32.

Quid totiens nova mirantem pictura moratur,

      Hospes et actonito pendulus ore siles?

Artificesne manus an le magis impia tangunt

      Facta cupisque novum discere forte nephas?

5

Horresces audita! vides qui fervidus acri

      Instat equo et stricto fulminat ense ferox:

Hic rex Ferdinandus, patriis qui iuribus heres

      Et solium et regni debita sceptra tenet

Pollutosque deos armis hostemque nefandum

10

      Impiaque ultrici vindicat ausa manu.

Illi autem quos iam versis manus urget habenis,

      Turpiter indignae terga dedisse fugae:

Iampridem obliti superum decorisque suique

      Sese ausi abiecta conscelerare fide;

15

Vtque sacra violasse parum sit pignora dextrae

      In caput insidias regis et arma parant.

Consilium sed fraude tegunt: preferre malorum

      Taedia, longa nimis lentaque bella queri;

Ocia iam et requiem fessos optare paratis

20

      Rex modo ne veniam colloquiumque neget.

Acturi de pace adeant: hoc nomine dirum

      Pretexunt facinus colloquiumque rogant.

Plura quid adnectam? Facilis rex annuit illis

      Deligiturque dies adiiciuntque locum.

25

Si quondam Sidicina tuos ad moenia gressus

      Pertulit a Calibus nota per arva via,

Hac ubi vicino colitur vetus ara sacello

      Et strepit irriguis proximus amnis aquis:

Haud procul hinc atque inde acies consistere iussas,

30

      Praesidium statuunt ductor uterque sibi.

Egressus medius placuit locus: aequior idem

      Parque aberat spatiis campus utrinque suis;

Accumulant sed adhuc sceleri scelus: arma veneno

      Tingunt, vulnificus inseriturque calibs.

35

Iamque ibant: rex iussa prior loca pervenit; illos

      Conscia mens tardat sollicitusque pudor.

Tres pariter furor unus agit: iam pallida cernis

      Ora virum, in tacita iam lege fronte dolum:

Scilicet usque adeo vultus consorsque comesque

40

      Est animi, quem non occuluisse diu est.

Intrepidum similemque sui contra aspice regem

      Quantum et quam placida stet gravitate decus,

Regia mens fraudumque expers excelsa, sed illi

      Fallereque et falli nescia corda vigent;

45

Ceu validus sonipes ceu laeta ad pascua currunt,

      Insidias agitant martia turba lupi.

Ille quidem invictusque animi spernitque cavetque,

      Haud pavet, insidiis haud sinit esse locum:

Sic procul aspectat venientes, non tamen ullum

50

      Crimen adhuc, ut in his conspiciatque dolum;

An non certe satis placidi et nil tale verentis

      Dudum et pacati pectoris illa fides,

Quod non castrorum mediis e milibus illi

      Primaque selecte robora pubis eant:

55

Sed duo quod iuxta comites en aspice, quorum

      Hic annis humero debilis ille fuit.

Iamque aderat, cui primus honos semotaque dantur

      Alloquia et fictis qui movet ora sonis.

Ille opibus titulisque potens cui rex socer et cui

60

      Regia sit talami federe iuncta soror,

Cui pars Campani non ultima paruit agri,

      Parebantque arces, prisca Suessa, tuae:

Ille fidem testesque deos bis peierat, ille est

      Pro facinus tanti duxque caputque mali.

65

Incertumque diu ne te morer, huc age, quaeso;

      Huc oculos, hospes, denique flecte tuos.

Aspicis hunc vix deiectos, qui lumina vultus

      Tollit adoranti persimilisque venit.

Deiphobus tusca iuvenis de gente profectus

70

      Aurea cui patrio cassis ab angue patet.

Hic annis animisque audax in vulnera primos

      Ferre aditus primusque in scelus ire parat.

Quo raperis iuvenum confidentissime? poscunt

      Dira sub occulto quid sibi tela sinu?

75

Imbuere auspiciis primos his parce labores,

      Primitie haud annos hae decuere tuos;

Sacrilegas, vesane, manus age, comprime, non est

      Ius sceleri in sacros copiave ulla viros.

A Iove sunt reges, neque in hos nisi Iupiter unus

80

      Ius habet; excutiet Iupiter arma tibi.

Nil te, Maiestas augusta, animique benigni

      Certa fides, nil te pignora tanta movent,

Cui iugulum modo, cui galeae nectenda solutae

      Fibula, cui tantum creditur arbitrium.

85

Nam dextrae de more petens velut oscula, dum se

      Concitat et rapidas urget in arma manus,

Haud ultra regem latuit dolus, arripit ensem

      Fulmineus, stimulos acrior ira ciet.

Illi occulta metu tantis de vestibus arma

90

      Lapsa cadunt, atro lurida felle madent.

Iam circum una omnis steterat globus, unus in omnes.

      Fertur et invicta rem gerit usque manu,

Nec mora, nec requies nunc hos, nunc actus in illos

      Ardet et infesta cuspide terga premit.

95

Qualis ubi levibus falco se substulit alis,

      Vidit ut aerias ludere ad astra grues,

Evolat et spatia alta petens victorque superne

      Irruit et divinum dissipat ungue globum

Disiecte super alta metu pars tendit in aequor

100

      Flumina, pars notos stagnaque visa lacus,

Talis et hos metus acer agit, dum tanto propinquis

      Moenibus aut nota sistit in arce fuga.

Dii, quibus imperium est terrae cureque tueri

      Res hominum et terris sceptra tuenda suis.

105

Quam bene consultis nobis, dant terga nocentes:

      Victor io, canitur rexque paterque suis.

Nec sibi sed victor nobis, quo sospite, pax est,

      Iustitia incolumis fasque piumque manet.

Huius enim servata salus simul aurea servat

110

      Regna, simul regnis aurea secla suis:

Nestoreos ergo illi annos laetamque senectam

      Quisquis es et faciles usque precare deos

Duxerit et Sidicina tuos quotiens via gressus

      Proxima ne tibi sit templa subire labor

115

Terque aspersus aquis vicino e flumine sumptis

      Da servatori vota precesque deo.