Ermolao Barbaro carminum appendix, 3

Testo base di riferimento: V. Branca, 1942

Cura dell'edizione digitale: Ketty Peruch


3. carmen quo ad sublimia et ardua hortatur
Alfonsum Illustrissimum Calabriae ducem
exemplo avi et genitoris suadetque
ut sibi deligat scriptorem rerum suarum
Andream Contrarium concivem atque amicum

Caesar et Ausonii pars maxima nominis, in quo

      Spes patris et dii fama recumbit avi,

Surge, age, crescentes praetergredere inclytus annos,

      Nec rapere imperium, demeruisse velis;

5

Surge, age, fatales propriosque capesce triumphos,

      Grandia deque tuo prome trophea sinu.

Excute victrices (tellus tremit hostica) lauros,

      Sertaque candidulis da properanter equis.

Eia, age, composita sternantur limina myrto,

10

      Altaque populeus templa coronet honos.

Eia, age, terdenas longoque sub ordine pompas

      Ducat odorata praesul ab arce sacer.

Eia, age, funde moras, tete Capitolia curru

      Invectum et nitido Roma revisat equo.

15

Eia, age, fac nostri videant quandoque nepotes

      Isse catenatos colla superba Getas.

Eia, age (consiliis comes est fortuna secundis),

      Aude, vince, liga, perge, facesce, iube.

En quid ago? Aeternae ne supprime nomina laudis.

20

      Tu gere: non deerit qui tua gesta canat.

Tu gere: non centum qui scribat proelia, nec qui

      Victa tuis armis tempora pingat, eges.

Numina consilium bello, deus arma ministret,

      Vincas: parva quidem haec si sine vate geras:

25

Neu tamen id meritos clarosque meretur honores:

      Delige de veneto, qui tua cantet, agro.

Delige: nam magni vix Caesaris acta Phrygisque

      Quae caneret venetus digna fuere Maro.

Delige, difficilis tibi non erit optio; non est

30

      (Quisquis is) euganeis, crede, ciendus aquis.

Quin et adest semperque tuas canit hubere laudes

      Carmine: parthenia nunc quoque serpit humo,

Serpit, et ut sese sacri clementia regis

      Erigat, inflati non gerit ora viri.

35

Nec geret, ingenio quamvis et Apolline plenus,

      Scriptaque pyndarico flumine charta micet.

Quem sua non virtus effert, quem iura fidesque,

      Quaqua it, et ingenium concomitatur et ars

Largaque grandiloquo sequitur facundia passu,

40

      Seu laudem misero seu parat arma Scythae,

Seu Ciceronis opes roburve Demosthenis urget,

      Eruit aut vehemens exulis ingenium.

Plura licet Liguri, Venetum sed dedecet ultra

      Tendere. "De Veneto quis tibi credet?" ais.

45

Nemo, nisi hanc laudem mereat Contrarius. Illum

      Delige, qui factis sit comes usque tuis.

Delige: non alius tua concinat: ultro recurrunt

      Flumina cum nitido concitat ore modos.

Nec tibi de magno quicquam succidet acervo

50

      Nominis, o titulos si notet ille tuos.

Tu tamen a caro non aspernabere amico

      Consilium: serves te tibi ubique parem,

Frustrari malis quam chartas nitere rebus

      Verba supergressis, aemulus usque tui.

55

Nec temere hortantem me quisquam carpat; oportet

      Libera cum domino regeque verba fluant,

Quoque magis Siculos exhorruit ille tyrannos,

      Vsus is Alfonso gratior esse potest.