Epistola Nicolai Michaelis Bonaiuti Florentini missa ad Leonardum domini Phylippi de Adimaris incipit

 

Impia mens ypocritarum mea carmina cogit

Scribere quod digne potius confundere vellem,

O Leonarde bone, polles pietatis amore,

Inclita progenies Adimaris nomine dicta

5

Quae tibi concessit rutilo sub Sole parentem,

Munus amicitiae tribuit pro tempore longo,

Cum genitis eius mihi, dempto tegmine, praebet

Nunc satis arbitrium profandi plurima tecum.

Sicut ypocresis et multorum corda fefellit,

10

Tu recitas, varios homines deludat inepte,

Multotiens aliquos cives conducit ad Orcum,

Sed tamen in dubio sensu plerumque revolvis

Causas pro quibus infando velamine claudunt

Ipsius et semet pravo livore coloni.

15

Quod satis es iuvenis vero sermone profaris

Et simul aspiciens cleros in mente vacillas,

Praelatos altos simul et quandoque ministros

Et validos proceres turbam vulgique labantis

In tali vicio semet celare latenter,

20

Quod petis ut quicquam calamo praepandere curem.

Non ego cognosco tanta caligine tectum

Humanum sensum sicut spectare deceret,

Ac tantum, ut video, paulo recitare parabo,

Tu meditans dignam partem lustrare valebis

25

Et quam primum titulum sub cardine Phebi

Magni pontifices sacro cum pignore servant

Ipsorum pridem facinus replicare laboro.

Respice quod multi quondam labentibus annis

Papatus seriem simili cepere tenore,

30

Pauperibus quidam donavit pocula Bacci

Vel plures vestes et opes et pabula mense,

Pro causa celsae capiendi culmen habenae

Pontificatus in miranda sede Quiritum,

Qui postquam fulvi glomeravit dona metalli,

35

Quando pastoris venerando pignore mansit,

Non concessit pauperibus pro nomine Christi

Quod dare debebat iusto de iure tonantis,

Ymmo suis tribuit fallaci corde propinquis

Munera templorum fultos et frugibus agros.

40

Et quidam ieiunans cum vexamine carnem

Torquendo longo constrinxit tramite vitae

Praecelso supero variatis cantibus odas,

Pandebat coram glomeratis undique cleris

Et coram ducibus pariter populoque labanti

45

Et postquam quando stetit alta sede locatus

Ecclesiae sanctae captavit dona Lyei

Et pingues epulas nimium pallasque decoras,

Nec dedit infirmis quicquid praebere decebat,

Ymmo Dei gazas concessit regibus orbis,

50

Nec non in luxu consumpsit munera templi.

Sed quidam rigido pascebat carcere cives

Devinctos, etiam pueros sine patre relictos

Et veteres viduas, adeo cum frugibus aegros,

Hospitium peregrinis dando cibosque parabat,

55

Pro causa sumendi almi pastoris honores,

Cum positus fuit ecclesiae statione iubendi

Mutavit solitos fallaci pectore mores,

In multis viciis praesertim perdidit aurum,

Luxuriis simul et pariter donare propinquis

60

Thesauros templi caluit cum mente prophana,

Pauperibus renuit largiri munus asili.

Semper ypocresis et mendaci tegmina tecti

Cum variis mediis, etiam velamine fraudis,

Multotiens multi illudendo pectora cleri

65

Sive ducum sensum, potius praecordia regum,

Papatus sacrum solium cepere patenter,

Qui postquam facinus devicti corde nefando,

Saepe palam gessere ferendo scandala vulgo

Nec vivo supero laudes fervore dederunt,

70

Sed potius Sathanae voto parere citabant

Et neque devoto normam cum ardore tenebant,

Sed citius luxu gaudebant mente superba.

Nec minus a tali vicio vel pectore victi,

Multotiens monaci alma religione ligati,

75

Decipiunt homines crebro regesque potentes,

Presbiteros simul armigeras cum fraude falanges

Et timidas viduas procerum sociasque latenter

Pro causa fulvi glomerandi dona metalli,

Sive dapes pingues et opes tunicasque tegendi

80

Vel causa potius sumendi nomina sanctae

Laudis vel plebis fallacis pignora famae,

Sive palam pulchrum papae solamen habenae,

Quod crebro ieiunant et fuligine vultum,

Seu faciem maculant, precibus rogitare patenter

85

Caelestem dominum coram quandoque colonis

Et coram ducibus miti sermone laborant.

