Giovanni Gioviano Pontano Parthenopeus 1, 18

Reference basis text: B. Soldati, 1902

Editing of the digital edition: M. Montalto


18. ludit poetice

Iam satis est molli residem lusisse sub umbra,

      Nostraque nympharum scripta tulisse choris;

Nunc iuvat et fortis troiana in proelia fratres,

      Dardaniosque iterum ducere in arma duces,

5

Nunc iuvat et multa foedatum caede Patroclon

      Hectorea raptum commemorare manu,

Aeacidae ut telo cecidit ferus Hector, ut arcu

      Tabifico Paridis concidit Aeacides,

Ferveat ut nimium confidens Troilus armis,

10

      Vulneret incautum thessalis hasta latus,

Vtque Neoptolemi disiecta sit Ilios armis,

      Vt Priamus patrios corruit ante deos.

Scilicet in magnis quaerenda est gloria rebus,

      Hinc veniant capiti laurea serta meo;

15

Quod si forte animis respondent carmina nostris,

      Vel Croesi fuerint vilia regna mihi.

Felices nimium fortunatosque poetas,

      Et qui penea tempora fronde tegunt:

Vna dies satis est hominum delere labores,

20

      Vatibus at certe morte carere datum.

O utinam, et nostri fugiant nigra fata libelli,

      Et sit perpetuo non sine honore rogus;

O si post cineres et me quoque iactet alunnum

      Vmbria, carminibus non inhonora meis,

25

Vmbria Pieridum cultrix, patria alta Properti,

      Quae me non humili candida monte tulit,

Vigia quem gelidis placidus circumfluit undis

      Et Nar sulphureis fontibus usque calens,

Hic ubi me viridi puerum sub valle canentem

30

      Audiit irrigui coerula nympha loci,

Atque ait: "Antra, puer, muscosi fontis et ista

      Tecta petas, en haec quae tibi serta paro;

Si mecum hoc viridi libeat considere prato,

      Tu mea cura, puer, tu meus ardor eris;

35

Hanc tibi nos dabimus, ne sis modo durus amanti,

      Quam dederat nobis Delius ante lyram."

Plura locuturam subitus deterruit horror,

      Immersitque suis fontibus illa caput:

Liber adest, quem maturis vindemia ramis

40

      Cincta vocat, lateri dolia plena ferens.

Hunc circum Satyri volitant viridesque Napaeae,

      Ebrietasque rubens, et malesanus Amor,

Ac residens pando vetulus Silenus asello,

      Cui comes a dextra parte Priapus erat.

45

Tympana pars, alii quatiebant terga iuvenci,

      Pars canit et choreas ducit utraque manu,

E quibus haec unus lingua titubante ferebat

      (Vt reor a calamis, Pan tegeaeus erat):

"Primus devictis rediens Lenaeus ab Indis

50

      Imposuit capiti serta novella suo,

Primus pampinea docuit de vite liquorem

      Exprimere et puris dulcia mella favis,

Primus et instituit plenis convivia mensis

      Insolitasque mero concelebrare dapes;

55

Per te blanda venus, per te iucunda voluptas,

      Et sine te lusus deliciaeque iacent,

Bacche, quies rerum, terror quoque, Bacche, Gigantum,

      Subsidium victis iam prope, Bacche, deis."

Hinc Thebas canit et Semelen, interque canendum

60

      Vrceus huic ansa deficiente cadit,

Quem de more humeris suspensum semper habebat:

      Ille dolet sitiens, praeque pudore tacet.

Ridet turba frequens, imprimis ridet et ipse

      Euchius, at comites indoluere senis.

65

Sed te dum Phrygiae deterrent classica pugnae,

      Ad veteres lusus, o mea Musa, redis.

Nunquid dura nimis tibi martia castra videntur,

      Otia quae semper deliciasque colis?

Scilicet in nobis est consuetudo magistra;

70

      Haec studia, haec artes ingeniosa facit.

Quod si consuesces paulum sudare sub armis,

      Mox tibi fidenti martius ardor erit.