Giovanni Gioviano Pontano Parthenopeus 1, 3

Testo base di riferimento: B. Soldati, 1902

Cura dell'edizione digitale: M. Montalto


3. carmen nocturnum ad fores puellae

Sic mihi crudeles isti placentur ocelli,

      Qui me luminibus surripuere suis,

Vt nulla e cunctis aeque formosa puella est,

      Nec quae sit misero tantum adamata mihi.

5

Nil formae natura tuae, nil cura negavit,

      Vna superciliis si tibi dempta nota.

Nam, quamvis molli semper sis dedita amori,

      Nulla proterva magis, nulla benigna minus;

Cum tibi sint placidi mores, sint mitia corda,

10

      Nulla benigna minus, difficilisque magis.

Nam quid dura tuum sic me contemnis amantem,

      Neglectumque tuas despicis ante fores?

Ipsa fugat primas nox intempesta tenebras,

      Nulla tamen nostro mota dolore venis;

15

Frigida saevit hiems, immitis et ingruit aer,

      Exclusum pateris me tamen esse foris.

Fannia, solve fores, mea Fannia, Fannia, quaeso,

      Solve fores, quaeso, Fannia, solve fores,

Et me, quem gelidus Boreas contraxit et himber,

20

      In tepido foveas, dulcis amica, sinu.

Quod rogo, nec magnum est; et amor sibi mutua poscit,

      Mutuaque amplexus gaudia poscit hiems.

At tu, quae dominae servas dilecta cubile,

      Me miserum, dormis scita Lepilli diu.

25

Si dormis, tibi sit facilis somnusque quiesque,

      Sin vigilas, posti, te rogo, deme seram:

Scis etenim, quid noster amor, quid spes mea de te,

      Quid mihi promittat, quae tibi tanta fides.

Me miserum, dormis nimium iucunda Lepilli;

30

      Surge, age, de molli surge Lepilli toro,

Nam se quamprimum terris lux candida praefert,

      Seque dies roseo suscitat oceano.

Sed tibi quid feci, crudelis somne? Quid, inquam,

      Dure, meas frangis, somnule, delitias?

35

Te decuit, nostris olim devicte querelis,

      Lumina iam dominae deseruisse meae.

Anne deum mentes, an livor numina vexat,

      Quos iuvat et nostra commoditate frui?

Nam te, si invidia, crudelis somne, vacares,

40

      Par fuerit mores noctis habere bonos:

Nox facilem cupido semper se praebet amanti,

      Nox iuvenum curis obsequiosa favet,

Illa meos quotiens custodem fallere iussos

      Clam tulit ad lectum, quo iacet illa, pedes,

45

Et quotiens, vigili quamvis cum matre iaceret,

      Illa meo foemori iunxit amica foemur.

At tibi, somne, tuis semper sopor absit ocellis

      Imprecor, et semper lumina aperta geras,

Quaeque papavereis tecum fers pocula succis

50

      Rupta cadant, et sis pervigil ipse diu.

Salve difficili subnixus, pessule, posti,

      Limina quaeque tua claudis, iniqua sera,

Vos mihi nunc faciles aditus praestate roganti,

      Ad dominamque meam pandite qua sit iter:

55

Vos ego panchaeo supplex venerabor odore,

      Floribus e vernis pictaque serta dabo,

Vobis myrteolo spargam de flore liquorem,

      Vobis de roseo lympha madore fluet.

O male, quod fletu nequicquam absumor inani,

60

      Despectasque meas, pessule lente, preces.

Sic tibi nec longae caries nec ruga senectae

      Officiat, nec te sentiat ignis edax,

Sic tibi nec raucae stridet quae lamina serrae,

      Nec queat ulla tibi saeva nocere manus,

65

Furtivus clauso sensim te subtrahe posti,

      Vt pateat moto cardine laxa foris.

Sed mihi quid lacrimae prosunt? Quid vota precesve?

      Roboribus duris nulla subest pietas.

Crudeles postes, crudelis ianua, tuque

70

      Tam male grate meis, pessule, delitiis,

Vos situs obducat, vobis non aequa securis

      Saeviat, et cuneis instet acerba manus,

In vos irati procursent undique amantes,

      Ingerat hic lapides, inferat ille faces.

75

Ergo, ubi tam durae consumpsi tempora noctis,

      Mortua quid prodest membra referre domum?

Hic moriar, sit et haec mihi funeris auctor acerbi

      Ianua, sint tumulus limina et ipsa meus.