1. eulogium pro Albiera puella formosissima,
quae Gismundo Stufae sponsa
immaturo funere diem obiit

"Desine, chare, precor, lachrymas effundere, coniux:

      Iam Parcae nobis ultima fila legunt.

Desine fatorum seriem legesque severas

      Aetherei incassum sollicitare Iovis;

5

Mors sua quenque manet, mortales nascimur omnes:

      Omnibus est natis atra videnda dies.

Non licuit tecum fatalem explere senectam

      Legitimoque toro pignora chara dare,

Sed subito, ante diem, teneris extincta sub annis

10

      Aethereos scandam, virgo pudica, toros,

Antea quam sacris taedis et lumine claro

      Coniugium nostrum percelebraret Himen.

Iam iam deficio (nigrescunt omnia circum),

      Iam carne absumpta pascitur ossa febris

15

Aridaque in sicco glomeratur lingua palato,

      At vix extremos reddat adusta sonos.

Ante alios, veneranda parens genitorque, valete,

      Et finem lacrymis ponat uterque, precor!

Nam non infernas Caron me vertet ad undas

20

      Vt sim vipereo praeda novella cani.

Non ego tantaleos cernam sitibunda liquores,

      Non tollet nostros dira Celaeno cibos.

Non inter Danai trudar rimosa puellas

      Vt repleam nigris dolia semper aquis;

25

Non ego sysifeam molem scopulosque cadentes

      Horrescam et strepitus, saeva Megaera, tuos;

Non aliae Eumenides, cinctae serpentibus atris,

      Aeterno quatient pectora nostra metu;

Non me vallis iners scyticis concreta pruinis

30

      Vrgebit, calidae nec Phlegetontis aquae.

Non alias scelerum poenas, quas gnosius Orci

      Arbiter infringit cum luit umbra nefas:

Haec maneant sontes Ditis loca tetra puellas;

      Non facit ad mores impia terra meos.

35

Est locus in coelo platanis lauroque virenti

      Nobilis et nitidis semper amaenus aquis.

Illic sydereis demulcet cantibus auris

      Psitacus, et niveo pectore cantat olor,

Ver ubi perpetuum florentes gramine campos

40

      Vestit, et assidue ventilat aura nemus.

Illic virginei cantus castaeque puellae

      Concelebrant laudes, diva Maria, tuas;

Quo meus exemptus terrestri carcere tendet

      Spiritus, ut vita iam meliore fruar.

45

Iam, Gismunde, vale, quondam charissime coniunx,

      Dum vixi vita charior ipse mea.

Altera iam coniunx foecunda prole paratur,

      Quae pilii tecum saecula regis aget".

Non tamen haec lachrymas potuit retinere cadentes,

50

      Diceret ut moriens saepe: "Marite, vale!".

Non sic dilexit Carie Artemisia regem,

      Haemonium non tam Laodomia ducem.

Non Procris aut aliae quaecunque arsere maritum,

      Albieram quantum nobilitavit amor.

55

At, postquam aethereas accessit spiritus auras,

      Restitit in molli corpus inane thoro.

Nec iam purpureo rubuerunt membra nitore,

      Sed gelida infecit pallidus ora color.

Non aliter verni languescunt grandine flores

60

      Quos niger horrendis contudit imber aquis.

Quis posset flendo tam maestum aequare dolorem?

      Nunc sunt flebilibus carmina danda modis.

Carmina nunc vestro lugubria dicite vati,

      Hyppocrinei turba canora iugi.

65

Fluminis hinc instar lachrymis rorantia frater

      Spargit, et hinc pugnis verberat ora soror.

Vestibus hinc laceris clamabat ad aethera mater,

      Nec puduit scissis exululare comis.

Vix tribus haec unum lustris adiunxerat annum:

70

      Ibit ad infernos, non reditura, lacus.

Quid tibi nobilitas, quid opes, quid forma, quid aetas

      Profuit? Heu, morti subdita cuncta iacent.

Hinc pater, hinc coniunx stabant sine voce gementes;

      Vexabat miseros tantus utrosque dolor.

75

Tecum omnis periit splendor formaeque venustas,

      Albiera, hetruscae nobilitatis honor.

In te congessit quicquid Venus aurea, quicquid

      Pallas habet, quicquid Iuno superba boni;

Cui pater Albizius, romana a stirpe creatus,

80

      Cui Soderina parens, nobile utrunque genus;

Cui fuerant sancti formoso in pectore mores,

      Nec dispar facies nobilitate fuit.

Nec minus idalio coniunx formosus Adone,

      Nec fuit Albiera pulchrior ipsa Venus.

85

Invidit Fortuna tibi, Parcaeque malignae

      Fregerunt ruptis aurea fila colis.

Ast Herato, ut talem sensit periisse puellam,

      Sustulit e cultis laurea serta comis.

Candidu iactavit sparsos per colla capillos,

90

      Lumina nec madidis sicca funere genis.

Pegasidum tum forte choros ducebat ovantes

      Qua nitidis currit thessalus amnis aquis.

Sed, ne tunc merito fraudaret honore puellam,

      Defunctae ut dignas conferat exequias,

95

Insigni tumulum titulo signavit inanem,

      Ventura ut possit noscere posteritas,

Impressitque duos nativo in marmore versus,

      Thespiadum stillat qua sacer humor aquae,

Esset ut Albierae aethernum per saecula nomen,

100

      Eriperet tantum ne Libitina decus:

"Albiera hic posita est, longe pulcherrima rerum,

      Cui fuerant mores nobilitate pares".

Tam silvam umbriferam penneiaque antra subivit,

      Vt maesta in tenebris funera acerba gemat.