12. AD SENATVM VENETVM
O Veneti decus Italiae tutela Latini
Nominis, et Romae quondam florentis imago,
Quando sacer tanta cum maiestate Senatus
Maturabat adhuc crescente negocia regno.
5
Thraicium tantis experti cladibus hostem
Heu nimis Odrysii cognoscitis arma Tyranni.
Euboicae gentis strages, Scodrensia bella,
Et nova tempestas modo depopulata Methonen,
Naupacti gravis ille dolus noctesque diesque
10
Ante oculos vobis, nec adhuc obducta cicatrix
Vulneris istius tantae monet, atque levatis
Vocibus in coelum clamore efflagitat alto,
Cladi occurrendum subito, et fulcire ruinam
Finibus instantem vestris opus esse repente.
15
Vos cum Pannoniis obiecti Regibus huius
Tam dirae immanisque, quae guttura septem
Porrigit in vestrum excidium, sorptura capaci
Vos uter primum, fracto mox obice in omnes
Europae populos grandi incursura tumultu.
20
Vos moles obiecta istis tam immanibus undis.
Fertis onus soli, tempestatemque Latinis
Hanc tantam sol iam dudum avertitis oris.
Et quanquam ius vestra istis conatibus impar,
Nescio quo pacto forti tamen obstitit ausu.
25
Et quae mira magis res est, ita cuncta tulistis
Adversa, ut si quis pendat iuste omnia, lucro
Sit iactura minor (dictu admirabile) vestri
Grandinis assiduae contriti verbere campi,
Nil frugum gemuere minus, sed et amplius aucta
30
Fertilitas onerat duplicato aeraria censu.
Flaminii pars magna soli contermina tusco
Testis et Adriaco praetenta Appulia ponto.
Adde Cypri positas Tyriis in fluctibus urbes.
Et frumentiferae cultissima rura Cremonae.
35
In vobis spes nostrae igitur, certoque putamus
Certius, ista fides nostris, timor hostibus hic, vos
Facturos de more satis, calcaribus ergo
Nil opus est. Ipsi in gladios ultra ibitis , ipsi
Thraicias nostris aditum facietis ad urbes.
40
Et belli dux Marcus erit, quod barbara signum
Gens formidat, uti scyllam et vada Syrtica nautae
Et quid ab hoc vestros sancti molimine belli
Deterrere potest animos? Navalia vobis
Foeta armis totum vexare potentibus orbem.
45
Est thesaurus opum, non quas aeraria servant
Publica, sed patrum pietas praeponere docta
Privato commune bonum, tot millia pondo
Gentique aurique dies dabit una, quot undae
Per mare Tyrrhenum, quot sunt per littora conchae.
50
Sunt quoque seu terris seu seviat aequore Mavors,
Armigerae gentes, belloque exercita pubes.
Coenomani acres, et non ignobile semen
Euganei veteres, et gens antiqua Liburni.
Carni et Mendoaci, quorum cognomina servat
55
Flumen et Adriacum portus qui faucibus amplis
Accipiens aestum, fuso facit aequora ponto,
Aequora piscosas late Stagnantia arenas
Noricus accedit sumptis non ultimus armis
Miles, et a Colchis missi regionibus Istri.
60
Rhetica progenies nutrita sub Alpibus altis
Dura gelu, iaculis horrens, hirsuta sagittis.
Dalmata, et Illyricus bellis navalibus ingens
Praesidium bonus et terris bonus aequore miles.
Chaones et Graii quot sunt Ithacensibus arvis.
65
Quot littus Pelopense colunt, quot Gnosia regna
Quot Paphios habitant agros Cythereaque regna.
Idalios saltus, Cyniraeque et Adonidis oras.
Denique ut ingeniis volvenda fugacibus addam
Pauca, quod inferni steterat prope littora Ponti
70
Italiae caput excelsum, se se omine magno,
Transtulit ad superum pelagus, soliumque rogatos
Quod fuit ante penes Stirpem Numitoris ad undam
Tybridis, ad Iani Collem atque Aeneida Romam
Legit apud Venetos, ipsis tutela Latinae
75
Gentis et aligero rerum custodia Marco.