6. ad Borgiacos nobilitas et
origo domus Estensis

Tu qui Borgiaco satu nitescis,

Vnde Estense genus fluat requiris,

Iunxit copula quod tibi Thalassi:

Hoc est Italiae genus vetustum,

5

Gentis Dardaniae decora proles,

Quondam Antenoreae comes cohortis,

Quae sedem Patavi locavit urbis,

Nomen contrahit oppido sed illo,

Quod clari Veneti vocant Ateste

10

Et nos nunc male nominamus Este,

Estensis decor altus unde fluxit.

Cuius moribus et nitore capta

Et clara probitate sanctitatis,

Hanc Ferraria delicata gentem

15

Ad se pro meritis vocavit ultro

Et tantae dominam vocavit urbis:

Quae tot secula lapsa iam, tot annos

Tam illic omnia lance rexit aequa,

Vt Ferraria noscat atque dicat

20

Estensis sine principis corona

Non se vivere posse vel per horam.

Maiores taceo, patres avosque

Et claros atavos ducesque magnos,

Quorum nomina, gesta, facta, laudes

25

Magnum connumerare pondus esset.

Ad sponsi redeo patrem novelli,

Quem natum domus Herculem vocavit,

Tanti nominis incitata fama,

Saevos Herculis ut ferox labores

30

Omni tempore sustinere posset

Et splendesceret arte militari.

Quod non augurium fuisse vanum,

Gentes Italicae sciunt probantque

Et testis Veneti furor senatus,

35

Huius iam toties repressus arte,

Nec non Parthenope sacrique manes

Alfonsi veteris piique regis;

Sed Martis proprias tacebo laudes:

Nil hoc sanctius esse veriusque,

40

Nil hoc gratius esse fidiusque

Nostro tempore vel potest videri.

Est quam maximus hic quoque architectus,

Quod Ferraria tam novata monstrat

Et tam conspicuis recincta muris;

45

Huic par denique nemo comperitur,

Quavis vel melius refertus arte.

Cui quondam Helionora regis illa

Nupsit filia magna Ferdinandi,

Qua non vel Sypelea mater olim,

50

Non faecundior illa, quae maritum

Hercei Iovis ante luxit aras:

Natorum grege quippe perbeata,

Alfonsum dedit atque Ferdinandum,

Sysmundum, Hippolytum atque Cardinalem,

55

Inter qui rutilos micat galeros

Quantum Lucifer inter astra fulget.

Quorum maximus et decore primus,

Cui Lucretia Borgiana iuncta est,

Tota quae veluti favente nupsit,

60

Tota sic abiit dolente Roma.

Binas edidit illa sed puellas:

Quarum iungitur una Mantuano

Gonsagae domino, nitore tanto

Vt non inveniat parem, sed ipsa

65

Ipsam se superat, gravis, modesta,

Prudens et facilis, decens, venusta,

Illustris, pia, iusta, cauta, solers

Et cunctis Isabella liberalis;

Magnis altera copulata regnis,

70

Insubris ducis et benigna coniux,

Vero nomine dicta iam Beatrix,

Vxor quae poterat virum beare,

Ni Lucina manus favens negasset

Et stamen nisi Clotho sustulisset.

75

Estensis brevibus genus vetustum

Gentis diximus atque gesta verbis,

At si quid tamen absit ad decorem,

Id Lucretia Borgiana portat.