Vt quoque Francisci olim religione locatus

Petrus Corvariae, dempto velamine, pandit

Qui longo saeclo tribuit ieiunia ventri,

90

Saepe Deum verbis orabat et agmine coram,

Saepe sibi sacris recitabat cantibus ynnos,

Antipapa fuit pravo cum turbine gestus

Fallacis Ludovici dicione prophana

Nec vetuit prave tantum captare cacumen,

95

Sed falsos cardinales stauravit in urbe,

Presbiteros alios mendici cum ordine fecit,

Denique migravit tenebroso carcere vinctus.

Nec minus egregio proceres de germine creti

Cum simili vicio, moti caligine, ducunt

100

Ignavos populos fictam seriemque regendi

Nec non decipiunt cives comitesque fideles,

Multotiens capiunt cara de stirpe propinquos

Collectas et opes horum, cum tegmine fraudis.

Ceu magnus princeps Papiae qui lora movebat

105

Cum genitis fratrem simulato corde parentis,

Qui praecelsa Mediolani sede vigebat,

Continuo sumpsit fingens clementer abire

Cum rudibus tunicis ad sacri oracula templi,

Sed tamen occulte cinctus fulgentibus armis

110

Cepit eum simul et fultus legione feroci

Cum variis etiam tenuit tironibus urbes

Ac ipsum posuit constrictum carcere diro.

Quid recito facinus procerum per corda refixum

Quod multi cives in libertate manendo

115

Qui seriem patriae ducunt et pondus habenae,

Insidias agitant, pellunt de sede parentum

Caros urbanos vacuant et civibus urbes

Et spoliant opibus populum pro crimine nullo,

Saepe pios homines datii cum mole coartant,

120

Ancillas captant, maculant plerumque puellas

Et mitem turbam violant dicione rapaci,

Bella parant subito simulato pectore contra

Confines, urbes contra proceresque propinquos

Et sibi dant vires ypocrite in sede regendi

125

Pro causa patriae fungendi pignore virgae.

Cerne, precor, paulo vigilando mente quieta

Quod multi cives veneranda qui aede iubendi

Gratantur vane culpas sectantur eorum,

Qui tamen affectant laudari nomine sancto

130

Se nec non ypocritarum #se# tegmine claudunt

Multotiens coram vulgo sua verba loquntur

Pacifice, quando cum illis in sede morantur

Sive magistratu fieri cum fraude nefanda,

Concedunt quicquid rabide patrare laborant

135

Et coram populo recitant cum supplice vultu

Solicite laudes Domini et praecepta tonantis,

Et normas eius pariter mandata tueri,

Quod mores optant fando et probitatis amorem,

Sed tamen accipiunt viduarum pondera frugis,

140

Divitias adeo vulgi captare fatigant,

Falsum iudicium reddunt cum corde maligno.

Si quis homo pius ipsorum peccata reprendit

Quisque palam fatur simulato tegmine numquam

Consensi fieri reprobandum crimen ab ullo,

145

Sed vetui, renui, crebro prohibere paravi

Nec potui, Deus hoc noscit qui cuncta tuetur.

Si quando rabidae mentis delicta negare

Non valet et facinus fraudis celare latenter,

Non ego sum validus neque tanto robore fultus

150

Dicit, quod possem contra constare potentes

Cives ac timui miseram sufferre ruinam,

Si voluissem contra horum pugnare furorem,

Rex Deus assidue cunctorum pectora noscit

Et scit quam dolui mecum pro crimine tanto.

155

Proh pudor, et faciem magni celare tonantis

Saepe putant illi, fando velamine ficto,

Qui potius cupiunt fallacis plebis honores,

Quam rectos mores animo servare fideli.

Cum caris falsos dictus praefantur amicis,

160

Cur aliis possent seriem concedere veram?

Quod plures horum simulato nomine quaerunt

Se dici sanctos pariter civesque benignos

Coram collecto vulgo vel regibus altis

Et coram Domino caeli pausare recusant.

165

Ergo cave, rogito temet ne fraudibus ipsi

Decipiant quod cum aurato se tegmine trudunt,

Ac tantum est plumbi tantum de stamine textum,

Nulla fides horum fallaci mente refulget,

Quod gliscunt mundi rebus gaudere caducis,

170

Omne nephas et ypocresis horum corde recludunt,

Nec vivi superi faciem spectare fatigant

Nec rutila caeli cupiunt constare sub aula.