphia cingens mea tempora myrto

20

      Addit honoratae bacchica serta comae.

Cui mirum si me rapuit caelestis imago

      Demptaque libertas illa paterna mihi est?

Seu spargit flavos per tempora Candida crines,

      Vror et ardori causa parata novo;

25

Seu legit in nodum tenui velamine pressos,

      Seu sinit Aeoliis flatibus ire vagos.

Induitur Tyrias, Tyriis est vestibus apta,

      Rupe sub Idaea digna movere Parim.

At canit arguta cum mollia carmina voce

30

      Lesbiacam vatem sic cecinisse putes.

Pendula seu Lydo contexit pectine fila

      Sisyphiam docta vincit in arte nurum.

Quod cum femineas melius Tirynthius artes

      Tractasset nullam dignus habere notam,

35

Qua cum fatalis melius latuisset Achilles

      Candida nimirum vincit utrunque decus.

Illa Iovem summo deducere posset Olympo

      Sed timet expertas coniugis ipse minas.

Non modo saevus Amor mortalia pectora figit,

40

      Saepe etiam magnos vulnerat ille deos.

Si quaeris celeres cur Iuppiter egerit alas,

      Impulit ornati candida forma Phrygis,

In faciem nivei falsam mutatus oloris

      Horridaque in torva cornua fronte tulit.

45

Cynthius Amphrysum vaccas appellit ad amnem

      Pastoris vili subditus officio;

Delia fraternos quidnam mirare capillos

      Post humeros turpi procubuisse situ?

Occiso quanvis Phytone superbiat, arcu

50

      Dextera Phoebeo certior una fuit.

In Lare formosus misera Caducifer arsit,

      Garrula supplicium cui grave lingua tulit.

Inclytus Alcides immania monstra subegit

      Vellera quem Lydus neve coegit Amor.

55

Denique si capimus superos exempla per omnis

      Rarus ab immiti tutus Amore fuit.

Sed mihi nec tantum nocuere Cupidinis artes

      Quam nimis ad mores quod facit ille meos.

Pieriae oderunt ut corda severa puellae

60

      Sic tener est animis mollibus aptus Amor.

Rustica grandiloquum tenuit Galatea Maronem

      Thestylis et flavas solibus usta comas,

Mox tamen Aenean Latios advexit in agros

      Et cecinit Rutuli fortia gesta ducis.

65

Irrigui argutus cecinit Sulmonis alumnus

      Ornatum formae, culta Corinna, tuae.

Delia detinuit cultum formosa Tibullum,

      Lesbia fax cordis, docte Catulle, tui est.

Cynthia primus amor carpit te, blande Properti,

70

      Contactum nullis ante cupidinibus.

Perque nives, altum perque horrida castra secuta

      Te misere addictum, Galle, Lycoris habet.

Novimus et vates quos tempora nostra tulerunt

      Aligeri flammis incaluisse dei:

75

Cynama Pontano redolentis nomen amomi,

      Anthia chara fuit, Vespasiane, tibi:

Hic agit afflicti suspiria nuntia cordis,

      Hic rogat effugiens qua lepus egit iter.

Cosmicus ingenuos passim decantat amores

80

      Nec quisquam Latio clarior orbe viget,

Sive velit Tusco, Latio vel carmine dexter

      Pindarica malit ludere sive cheli.

Vivebat liber cura tranquillus ab omni,

      Nullius insidias, nullius arma timens,

85

Vincla sed irnprudens init insidiosa Tiphernus,

      Mox insperati vulnus amoris habens.

Quare ego nequitia cur sim culpabilis ista,

      Cum servet mores cetera turba meos?

Dum patitur viridis senii sine sordibus aetas

90

      Hoc opus, haec nostri cura laboris erit.

At simul hos lusus matura fugaverit aetas

      Albentes poscent et graviora comae,

Tum licet armatas ad Martia bella cohortes

      Instruat imparibus Musa severa modis.