5b. Peanes Beate Virginis ex Francisci Petrarchae poemate vernaculo in Latinum conversi

Virgo decens, quam sol vestit stellaeque coronant,

Cuius forma fuit summo tam grata Tonanti,

Vt tua condiderit sanctam intra viscera lucem,

Nunc me castus amor, ut de te carmina pangam,

5

Sollicitat: verum absque tuo summique Tonantis

Numine deficiunt tanta ad conamina vires.

Nunc te, diva, voco, cuius responsa benigna

Accepere omnes fidi verique clientes.

Sors humanarum si te tristissima rerum

10

Sollicitat, Virgo, queso mea verba precesque

Exaudi mitisque meo succurre labori,

Quamquam ego terrigena et tu sis regina deorum.

       O solers Virgo, cuius solertia fulget

Virgineos inter cetus divasque beatas,

15

Tu clypeus miseris firmus mortalibus una es

Ictus fortunae contra mortisque cruentos,

Sub quo tuta quies et spes est certa triumphi.

Te duce mulcetur, qui torrentissimus aestus

Nos coquit insulsos. Oculos, o diva, decoros,

20

Qui tristes videre tui liventia nati

Pectora, ad instabiles res nostras flecte parumper

Ambiguumque statum et rebus tu consule fessis.

       O sine labe nitens penitus sinceraque Virgo

Atque tui nati soboles genitrixque decori,

25

Quae das terrestri lucem vitae atque supernae:

Per te, diva potens et celi clara fenestra,

Venit ab etherio nos ut servaret Olympo

Filius eternus tuus aeternique parentis.

Tu sola ex omni numero turbaque piarum

30

Deligeris, luctus Evae quae in gaudia vertas.

Effice (namque potes), ut me tua sancta propago

Comiter excipiat refovens, bis terque beata

Sidereaque inter superos precincta corona.

       O dea sancta pio divorum plena favore,

35

Eximia coelum quae mansuetudine scandis,

Vnde meas audis voces, regina, precesque:

Tu fontem sacrae generas pietatis et una

Iustitiae solem, qui sordida secula purgat

Pollutumque suis lustrat fulgoribus orbem.

40

Nomina conveniunt uni tria, namque Tonantis

Tu genitrix, tu nata simul, tu sponsa fuisti,

Tu consors regis divumque hominumque parentis,

Qui pedicis mortale genus laqueisque resolvit,

Qui libertatem cunctis dedit atque beatas

45

Effecit terras: cuius per vulnera sancta

Cor nostrum quaeso exatures, o diva beata.

       O Virgo, cui par nulla est et nulla secunda

Exemploque cares, cuius forma atque venustas

Celicolis coeloque placet summoque Tonanti:

50

Ingenui mores dulcisque modestia et illa

In te sancta fides sacrata et viva fuerunt

Templa deo vero et tua (quod mirabile dictu)

Virginitas fecunda fuit: prestare beatam

Iucundamque potes nostram et sine turbine vitam.

55

Si precibus divina tuis nunc gratia prompta est,

Ad te confugio suplex et suplice corde:

Sis mihi presidium queso vitamque labantem

Dirrigito ad cursum rectum metamque bonorum.

       Virgo serenata et stabilis per secula longa,

60

Mite procellosi sidus maris, optima fidi

Remigis adiutrix, circumspice turbine quanto

Exagiter solus, quanto sine remige cimba

Nostra labet fluctu, nec abest mors ultima rerum.

Egra, nec inficior, mea mens ad sancta recurrit

65

Numina teque precor, ne nostris improbus olim

Gaudeat erumnis hostis tuus atque periclis.

Sis rogo, diva, memor, quod crimina nostra Tonanti

Induere humanam mortali corpore formam

Suaserunt intra tua sacratissima claustra.

70

Quot lachrymas, quod blanditias, o diva, precesque

Effudi in penas atque in dipendia frustra!

Ex quo per ripas Tusci reptavimus Arni

Tempore, vita fuit nostra erumnosa gravisque,

Orbis dum partes istas illasque pererro;

75

Foemineum decus et mores mellitaque verba

Turbarunt mentem. Quare, dea sancta potensque,

Tolle moras: suprema dies iam currit et instat,

Nostra aetas Euro velocior atque sagitta

Transiit erumnas inter sordesque malorum

80

A tergoque premit tacito mors improba passu.

       Nunc defuncta iacet quae, donec vita manebat,

Nostra per horrendum vexavit pectora luctum,

Nec de mille meis curis resciverat unam,

Et si rescisset, tamen haec immota manebant

85

Fata mihi, quoniam dominae quaecumque voluntas

Altera, dira mihi ast ipsi probrosa fuisset.

Set tu, diva hominum, si fas est dicere, tuque

Etherii regina poli, prudentia cuius

Cuncta videt, cuius virtuti pervia cuncta,

90

Tormentis finem metamque impone dolori,

Quod tibi erit laudi magnae et mihi, diva, saluti.

       In te, diva, salus spesque omnis nostra recumbit:

Exorata velis rebus succurrere lapsis,

Ne me destituas extremo in funere quaeso.

95

Non me respicias, sed qui me condidit ipsum,

Non nostras vires, sed summi sceptra parentis,

Qui te commoveat, cures ut vilia rerum.

Me lapidem, de quo distillat inutilis humor,

Errores nostri fecere atque ora Medusae:

100

Tu lachrymis, o diva, piis languentia corda

Imbue, ut extremi sint hi sine crimine fletus

Terrestrique luto qualesque fuere priores.

       O mitis Virgo cunctisque infesta superbis,

Te communis amor pervellat originis atque

105

Devoti cordis quaeso miserere meique.

Quod si mortalem formam, si munera fluxa

Diligere ardenter soleo, quid fiet in ista,

Quae formosa potens, quae sancta aeternaque diva est?

Per te si nostra de conditione resurgo

110

Cenoso miseroque statu, tibi, candida Virgo,

Ingenium curasque dico versusque canoros

Et linguam et lachrymas corque et suspiria moesta.

Ad meliora vada afflictam iam dirige cimbam

In partemque bonam mutatas accipe curas.

115

Iamque dies, o diva, venit suprema proculque

Esse nequit; properat cursim sic tempus et anni

Corque meum nunc mors, nunc mens sibi conscia vellit.

Nunc me, diva, tuo commendes inclyta nato,

Est qui verus homo et verus deus: hunc rogo suplex,

120

Vt gremio hanc animam teneat foveatque beato.