Tito Vespasiano Strozzi eroticon 4, 1

Testo base di riferimento: Anita della Guardia, 1916

Cura dell'edizione digitale: Cristina Zanatta


1. ad Anthiam

Incipe laeta dies roseo procedere ab ortu,

      Igneaque extremus Lucifer astra fuget.

Iam matutineis auroram cantibus ales

      Garrula coeruleo suscitat e thalamo.

5

At tu, quae tantum nimis importuna moraris,

      Vmbra soporiferae languida noctis, abi.

Deseret, huc rediens, peregrinas Anthia terras,

      Atque Antenorea moenia facta manu.

Ipse focis pia thura dabo, myrtoque virenti,

10

      Purpureisque tegam limina sancta rosis.

Hinc sacris operatus (amat Venus omnia laeta)

      Incipiam verno cingere flore caput.

Perfususque comas nardi felicis odore,

      Dicam ego percussa carmina laeta lyra.

15

Nec trahere in seram pudeat convivia noctem,

      Liberaque e poto fundere verba mero.

16a

Temporaque annoso sint madefacta mero.

Sit procul hinc tristis rugae censura severae,

      Canaque cum duro barba supercilio.

Vos procul este, quibus fulvi sitis imperat auri,

20

      Oderunt curas Liber et alma Venus.

Nec vobis culpanda tamen lascivia nostra,

      Cernite quo superos impulit acer amor.

Ille Deum Rector, qui fulmine territat orbem,

      Sumpsit agenoreis cornua littoribus;

24a

Sidonia petulans taurus in urbe fuit

25

Virgineamque tulit fraterna per aequora praedam,

      Sollicita repetens Gnosia rura fuga.

Quin etiam falsus niveas olor induit alas,

      Et teneros fulvo pressit in imbre sinus.

Non mare, non tellus, non saevi regia Ditis,

27a

Quod mare, quae tellus, quae pars caret aetheris alti

28a

Laudibus Alcidae; quein sua facta latent?

29a

Fronte tamen lacera lugens Acheloe sub undis

30

Non ipsa Herculea sidera laude carent.

Fronte dolens lacera liquidis Acheloe sub undis

      Non levis Herculei testis amoris ades.

Illi etiam victrix spoliato fortibus armis,

      Tradidit ornatus Lyda puella suos.

35

Quique tulit coelum, dominae mandata tulisse

      Creditur, et plenas attenuasse colos.

Materna quoties Delo, Delphisque relictis,

      Saucius haemonias pavit Apollo boves?

Aeger et artis inops nullis est iutus ab herbis,

40

      Cum toties aliis ipse tulisset opem.

Populeis ramis, pro lauri fronde, coronas

      Cinxerat impexam, nexa sine arte comam.

41a

Nexa comis lauri supplebat populus usum

42a

Pro resonante lyra, garrula pinus erat.

Pauperis indutus rigido pastoris amictu

      Sedit in umbrosis vallibus Aemathiae.

45

Perditus ipse suos illic cantabat amores

45a

Illic ipse suos sylvis cantabat amores

Carmine Phoebeis conveniente modis.

Aoniaeque vicem citharae supplerat amanti

      Stridula septenis canna foraminibus,

Ecce leves Satyri coeunt, facilesque Napeae

50

      Conveniunt, udo Naiadesque pede.

Mirantur vocem insolitam, mirantur et artem,

      Laudat et ignotum pendula turba Deum.

Forsan et hic aliquis me iudice vincitur, inquit

      Pan deus, et praefert te quoque Phoebe tibi.

55

Ad vaga desertis idem mox flumina campis

      Pastor agis pastas sole cadente boves;

Nec subiisse casam puduit, foenoque rigenti

      Inter cornigerum procubuisse pecus.

Ergo quicquid Amor suasit, decuisse putemus,

60

      Cum possit magnos sollicitare Deos.

Nec quisquam insanis contemnere vocibus ausit,

      Asper enim laesi numinis ultor erit.

Sed tibi dum veteris spectantur vela theatri,

      Ternaque fluminibus moenia cincta suis,

65

Vel dum te Livi retinet veneranda sepulcro,

      Nunc sacrae sedes curia iustitiae;

Aut dum visendi cupidam te fana morantur,

      Proximaque antiquo regia tecta foro,

Aut dum coeruleum cymba iuvat ire per amnem,

70

      Ortaque vicino balnea fonte petis;

Vlla ne cura mei tepido suspiria movit

      Pectore, securam quae minus esse sinat?

An magis, erepto ne tristis amore vacares

      Rivalem nobis urbs Patavina dedit?

75

Vobis, formosae, nam cuncta licere putatis;

      Crimina vestra tamen fama sinistra notat.

De te nec possem mordaci credere vulgo,

      Nec te perfidiae suspicor esse ream.

Iudicio sed casta meo, peccare caveto

80

      Intentos oculos Iuppiter altus habet.

Si petis interea quid agam, dum lenta moraris,

      Mecum bella gerunt spes timor atque Venus,

Nam modo te votis fingebam vita peractis,

      Ferrariam celerem velle referre gradum

85

A quoties faisus de te mihi saepius augur

85a

Falsus et ipse fui de te mihi saepius augur.

Nec dubium novi praepetis omen avis!

Et modo te rebar violentis febribus aegram

      Torqueri, infectos pertimuique locos.

Nunc pater invitae ne quem tibi iungere vellet,

90

      Qui creber tota rumor in urbe fuit.

Occurruit, quoties aliquis mihi laetus amator,

      Huius agunt dixi vela secunda ratem.

Sed mea nec remis agitur, nec fertur ab auris

      Vnca procelloso est ancora iacta salo;

95

Et cibus, et somni ingrati, te absente fuerunt

      Nullaque nox misero non vigilata mihi.

At sopor invitus si quando irrepit ocellos,

      Non ideo vacua mente manere licet.

Nam tua quam primum in somnis occurrit imago,

100

      Et renovat curas insidiosa meas.

Te quia non poteram, visebam saepe fenestras,

      Queis mihi saevus Amor vulnera mille dedit.

Attonita quoties perlegi mente tabellas

      Quae me discessus praemonuere tui?

105

Mecum semper erant, illas quoque forte legebam,

      Cum mihi in Angelica Lausa reperta via est.

Rettulit illa brevi reddituram tempore alumnam,

      Quartus ubi niveos sol agitasset equos.

Hac prius exanimis tum demum voce revixi,

110

      Et rediit toto perditus ore color.

Vellere phryxeo nec sic laetatus Iason,

      Nec Paris advecta Pergama Tyndaride.

At tu ne fuerint mea gaudia vana, redito,

      Hancque diem verax vaticinetur Amor.

115

Aspice, iam liquido tibi rident numina coelo,

      Et placidae volucres carmina blanda canunt.

Certat odoratos tibi fundere terra colores,

      Ne desint nitidae florida serta comae.

Iam pater Eridanus tumidam compescuit alvum,

120

      Iamque vocat pandos aura secunda sinus.

Populus ex ripis tibi plurima porrigit umbram,

      Candida ne fervens Sirius ora notet.

Iam virideis fusae per coerula colla capillos,

      Nabunt et ludent Naiades ante ratem;

125

Inque tuum Dryades, satyrique et Panes honorem

      Praecincti varia tempora fronde canent.

125a

Atque in honore tuo Satyri dryadumque catervae

126a

Cingentes viridi tempora fronde canent.