4. de Giraldorum genere
cum ruris laudatione ad Fannium

Qua se Syllani pinnato culmine muri

      Attollunt liquidis et fluit Arnus aquis,

Surgebant Ripoli saluberrima balnea quondam

      Aegrotis: hodie sola ruina iacet.

5

Non ullis herbis fuerat, non arte medendi

      Tunc opus. Hinc medicos pessima cura subit:

Inficiunt puras scelerato gramine ripas

      Et cantu et taetro sanguine vipereo.

Quare indignatos caput abscondisse sub arvis

10

      Et sacros latices delituisse ferunt.

Hinc si te ad levam paulum, deflectere ripam

      Arni vicinum Remagiumque velis,

Ghiaeretum invenies celebrem per saecula villam,

      Giraldi veteres quo posuere Lares.

15

Ghiaeretum vero proavi dixere, quod haesit

      Giralda his quondam virgo Sicana locis,

Territa ne, quoniam custos erat ipsa puellae,

      A se desertam crederet alma Ceres,

Quam deus aeternae noctis subduxit ad imos

20

      Amplexu rigido mollia membra premens.

Giralda infelix patria patribusque relictis

      Vesteque Trinacrio litore deposita,

Cum vellet Siculi tranare ad gurgitis undam

      Pulsare et niveo pectore saeva freta,

25

Sic ait: O Ditis, culpae qui causa fuisti,

      In dubiis miserae porrige, rebus opem.

Affuit et tenerae fertur deus ipse puellae

      Trananti rigidam supposuisse manum.

Tum vero Caenym, qua desinit Itala tellus,

30

      Applicuit madidis fessa puella genis;

Hinc Rhegium tuosque petit, Consentia, muros,

      Mox tua praeteriit otia, Parthenope,

Campanamque urbem Sinuessanamque reliquit

      Anxuris et tenero moenia sacra Iovi,

35

Hinc septem colles, ubi cernitur inclyta Roma,

      Quanvis tunc silvae, tunc ibi saltus erat,

Caeruleum hinc Thybrim vicina et Sutria tecta

      Et stagnum Cimini Vulsiniosque lacus

Et procul acclivi positos in monte Faliscos

40

      Et loca, sex populis quae tenet orta Sena.

Vix Arni tandem descendit virgo fluenta,

      Vnde Fluentinis nomina dicta viris.

Hic statuit certam post multa pericula sedem,

      Hic, ubi Remagias combibit Arnus aquas.

45

Ex hac dives opum matris de nomine dictum

      Giraldum genuit Faesulus indigena.

Giraldus Damum, Damus Lausumque Remumque,

      Virgine qui Magia Remagium genuit.

Sed puer hic rapido cursu, delapsus in amnem,

50

      Remagii claris nomina fecit aquis.

Sustulit at Lausus, referant qui nomina avorum,

      Giraldum et qui te, Faesula, monte locat.

Hoc satus in Calabris longo post tempore terris

      Giraldus belli clarior arte fuit

55

Et magni Carli magnum decus addidit armis

      Zelotem sternens Altimelemque duces.

His ego, dum placidis Ghiaereti demoror arvis

      Cum Phoebo et Musis tempora laeta trahens,

Frustra hinc carminibus me, Fanni, abducere tentas,

60

      Quae superent Marsi quaeque Pedonis opus.

Frustra me, revocas, tantum dilecte Trebati,

      Vnus amor quantum pectora bina capit.

Non veniam, si me Ghiaccetus et ipse rogaret

      Paulus et est animae portio quanta meae.

65

Non etiam, si qui duxit per saxa, per Alpes.

      Quas agitant venti, grando, pruina, nives.

Ne tamen immemorem vestri credatis, amici,

      Antiqui cultor semper amoris ero.

Sed manet ad scopulos nou surdior unda Sicanos.

70

      Quam fuero, donec rura benigna colam.

Rura colunt nymphae, Musae visuntur in agris,

      Visitur intonsa Cynthius ipse coma.

Rure Fluentinae discedunt taedia turbae.

      Rure procul fastus ambitioque manent.

75

O utinam talem concedant numina vitam,

      Vt Musas, Phoebum semper et arva colam.