Francesco Pescennio Negri carmen ad Leonardum

Testo base di riferimento: A. Canova, 2001

Cura dell'edizione digitale: Daniela Marrone


Diximus, attractis causa brevitatis habenis

      Quantum vix tenui convenit ingenio:

Maxima pars restat laudum, Leonarde, tuarum:

      Ex alia super est horula parte brevis.

5

Membra quis enumeret cunctarum singula rerum

      Limitibus clausus temporis exigui?

Quare ego constitui celeri michi querere portum

      Remigio et lento subdere calcar equo.

Sed michi Pegasei tribui vel fluminis haustum

10

      Optarem aut viridi tempora fronde tegi,

Quo te faticino possem super ethera cantu

      Tollere et astra super stema locare tuum:

Dicere quo veterum titulos et avita tuorum

      Nomina et a Priami tempore regis avos

15

Troianoque tuam deductam sanguine gentem

      Romanas tandem nobilitasse domos

Adriacumque suis decorasse nepotibus orbem

      Temporibus, Cesar Valeriane, tuis.

Victores canerem Crassos terraque fretoque,

20

      Facundo nactos cum Cicerone locum;

Crassorum auderem Cressi componere gazis

      Divicias, quibus haud Ermus habundat aquis;

Exprimerem fuerit que forti in pectore virtus,

      Quanta viris celebri cum probitate fides,

25

Totque tuos claris proavos cecidisse sub armis

      Pro Veneto fortes fortiter imperio,

Quorum pars terra, pars expiravit in undis,

      Quos Nereus sedes misit ad Elisias.

Plurima preterea (modo dexter adesset Apollo)

30

      Afferrem in laudes, vir venerande, tuas.

Colligerem ex omni Francisci prelia fratris

      Parte tui Hectorea nunc celebranda manu:

Qualis in adversos audax irruperit hostes,

      Quam vigili hostiles fregerit arte dolos.

35

Nec Bernardini facunde munera lingue

      Leteos paterer segnis adire lacus.

Qualiter effusus famam sibi censibus auget!

      Munificus quantas quotque <dat> unus opes!

Agredererque, tui iuvenum decus ordinis ingens,

40

      Carminibus partes, Lazere Crasse, tuas:

Quanta tibi in cunctis adsit sapientia rebus,

      Quale in ferventi pectore consilium.

Inde tibi afflueret laudum speciosius agmen,

      Preses et Antonii dux, Leonarde, gregis.

45

In te conflarem celebres per compita versus,

      Serta darem capiti non moritura tuo.

Hectoreum equarem cantu bellaria nimbum

      E censu Patavi per fora sparso tuo,

Cum plebs, implentes gremium sinumque, sonarent:

50

      "Crasse, diu, Crasse, o vivito, Crasse, diu".

Ille forem quo non cecinisse fidelius ullum

      Constaret vatem carmine amabilius.

Antiqui, duce me, generis decus omne referres,

      Crassorum splendor, sol specimenque domus.

55

Sed michi Castalie numquam arrisere sorores,

      Nec sedet in nostris frons generosa comis:

Hinc puduit stipulam genus immortale palustrem

      Stridendo altisone munus obire tube.

En, quis ego ut crociger nubes attingere agressu

60

      Nitar et enervi facta decora pede?

Ausus inexperto celum penetrare volatu

      Icarus imposuit nomina mersus aquis;

Artis inops Phaeton nimio temerarius ausu

      A male dirrectis excidit ustus equis.

65

Ah, michi sic, vereor, plectro nisi Delius adsit,

      Inter opus cadent mens animusque michi.

Sit satis ergo levi venerabile carmine numen

      Crassorum, aut facili preteriisse pede,

Atque humili tantum Superos orasse rogatu

70

      Nostra diu, ut cepit, cum duce pupis eat.

Interea tacitum sedeat sub pectore murmur:

      "Crasse, diu, Crasse, o vivito, Crasse, diu".